زبری سنج
اگر به فکر تولید یک محصول با کیفیت باشید توجه به جزئیات اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین جزئیاتی که در مورد محصول نهایی باید توجه ویژه‌ای به آن شود، بررسی سطح محصول جهت تأیید نهایی کار است. در این مقاله قصد داریم زبری سنج را بررسی کنیم که به وسیله آن می‌توان کیفیت نهایی سطح کار را بررسی کرد تا در صورت لزوم اصلاحات لازم روی آن انجام شود.
زبری سنج چیست؟
بررسی زبری سطوح برای تأیید نهایی یک محصول یا سطح هدف الزامی است زیرا امکان خطا در تولید محصول با کیفیت را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. با استفاده از این وسیله می‌توان میزان زبری یک سطح را اندازه‌گیری کرد و کوچک‌ترین ناهمواری را به راحتی تشخیص داد. راه‌اندازی و استفاده از این دستگاه بسیار آسان است زیرا منبع تغذیه آن یک باطری کوچک همراه است و نیاز به استفاده از برق و سایر منابع تغذیه ندارد.
چگونگی بررسی زبری سطوح و انواع روش‌های آن
برای نشان دادن زبری یک سطح از پارامتری به نام Ra استفاده می‌شود. برای اندازه‌گیری این پارامتر باید زبری نسبی سطح مدنظر را محاسبه کرد. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت و بهترین روش را مشخص می‌کنیم.
- اندازه‌گیری مستقیم
- استفاده از زبری سنج
- روش مقایسه‌ای
اندازه‌گیری مستقیم
برای استفاده از این روش نیاز به یک قلم مخصوص است. این قلم به صورت عمودی روی سطح مورد نظر حرکت داده می‌شود و یک دستگاه حرکات و ارتفاع قلم را تجزیه، تحلیل و آنالیز می‌کند. در نهایت با توجه به پارامترهای به دست آمده میزان زبری سطح مشخص می شود.
استفاده از زبری سنج
به‌طورکلی این دستگاه به دو دسته زبری سنج تماسی و غیر تماسی تقسیم بندی می‌شوند. این ابزار بیشتر برای بررسی زبری سطح سیلندرهای خارجی، زبری سطوح در کارخانه‌ها و زبری سطوح در آزمایشگاه‌های رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زبری سنج تماسی
زبری سنج‌های تماسی، یک میله لمس‌کننده دارند که روی سطح مورد نظر کشیده می‌شود. انتهای این میله به بوبینی در داخل دستگاه متصل است که در صورت وجود هر ناهمواری روی سطح، میله حرکت کرده و موجب ایجاد تغییر در جریان موجود در سیم پیچ می‌شود. این تغییر جریان، موجب تغییر اعداد نمایش داده شده روی مانیتور دستگاه شده و به این وسیله زبری سطح را مشخص می‌کند. هرچه زبری سطح بیشتر باشد، میزان حرکت میله افزایش می‌یابد، درنتیجه عدد نمایش‌داده شده روی مانیتور دستگاه بزرگ‌تر خواهد بود.
زبری سنج غیر تماسی
در غیرتماسی از پرتو لیزر برای سنجش زبری سطوح استفاده می کند. پرتو لیزر به سطح مورد نظر تابانده می شود و نور منعکس شده به دستگاه باز می‌گردد. در نهایت عددی روی مانیتور دستگاه نمایان می‌شود که نشان دهنده زبری سطح است.
روش مقایسه ای
این روش ساده‌ترین و پیش پا افتاده‌ترین روشی است که می‌توان از آن استفاده کرده. استفاده از این روش تنها زمانی توصیه می‌شود که ابزار کافی برای بررسی با سایر روش‌ها در دسترس نباشد. برای این کار شخص سازنده از نمونه اولیه‌ای که زبری آن تایید شده استفاده می‌کند. در این روش کافی است نمونه اولیه در کنار نمونه ساخته شده قرارداده شود و به کمک حس لامسه یا حس بینایی قطعه ساخته‌شده با نمونه تایید‌شده مقایسه شود.
کدام روش برای بررسی زبری سطح مناسب‌تر است
با توجه به توضیحات ارائه شده در بالا می‌توان گفت بهترین روش جهت بررسی زبری یک سطح، استفاده از زبری سنج است. این وسیله به دلیل حجم کوچک به راحتی حمل می‌شود و استفاده از آن پیچیدگی خاصی ندارد و دقت اندازه‌گیری آن بالا است.
کلام آخر: در این مقاله ابتدا تعریفی از زبری سنج ارائه گردید. سپس چگونگی بررسی زبری یک سطح و روش‌های مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت و ابزار مورد نیاز در هر روش را معرفی کردیم. در نهایت با توجه مزیت‌های استفاده از این دستگاه، این روش به عنوان مناسب ترین روش انتخاب گردید.