پمپ ضد اسید
پمپ اسید همانطور که از نامش پیداست برای پمپاژ و انتقال سیالات با خاصیت اسیدی و خورنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پمپ با نام پمپ ضد اسید هم شناخته می‌شود و در واقع منظور پمپی است که در برابر سیالات اسیدی و خورنده مقاوم است. پمپ‌های اسیدی معمولا از نوع سانتریفیوژ می‌باشند و در آن از پروانه برای به جریان انداختن سیال اسیدی استفاده می‌شود. سایر انواع پمپ اسیدی در ادامه معرفی خواهند شد.
قیمت پمپ اسید
با توجه به نوع کاربری و خواص سیال قابل پمپاژ جنس اجزای پمپ اسیدی مثل پوسته، پروانه و شفت می‌تواند متفاوت باشد. اینکه از چه موادی در ساخت پمپ اسید استفاده شده است، در قیمت پمپ اسید تاثیرگذار است. نوع پروانه، تعداد جداره پوسته، قطر دهانه نیز دیگر پارامترهای موثر در قیمت پمپ اسید می‌باشد که در ادامه به تفکیک توضیح داده شده است:
تاثیر جنس بر قیمت پمپ اسید
پمپ ضد اسید معمولا از مواد پلیمری، پلی اتیلن و استیل‌های ضدزنگ ساخته میشوند. اینکه درجه قوی بودن سیال پمپاژ شونده از لحاظ اسیدی، بازی و خورنده بودن چه مقدار است در قیمت پمپ ضد اسید موثر است.
تاثیر نوع پروانه بر قیمت پمپ اسید
پمپ‌های اسیدی از نوع سانتریفیوژ یا گریز از مرکز است و با توجه به میزان ویسکوزیته سیال اسیدی از یکی از سه نوع پروانه پمپ سانتریفیوژ یعنی پروانه باز، نیمه باز و بسته استفاده می‌شود. این موضوع نیز می‌تواند در قیمت پمپ اسید تاثیرگذار باشد.
تاثیر قطر دهانه بر قیمت پمپ اسید
معمولا مقدار بزرگی و کوچکی قطر دهانه پمپ در همه انواع پمپ بر قیمت آن موثر است. هر چقدر قطر دهانه بزرگتر باشد قابلیت انتقال حجم بیشتری از سیال اسیدی وجود داشته و قیمت بالاتری دارد.
تاثیر تعداد جداره پوسته بر قیمت پمپ اسید
بعضی از پمپ‌های اسیدی بصورت تک جداره و دو جداره طراحی میشوند. قاعدتا وقتی پوسته پمپ بصورت دوجداره باشد از متریال بیشتری در ساخت آن استفاده شده و بنابراین قیمت پمپ اسیدی دو جداره بیشتر خواهد بود.
انواع پمپ اسید
تقسیم بندی پمپ‌های اسید به 3 شکل مختلف انجام می‌شود که یکی از لحاظ ابعاد و سطح کاربری، یکی از لحاظ جنس و دیگری از لحاظ نوع و ساختار پمپ است. در ادامه انواع پمپ اسید آورده شده‌اند:
انواع پمپ اسیدی از لحاظ سطح کاربری
پمپ اسیدی سطوح کاربری مختلف در صنایع گوناگون دارد و بطور کلی در دو نوع پمپ اسید صنعتی و پمپ اسید کوچک تقسیم می‌شود.
پمپ ضد اسید صنعتی
پمپ ضد اسید صنعتی همانطور که از نامش پیداست مناسب واحدهای بزرگ صنعتی مانند تولید کننده‌های مواد خام، مواد غذایی و نوشیدنی، مواد شوینده و بهداشتی و کارخانه‌های تولید مس و روی می‌باشد. این پمپ ضد اسید برای انواع اسید نظیر اسید سولفوریک، اسید اسیتیک، اسید سیتریک، اسید نیتریک و اسیدکلریدریک و غیره استفاده می‌شود.
پمپ ضد اسید کوچک
پمپ ضد اسید کوچک بیشتر برای کارگاه‌های کوچک صنعتی نظیر باطری‌سازی‌ها، کارخانه‌های تولید مواد غذایی و نوشیدنی، اسید شویی‌ها و کارگاه‌های آبکاری و واحدهای صنعتی که از مقدار کمی اسید برای فرآیند تولید استفاده می‌کنند، کاربرد دارد. پمپ ضد اسید کوچک معمولا از نوع پمپ مگنتی 1 تا 2 اینچ یا پمپ پلیمری کوچک می‌باشد. از جمله کارایی این پمپ‌ها می‌توان به دیسکلر (رسوب زدایی) کندانسور و اواپراتور و پمپ‌های اسیدشویی پکیج‌ها اشاره نمود.
انواع پمپ اسیدی از لحاظ جنس
پمپ‌های اسیدی از لحاظ جنس می‌تواند از نوع استیل ضد زنگ و مواد پلیمری مثل پلی اتیلن ساخته شود.
پمپ استیل ضد اسید
برای انتقال برخی از محلول‌های شیمایی خاص یا اسیدی هنگامی که نیاز به فشار و دمایی بالا برای انتقال دارند، از انواع پمپ استیل استفاده می‌شود. اغلب انواع پمپ استیل ضد اسید از جنس استیل 316L ساخته شده‌اند. بیشترین موارد استفاده از پمپ استیل ضد اسید برای محلول اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید فسفریک و همچنین جهت انتقال مایعات از قبیل نوشابه، شیر، دوغ، آبلیمو، سرکه، کنستانتره، مرباجات، سس، سموم، نباتات، شوینده‌ها می‌باشد.
پمپ اسید پلیمری
پمپ اسید پلیمری همانطور که از نامش پیداست از اجزایی با جنس پلیمر ساخته شده است. پلیمر مورد استفاده برای این پمپ‌ها می تواند از جنس پلی پروپیلن، پلی اتیلن، پی وی سی، پی وی دی اف و ... باشد که هر کدام با توجه به مقدار اسیدی بودن سیال بکار می‌رود.
انواع پمپ سیالات اسیدی و خورنده از لحاظ نوع و ساختار
پمپ‌هایی که مناسب انتقال سیالات خورنده و اسیدی هستند شامل چند نوع مختلف میشوند. از ویژگی‌های انواع پمپ سیالات خورنده، جنس ضد خورندگی آنهاست که عموما از مواد پلیمری و آلیاژهای فلزی خاص و استیل ضد زنگ 316 ساخته میشوند.
پمپ مگنتی
یکی از پمپ‌های پلیمری که بطور خاص برای جابجایی مواد و سیالات اسیدی و خورنده طراحی شده‌اند، پمپ مگنتی است. پمپ مگنتی جز پمپ‌های سانتریفیوژ پلیمری محسوب می‌شود که یکی از ویژگی‌ها و مشخصه‌های اصلی آن عدم استفاده از آب بند مکانیکی در این پمپ است و به همین دلیل نشتی در این پمپ وجود ندارد و برای انتقال سیالات خورنده، اسیدی، سمی و مواد گران قیمتی که در صنایع مختلف بکار می‌رود، بسیار کاربردی است.
پمپ دیافراگمی
یکی از انواع پمپ دیافراگمی نوع دوزینگ آن است که می‌تواند سیال را با با دقت بالا انتقال دهد. در کاربردهایی مثل صنایع دارویی و پزشکی و همچنین صنایع شیمیایی که با مواد شیمیایی خورنده سر کار داشته یا جهت تولید مواد پتروشیمی بایستی مقدار مشخصی از مواد مختلف با یکدیگر ترکیب شوند، استفاده از پمپ دیافراگمی راه حل مناسبی است. جنس دیافراگم در پمپ اسید دوزینگ دیافراگمی از مواد پلیمری ضد خورنده ساخته شده و به دلیل تماس کمتر اجزای آن با سیال خورنده می‌تواند گزینه مناسبی برای پمپاژ سیال اسیدی باشد.
پمپ دنده‌ای
پمپ دنده‌ای یا غلیظ‌کش معمولا از جنس استیل، برنز و چدن ساخته می‌شود. برای کاربردهایی که سیال غلظت بالایی داشته و همچنین خواص اسیدی و خورندگی دارد، پمپ دنده‌ای که از جنس استیل می‌باشد، گزینه مناسبی است. البته جنس استیل تشکیل شده در پمپ اسید دنده‌ای باید از نوع استیل 316 باشد چراکه مقاومت بالایی در برابر اسید دارد. پمپ دنده‌ای روتوفلوید دارای تمام اجزا شامل بدنه و دنده‌های تمام استیل 316 می‌باشد و برای سیالات غلیظ خورنده و اسیدی مثل کاربردهای غذایی مناسب است.
مونوپمپ اسید
یکی از پمپ‌های جابجایی مثبت، مونوپمپ یا پمپ تک اسکرو است. مونو پمپ قابلیت انتقال سیالات با غلظت زیاد را دارد و علاوه بر آن به دلیل استفاده از استیل 316 در روتوری که در تماس با سیال است، می‌تواند برای انتقال سیالات اسیدی غلیظ‌تر مورد استفاده قرار گیرد.
پمپ سانتریفیوژ اسید
پمپ‌های سانتریفیوژ عمده ترین نوع پمپ می‌باشد و به همان نسبت نیز برای سیالات اسیدی کاربرد دارند. پمپ سانتریفیوژ اسید می توانند در جنس‌های مختلفی مثل استیل و پلیمر باشند. برای جلوگیری از خوردگی، جنس استیل پمپ‌های سانتریفیوژ باید مقاومت بالایی در برابر اسید داشته باشد و معمولا از نوع استیل 316 انتخاب میشوند. همچنین جنس پلیمر نیز شامل پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پی وی سی و … می‌باشد. برای خرید پمپ استیل 316 لئو AMS که دارای پروانه بسته است و خرید پمپ استیل 316 لئو ABK که پروانه نیمه باز دارد و هر دو مناسب سیالات اسیدی و خورنده است، می توانید به صفحه مربوطه رجوع کنید.
اجزای پمپ ضد اسید
پمپ‌های ضد اسید بسته به اینکه از کدام نوع باشند، متفاوت است. قاعدتا اجزای پمپ مگنتی با پمپ دیافراگمی متفاوت است. اجزای دو نوع اصلی پمپ اسید شامل پمپ مگنتی و دیافراگمی در زیر آورده شده است. پمپ‌های سانتریفیوژ اسیدی دیگر هم مانند پمپ مگنتی هستند با این تفاوت که آب‌بند و سیل مکانیکی نیز دارند.
| اجزای پمپ مگنتی |
اجزای پمپ اسیدی دیافراگمی |
| پوسته (Casing) |
منیفولد ورودی و خروجی |
| پروانه (Impeller) |
محفظه |
| شفت (Shaft) |
چک ولو |
| یاتاقان (Bearing) |
دیافراگم |
| صفحات مغناطیسی |
مبدل هوای فشرده |
| بال |
| سیت |
| بکاپ |
جنس بدنه پمپ ضد اسید
- پلی پروپیلن PP
- پلی اتیلن PE
- پی وی سی PVC
- تفلون PTFE
- کاینار PVDF
- استیل 314L
- استیل 316L
عوامل مهم در انتخاب پمپ ضد اسید
در پمپ‌های اسید، قطعاتی از پمپ اسید که در تماس با سیال هستند، باید مقاومت لازم در برابر سیال انتقالی داشته باشند. پس در هنگام انتخاب پمپ ضد اسید باید جنس انتخاب شده پمپ بر اساس سیال انتقالی انتخاب شود. برخی از فاکتورهای انتخاب پمپ ضد اسید در ادامه ذکر شده است:
- دمای مایع
- هد (ارتفاع) پمپ
- فشار خروجی پمپ
- میزان خورندگی سیال
- مقاومت خوردگی پمپ
- رفتار الکتروشیمیایی
پمپ اسید سولفوریک
اسید سولفوریک یکی از پرکاربردترین و قوی‌ترین اسیدها است. اسید سولفوریک کاربردهای زیادی در بسیاری از صنایع دارد؛ در صنایع بهداشتی برای تولید مواد شوینده، تولید کودهای شیمیایی کشاورزی، باتری‌سازی، آبکاری فلزات، تصفیه‌خانه‌های اسمز معکوس RO، چرم‌سازی و ... فقط بخشی از کاربردهای این اسید است. اما به دلیل داشتن خواص خورندگی و اسیدی این سیال، برای انتقال و جابجایی آن، چالش‌هایی وجود دارد. برای پمپاژ سیال اسیدی مثل سولفوریک اسید از پمپ خاص به نام پمپ اسید استفاده می‌شود. پمپ‌های اسید که گاهی با عنوان پمپ ضد اسید نیز شناخته میشوند، دارای بدنه و اجزای داخلی از جنس‌های ضدخورنده مثل مواد پلیمری و استیل ضد زنگ می‌باشند.