تایمر

تایمر چیست؟

جهت اندازه گیری فاصله زمانی از نوع خاصی از ساعت به نام تایمر استفاده می شود . رله زمانی یا تایمر تجهیزی است که وظیفه آن تنظیم مدت زمان مشخص میان دو عملکرد خاص ، در مدار کنترل یک پروسه می باشد. در حقیقت تایمرها وظیفه کنترل حالت های مدار در مدت زمان مشخصی را دارند.

زمان سنج یا تایمر یک گونه خاص از ساعت می باشد که جهت اندازه گیری بازه های زمانی به کار می رود . زمان سنج هایی که از صفر شروع به اندازه گیری زمان می نمایند معمولا کرنومتر نامیده می شوند اما تایمرها معمولا یک بازه زمانی معین را تا صفر شمارش می کنند . نمونه ساده ای از تایمر ساعت شنی می باشد.

ساز و کار استفاده شده در تایمرها می تواند مکانیکی ویا الکترومکانیکی و یا الکترونیکی باشد.

تایمر وسیله ای است که تشکیل شده است از تعدادی کلید و تعدادی رله که این ها می توانند در حالت عادی باز یا بسته باشند.

عملکرد تایمر اینگونه است که پس از اتصال ولتاژ تغذیه دستگاه می تواند رله ها را با تاخیرهای زمانی مشخص یا بدون تاخیر قطع و یا وصل کند.

امروزه به دلیل اینکه صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است استفاده از تایمر اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

انواع تایمر

تایمرها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند :

• تایمرهای آنالوگ
• تایمرهای دیجیتال

هرکدام از این تایمرها می توانند عملکرد تاخیر در وصل و یا تاخیر در قطع را داشته باشند.

تایمرهای آنالوگ

از اولین نوع تایمرها ، تایمرهای آنالوگ می باشند که کاربرد زیادی در صنعت دارند . این تایمرها معمولا مدت زمان سپری شده را نمایش نمی دهند اما جهت مشخص نمودن اینکه تایمر در حال کار می باشد یا خیر ، یک هشدار دهنده ( اغلب به صورت چراغی کوچک می باشد ) بر روی آن قرار داده می شود.

در این تایمرها زمان توسط یک پتانسیومتر قابل تنظیم است . توسط این پتانسیومتر به سادگی می توان بازه بندی زمان ( ثانیه ، میلی ثانیه ، میکرو ثانیه ) را تنظیم نمود.

تایمرهای دیجیتال

نسل بعدی تایمرها پس از تایمرهای آنالوگ ، تایمرهای دیجیتال هستند . در ساختار تایمرهای دیجیتال از مدارات الکترونیکی استفاده می شود.

معمولا بر روی این نوع از تایمرها یک صفحه نمایش جهت نمایش دادن زمان سپری شده و زمان تنظیم شده به کاربر وجود دارد. این زمان بندی توسط کلید up/down قابل تنظیم می باشد. به دلیل نمایش زمان بندی بر روی صفحه نمایش در این تایمرها ، احتمال خطا کاهش می یابد.

ساختمان داخلی تایمر

تایمرها از نظر ساختمان داخلی به چند دسته تقسیم می شوند:

• تایمر موتوری یا الکترومکانیکی
• تایمر الکترونیکی
• تایمر پنوماتیکی
• تایمر حرارتی
• تایمر هیدرولیکی

تایمر موتوری یا الکترومکانیکی

در تایمر موتوری جهت اندازه گیری زمان از موتور و یک چرخ دیسک زائده دار استفاده می شود . پس از مدت زمانی معین زائده با میکروسوئیچ داخلی تایمر برخورد نموده و عمل قطع و یا وصل مدار را انجام می نماید . مدت زمان تایمر قابل تنظیم بوده و این کار از طریق تنظیم فاصله زائده بر روی چرخ دیسک می باشد.

تایمر الکترونیکی

تایمرهای الکترونیکی دارای دقت بالایی بوده و از آت ها جهت اندازه گیری زمان های کمتر از ثانیه تا چندین ثانیه استفاده می شود. در ساختار این تایمر از مدارات و المان های الکترونیکی دقیق استفاده شده و باتوجه به نوع مدار الکترونیکی ، به انواع مختلفی تقسیم می شوند.

ساده ترین مکانیزم مورد استفاده جهت اندازه گیری زمان در تایمرهای الکترونیکی ، تغییر ظرفیت خازن می باشد که در نتیجه زمان شارژ و دشارژ آن را تغییر می دهد.

تایمر پنوماتیکی

در تایمرهای پنوماتیکی جهت اندازه گیری زمان از ذخیره سازی و فشرده سازی هوا استفاده می گردد و عملکرد آن شبیه به تایمر موتوری بوده ، با این تفاوت که در تایمر موتوری پس از تنظیم و وصل بوبین آن به ولتاژ تایمر شروع به کار می نماید اما در تایمر پنوماتیکی پس از قطع بوبین آن از ولتاژ تایمر شروع به کار می کند.

جهت تغییر وضعیت حالت ستاره به مثلث در کنتاکتور از تایمر پنوماتیکی استفاده می شود.

تایمر حرارتی

تایمر حرارتی یا بیمتال عملکرد آن شبیه به بیمتال می باشد. با عبور جریان از بیمتال سبب گرم شدن این فلز شده و با خم شدن فلز بیمتال و برخورد نمودن آن با میکروسوئیچ داخلی تایمر ، عمل قطع و وصل پس از مدت زمان معین انجام می شود. از معایب این تایمر دقت پایین و تاثیر دمای محیط بر عملکرد آن می باشد.

تایمر هیدرولیکی

در تایمر هیکدرولیکی برای اندازه گیری زمان از مکانیزم هیدرولیک استفاده می شود. عملکرد تایمر هیدرولیکی به این صورت است که با اتصال تغذیه تایمر ، رله تایمر وصل شده و باعث جابه جایی میزان مشخصی روغن در داخل تایمر می شود. در تایمر هیدرولیکی اندازه گیری زمان براساس مدت زمانی است که روغن جا به جا می شود.

کاربرد های تایمرها

• تایمر پمپ آب
• تایمر گلخانه و پرورش قارچ
• تایمر زمان قطع و وصل برق برای مرغ داری و گاو داری
• تایمر تجهیزات آزمایشگاهی