شیر منیفولد
منیفولد یک نوع شیر چند راهه تشکیل شده از چند نازل یا چند شیر سوزنی است که برای کالیبراسیون تجهیز و خارج کردن مایعات یا گازهای به تله افتاده در تجهیز اندازه‌گیری و همچنین تعویض و خارج کردن تجهیز از خط استفاده می‌شود. کنترل این شیرها به کمک مدارات الکترونیکی و کنترلی انجام می‌شود و به کمک آنها می‌توان مسیر جریان سیال و همچنین فشار آن را کنترل کرد. مثلا در صورتی که بخواهیم فشار را در ترانسمیترهای اختلاف فشار تغییر دهیم، می‌توانیم از این شیرها به عنوان یک اکولایزر یا یکسان ساز استفاده کنیم. با استفاده از شیر منیفولد می توان کالیبراسیون و تغییر مسیر جریان سیال را بدون خاموشی خط انجام داد. این امر در فرایندهایی مانند نیروگاه، سیستم های کنترل سوخت اتوماتیک، سیستم های نیازمند به کنترل دقیق جریان و پمپ بسیار اهمیت دارد.
انواع شیرهای منیفولد
- منیفولد دو راهه
- منیفولد سه راهه
- منیفولد پنج راهه
شیر منیفولد دو راهه
منیفولد دو راهه بهترین انتخاب برای ترانسمیترهای فشار می‌باشد و عمدتا برای دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار استاندارد و اختلاف فشار، برابر‌سازی فشار و دستگاه‌های فشار دیفرانسیل و ... استفاده می‌شود. ساختار یک شیر منیفولد از یک شیر مسدود کننده و یک شیر تخلیه تشکیل شده است.
در شکل زیر شیر block valve برای جداسازی سیال از فرآیند اندازه‌گیری فشار بوده و به عنوان شیر مسدود کننده شناخته می‌شود. شیر bleed valve برای تخلیه سیال‌های به دام افتاده و انجام کالیبراسیون یا تست فشار به کار می‌رود. در ابتدا هر دو شیر مسدود کننده و تخلیه بسته بوده، در این حالت منیفولد را نصب کرده و گیج را بر روی آن سوار می‌کنیم.
سپس شیر مسدود کننده را به آرامی باز کرده تا سیال به داخل گیج رفته و اندازه‌گیری فشار انجام شود. گیج فشار در مسیر شیر تخلیه قرار گرفته است. به منظور هواگیری و مطمئن شدن از رسیدن سیال به گیج، می‌توان شیر تخلیه را باز کرده و به محض اینکه اولین قطره‌ی سیال خارج شد، شیر تخلیه را سریعا ببندیم. بنابراین بدون خارج کردن تجهیز از خط، می توانیم به راحتی عملیات تست فشار انجام دهیم. از بهترین تولید کنندگان شیر های منیفولد می‌توان به rosemount، oliver و hy lok اشاره کرد.
کالیبره کردن تجهیزات اندازه‌گیری (مانند ترانسمیتر، گیج فشار و ...)
کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق تاثیر بسزایی در عملکرد تجهیز دارد و یکی از مهم‌ترین مواردیست که در ابزار دقیق و اتوماسیون صنعتی باید به آن توجه کرد. معمولا برای عملکرد صحیح سیستم بایستی این تجهیزات را پس از مدتی کار کردن مجددا کالیبره کنیم تا دچار خطا‌ی اندازه‌گیری نشوند. کالیبراسیون این تجهیزات را می‌توان به دو روش انجام داد؛ در روش اول می‌توان تجهیزات را به آزمایشگاه‌های کالیبره ارسال کرد تا با دقت بالایی دستگاه کالیبره شود. در روش دوم کارشناس کالیبراسیون در محل تجهیز می‌تواند به کمک دو اهرم zero , span که همان پیچ های تنظیم گیج فشار می‌باشد، دستگاه را کالیبره کند. اهرم zero وظیفه تنظیم نقطه صفر و اهرم span وظیفه تنظیم زاویه شیب خروجی را به عهده دارد. در صورتی که دستگاه فاقد این دو اهرم باشد، عملیات کالیبراسیون به کمک رایانه و سیستم کنترلی انجام می‌گیرد.
شیر منیفولد سه راهه
منیفولد سه راهه بیشتر در مورد ترانسمیترهای اختلاف فشار دیفرانسیلی به کار برده می‌شوند و به راحتی می‌توان به کمک آنها نقطه صفر ترانسمیتر اختلاف فشار را به دست آورد. شیر منیفولد سه راهه از دو شیر مسدود کننده block valve و یک شیر تعادل دهنده equalizer تشکیل شده است. برای به دست آوردن نقطه صفر در ترانسمیترهای اختلاف فشار بایستی شیر مسدود کننده را بسته و شیر اکولایزر را باز کنیم. در این وضعیت فشار سیال در دو طرف گیج فشار با هم برابر شده و گیج اختلاف فشار صفر را نمایش می‌دهد.
شیر منیفولد پنج راهه
شیر منیفولد پنج راهه نیز همانند منیفولد سه راهه در دستگاه های اندازه‌گیری اختلاف فشار و ترانسمیتر‌ها کاربرد دارد. این تجهیزات از دو شیر مسدود کننده block valve و یک شیر تعادل دهنده equalizer و دو شیر تخلیه bleed valve ساخته شده اند. از لحاظ عملکرد تفاوت زیادی بین منیفولد پنج راهه و شیرهای سه راهه وجود ندارد. این شیرها نیز برای کالیبره کردن ترانسمیترهای اختلاف فشار در نقطه صفر به کار برده می‌شوند. برای کالیبراسیون گیج فشار بایستی پس از نصب منیفولد‌ها بر روی خطوط انتقال سیال و اتصال دادن آنها به گیج فشار، تمامی شیرهای منیفولد را در ابتدا ببندیم. سپس شیرهای تعادل دهنده را باز می‌کنیم. پس از آن شیر HP را باز می‌کنیم. در این حالت چون سیال از دو جهت به گیج فشار وارد می‌شود، اختلاف فشار برابر با صفر می‌باشد. سپس شیر LP را باز می‌کنیم؛ در این حالت بخشی از سیال به علت اختلاف فشار به پایه LP وارد می‌شود. پس از رسیدن سیال پر فشار و کم فشار به پایه‌های گیج با بستن شیرهای تعادل دهنده می‌توان فشار سیال را محاسبه کنیم.
مزایای شیرهای منیفولد
- بهبود کارایی
- کوتاهی مسیر جریان و کاهش افت فشار و نوسانات گرمایی
- کاهش هزینه های مربوط به نصب، تعمیر و نگهداری به دلیل طراحی ساده تر و کوچک‌تر
- منیفولد ولوها در تجهیزاتی از قبیل دستگاه های متحرک و تجهیزات صنعتی سنگین مورد استفاده قرار می گیرند.
- کاهش هزینه های مربوط به انرژی در سیستم های کنترل مایع
منیفولد چیست؟
نوعی شیر چند راهه است که برای کالبیراسیون تجهیز، خارج کردن مایعات یا گازهای به تله افتاده در تجهیز اندازه‌گیری و همچنین تعویض و خارج کردن تجهیز از خط استفاده می‌شود.
منیفولد دو راهه چیست؟
ساختار شیر منیفولد دو راهه از یک شیر مسدود کننده و یک شیر تخلیه تشکیل شده است. منیفولد دو راهه بهترین انتخاب برای ترانسمیترهای فشار می‌باشد.
منیفولد سه راهه چیست؟
شیر منیفولد سه راهه از دو شیر مسدود کننده و یک شیر تعادل دهنده تشکیل شده است. این تجهیز بیشترین کاربرد را در ترانسمیتر های اختلاف فشار دیفرانسیل دارند.
منیفولد پنج راهه چیست؟
منیفولد پنج راهه از دو شیر مسدود کننده و یک شیر تعادل دهنده و دو شیر تخلیه ساخته شده است. شیر منیفولد پنج راهه نیز در دستگاه های اندازه‌گیری اختلاف فشار و ترانسمیتر‌ها کاربرد دارد.