اکچویتور چیست؟
اکچویتور وسیله ای است که به وسیلۀ تبدیل انرژیهای مختلف مانند الکتریکی، پنوماتیکی و یا هیدرولیکی به حرکت مکانیکی به تغییر وضعیت و ایجاد حرکت در یک سیستم کمک میکند. به بیان ساده این وسیله، بخشی است که در هر ماشین و یا سیستم، امکان تحرک را فراهم می کند. اگر این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که دقیقاً وظیفۀ این عملگرها در سیستم چیست و چه کاری انجام میدهند با بیان یک مثال ساده میتوان گفت که این تجهیزات مانند اعضایی از بدن هستند که با آن ها فعالیتی را انجام میدهیم، مانند دست و پا.
کاربرد اکچویتر
اکچویتور تقریباً در بسیاری از وسایل و سیستم های امروزی که در اطرافمان بوده و از آنها استفاده میکنیم حضور دارند. وسایلی که به عنوان اکچویتور استفاده میشوند :
- موتورها
- استپرموتورها
- شبیه سازهای الکتریکی عضلات در ربات ها
اکچویتور بر اساس نوع حرکتی
اکچویتور (عملگر) بر اساس نوع حرکتی که ایجاد میکنند به دو دسته تقسیم میشوند:
- اکچویتور دارای حرکت خطی: این اکچویتور انرژی الکتریکی دریافتی را به حرکت خطی مکانیکی تبدیل می کنند.
- اکچویتور دارای حرکت دورانی: این اکچویتور با تغذیه به وسیلۀ یکی از انواع انرژی، یک حرکت دورانی و یا چرخشی ایجاد می کنند.
اکچویتور بر اساس نوع تغذیه
همچینین اکچویتور بر اساس نوع تغذیه خود به سه دسته تقسیم می شوند که انواع آن عبارتند از:
- اکچویتور پنوماتیک
- اکچویتور هیدرولیک
- اکچویتور الکتریکی
اکچویتور الکتریکی
اکچویتور الکتریکی یک وسیلۀ مکانیکی برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی حرکتی بوده و این نوع از اکچویتور دارای دو نوع حرکت خطی و دورانی را شامل می شود.
- اکچویتور (عملگر) دورانی: این اکچویتور انرژی الکتریکی را که با آن تغذیه میشود را تبدیل به حرکت دورانی (چرخشی) می کند.
- اکچویتور (عملگر) خطی: این عملگر به وسیلۀ انرژی الکتریکی تغذیه شده و آن را تبدیل به حرکت خطی پیستون داخلی خود می کند.
مزایای اکچویتور الکتریکی
- کنترل و تنظیم موقعیت دقیق
- قابلیت توقف در هر نقطه از حرکت
- آسان بودن کاهش و افزایش سرعت
- بدون نیاز به سنسور خارجی
- قیمت پایین
- عملکرد بهتر در سرعت بالا
- نیاز کم به نگهداری
کاربرد اکچویتور الکتریکی
- صنعت اتومبیل سازی
- صنایع شیمیایی
- صنایع دارویی
- صنایع غذایی
اکچویتور پنوماتیک
عملگرهای پنوماتیک از هوا و گازهای فشرده شده برای ایجاد حرکت کنترل شده استفاده میکنند. این وسایل دارای کاربری های گستردهای هستند که باعث میشود در موارد زیادی قابل استفاده باشند. یکی از معایب این اکچویتور، نیاز به یک کمپرسور است که باید در تمامی حالت ها یعنی حتی در مواردی که مورد استفاده نیستند، جهت نگهداری و حفاظت از فشار کاری و عملیاتی همواره در حال فعالیت باشد.
کاربرد اکچویتور پنوماتیک
- سیستم های تصفیه آب
- صنایع و فرآیند های شیمیایی
- صنایع غذایی
- صنایع الکترونیک
مزایای اکچویتور پنوماتیک
- قابلیت اطمینان بالا
- دارای عمر و دوام طولانی
- قیمت مقرون به صرفه
- استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر
اکچویتور هیدرولیک
این عملگر از فشار سیال برای حصول حرکت مکانیکی استفاده میکند. این عملگرها در مواردی کاربرد دارند که به مقدار زیادی از انرژی برای یک ماشین یا یک سیستم جهت عملکرد نیاز باشد.
کاربردهای اکچوریتوهای هیدرولیک
- جرثقیل های خودران
- کاوشگرها
- وینچ و درایوهای جرثقیل
مزایای اکچویتور هیدرولیک
مقایسه بین نوع هیدرولیک و پنوماتیک اکچویتور (عملگر)
در جدول زیر مقایسهای بین ویژگیهای هرکدام از اکچویتور هیدرولیکی و پنوماتیکی انجام شده است:
ویژگی ها |
هیدرولیک |
پنوماتیک |
حداکثر قدرت |
بسیار بالا |
بالا |
کنترل |
به وسیلۀ کاربر |
با استفاده از ولوهای ساده |
دقت در قرارگیری در موقعیت |
موقعیت یابی در حین حرکت نیاز به پشتیبانی و تجهیزات اضافی دارد. |
مشکل بودن دستیابی به دقت در قرارگیری در موقعیت مورد نظر |
سرعت |
متوسط |
بسیار بالا |
پرمصرف ترین انواع اکچویتور
رایج ترین و پر کاربرد ترین نوع از عملگرها انواع الکتریکی آن بوده که تغذیه خود را به صورت AC یا DC دریافت کرده و آن را تبدیل به انرژی مکانیکی میکند. دلیل این امر، آسان و پاک و بدون آلودگی بودن انرژی الکتریکی است. اکچویتورهای الکتریکی در بسیاری از صنایع و تجهیزات کاربرد دارند.