در صنعت و کارگاه ها هنگامی که می خواهند شفت دو دستگاه برای مثال پمپ و الکتروموتور را به یکدیگر متصل کنند، از قطعاتی رابط استفاده می کنند. پر مصرف ترین قطعه برای این کاربرد، کوپلینگ است. کوپلینگ دو شفت را به یکدیگر متصل می کند و نیرو و گشتاور را از یک شفت به شفت دیگر انتقال می دهد. کوپلینگ ها به دو دسته کلی صلب و انعطاف پذیر تقسیم می شوند. کوپلینگ های صلب کاربرد کمترین دارند و از لحاظ قیمتی نیز ارزان تر هستند. از طرفی کوپلینگ انعطاف پذیر به دلیل خاصیت های بی نظیری که دارد و ویژگی های خود بسیار پرکاربرد هستند و می توانند در اکثر کاربردها و محیط های متفاوت استفاده شوند. کوپلینگ انعطاف پذیر انواع متفاوتی دارد که در این مقاله به بررسی انواع کوپلینگ انعطاف پذیر به همراه بررسی ویژگی ها و کاربردهای این کوپلینگ ها پرداخته شده است. شما می توانید برای دریافت قیمت کوپلینگ، مشاوره تخصصی رایگان و انتخاب مناسب ترین کوپلینگ برای کاربرد خود با کارشناسان کالا صنعتی تماس بگیرید.
انواع کوپلینگ انعطاف پذیر
به طور کلی کوپلینگ انعطاف پذیر به دو دسته فلزی و الاستومری تقسیم می شوند که هر کدام دارای ویژگی ها، اجزا خاصی است و هرکدام برای مصارفی خاص استفاده می شوند. در ادامه به بررسی کامل انواع کوپلینگ انعطاف پذیر (فلزی، الاستومری) و ویژگی آن ها پرداخته می شود.
انواع کوپلینگ انعطاف پذیر فلزی
تمام اجزا کوپلینگ انعطاف پذیر فلزی، از فلز است و هیچ عنصر الاستومری در ساختار این کوپلینگ نمی باشد. کوپلینگ انعطاف پذیر فلزی با نام کوپلینگ مکانیکی نیز در بازار شناخته می شود. کوپلینگ انعطاف پذیر فلزی دارای انواع متفاوتی هستند که در شکل زیر نشان داده شده اند و در ادامه به بررسی هر کدام پرداخته می شود.
1) کوپلینگ دنده ای
کوپلینگ دنده ای متشکل از دو هاب با دندانه های خارجی است که دندانه ها روی یک بوش یک یا دو تکه متصل می شوند. در این کوپلینگ ها گشتاور از یک هاب به وسیله بوش به هاب مقابل منتقل میشود. کوپلینگ دنده ای باید به صورت مداوم روانکاری شود. در جدول زیر مشخصات این کوپلینگ انعطاف پذیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ دنده ای |
معایب کوپلینگ دنده ای |
کاربرد کوپلینگ دنده ای |
توانایی انتقال توان بالای 100 اسب بخار |
در صورتی که روانکاری به صورت مکرر انجام نشود، ممکن است زودتر از عمر مفید دچار سایش و خرابی شوند. |
معمولاً در کاربردهایی که در آن موتورها ممکن است بزرگتر از 200 اسب بخار باشند. |
در حرکت محوری نسبت به سایر کوپلینگ ها بهتر عمل میکند. |
ماشینهای صنعتی بزرگ |
اگر روانکاری این کوپلینگ ها به صورت مداوم حفظ شود، طول عمر بالاتری دارند. |
پمپ |
توانایی انتقال گشتاور بالا |
هنگامی که ناهماهنگی بیشتر شود، بار تحمل شده توسط دندانه ها بالا میرود در نتیجه ممکن است کوپلینگ دچار شکستگی زودرس شود. |
دمنده |
تحمل دمای بالا |
کمپرسور |
تحمل بارهای ضربهای و شعاعی |
میکسر |
2) کوپلینگ شبکه ای
کوپلینگ شبکه ای تقریباً همانند کوپلینگ های دنده ای است با این تفاوت که کوپلینگ شبکه ای از دو هاب با شیار ساخته شده است که این شیار ها از طریق یک شبکه فولادی به یکدیگر متصل شده اند. اجزا تشکیل دهنده و جدول مشخصات این کوپلینگ انعطاف پذیر در ادامه آورده شده است.
مزایا کوپلینگ شبکه ای |
معایب کوپلینگ شبکه ای |
کاربرد کوپلینگ شبکه ای |
توانایی منحصر به فردی در کاهش ارتعاش تا 30 درصد دارد و برای محافظت از دستگاه، بارهای ضربهای را از بین میبرد. |
در صورتی که روانکاری به صورت مکرر انجام نشود، ممکن است زودتر از عمر مفید دچار سایش و خرابی شوند. |
این کوپلینگ ها برای تجهیزات متوسط و کوچک مورد استفاده قرار میگیرد. |
گشتاور بالایی را میتواند انتقال دهد. |
به اندازه کوپلینگ دنده ای قدرت را انتقال نمیدهد؛ ولی ارزان تر هست. |
اگر روانکاری این کوپلینگ ها به صورت مداوم حفظ شود، طول عمر بالاتری دارند. |
توانایی محدود برای تطبیق ناهماهنگی موازی شفت |
3) کوپلینگ دیسکی
کوپلینگ دیسکی در دو مدل تک دیسک و دو دیسک تولید می شود. اجزا کوپلینگ دیسکی در شکل زیر نشان داده شده است که در این کوپلینگ انعطاف پذیر، از دیسک به عنوان یک خم کننده استفاده می شود. تحمل ناهماهنگی های کوپلینگ دیسکی می تواند به طول مهره ها و پیچ ها نیز بستگی داشته باشد. بهتر است این کوپلینگ انعطاف پذیر را به صورت دوره ای بازرسی کرد. جدول مشخصات این کوپلینگ انعطاف پذیر در زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ دیسکی |
معایب کوپلینگ دیسکی |
کاربرد کوپلینگ دیسکی |
نیاز به روانکاری ندارد. |
در سری تک دیسک فقط میتواند ناهماهنگی زاویه ای و محوری را جبران کند. |
پمپ |
مکان جبران ناهماهنگی های شفت را در جهت زاویه ای، موازی، شعاعی و محوری میدهد. |
دمنده |
طول عمر بالا |
کمپرسور |
تحمل بار لحظهای |
میکسر |
4) کوپلینگ زنجیری
کوپلینگ زنجیری، کوپلینگ سه تکه هست که برای اتصال دو محور در مجموعههای انتقال قدرت مکانیکی استفاده میشوند. کوپلینگ زنجیری متشکل از دو هاب با دندانه که توسط رشته ای از زنجیره غلتکی یا دو غلتکی به هم وصل شده اند. اجزا و ویژگی های این کوپلینگ انعطاف پذیر در عکس و جدول زیر نشان داده شده است. شما می توانید برای دریافت مشاوره رایگان جهت انتخاب مناسب ترین کوپلینگ انعطاف پذیر فلزی به همراه ارائه کاتالوگ با کارشناسان فروش کالا صنعتی در تماس باشید.
مزایا کوپلینگ زنجیری |
معایب کوپلینگ زنجیری |
کاربرد کوپلینگ زنجیری |
کوپلینگ زنجیری پلاستیکی نیازی به روان کاری ندارد. |
کوپلینگ زنجیری پلاستیکی گشتاور کمتری را منتقل میکند. |
کوپلینگ زنجیری معمولاً در کاربردهای سرعت کم تا متوسط و گشتاور زیاد استفاده میشود. |
نصب و جداسازی آسانی دارد. |
برای سرعتهای بالا مناسب نیست. |
انتقال گشتاور بالا در سرعت پایین |
نسبت به سایر کوپلینگ ها با نویز بیشتری کار میکنند. |
ماشین آلات کشاورزی |
جبران ناهماهنگیها |
بارهای ضربهای کمی را میتوانند تحمل کنند. |
انواع کوپلینگ انعطاف پذیر الاستومری
کوپلینگ انعطاف پذیر الاستومری علاوه بر اجزای فلزی که دارند، یک عنصر پلاستیکی (الاستومری) نیز در این کوپلینگ استفاده می شود. کوپلینگ انعطاف پذیر الاستومری دارای انواع متفاوتی است که در تصویر زیر نشان داده شده است. همچنین انواع کوپلینگ انعطاف پذیر الاستومری در ادامه توضیح داده شده اند.
1) کوپلینگ میل پینی (RUPEX)
کوپلینگ میل پینی که با نام کوپلینگ هالوپین نیز در بازار شناخته می شود، از دو هاب تشکیل شده است که این دو هاب به صورت بسیار مناسب توسط پین های فولادی و بوش های الاستومری به یکدیگر متصل شده اند. تصویر اجزا این کوپلینگ انعطاف پذیر در تصویر زیر نشان داده شده است و همچنین جدول مشخصات کوپلینگ میل پینی در زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ میل پینی |
معایب کوپلینگ میل پینی |
کاربرد کوپلینگ میل پینی |
میتوان با جنسهای خاصی از بافرهای الاستومری، دمای تحمل شده را در بازه -50 تا +100 درجه سانتی گراد افزایش داد. |
الاستومرها در اثر سایش فرسوده میشوند. |
برای شرایط عملیاتی سخت مناسب است. |
مقرون به صرفه |
جرثقیلها |
قابلیت اطمینان بالا |
به نگهداری و بازرسی دورهای نیاز دارد. |
نوار نقالهها |
برای نصب افقی، عمودی و هر زاویه ای مناسب است. |
دمندهها |
میکسرها |
2) کوپلینگ روتکس (ROTEX)
کوپلینگ روتکس نوعی کوپلینگ انعطاف پذیر است که از دو هاب و یک الاستومر در بین دو هاب تشکیل شده است. به دلیل شکل الاستومر بین دو هاب در کوپلینگ روتکس، این کوپلینگ انعطاف پذیر با نام کوپلینگ عنکبوتی نیز شناخته می شود. جنس این کوپلینگ معمولاً از چدن است. اجزا و ویژگی های این کوپلینگ ها در تصویر و جدول زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ روتکس |
معایب کوپلینگ روتکس |
کاربرد کوپلینگ روتکس |
اگر الاستومر از جنس نیتریل بوتادین باشد، در برابر روغن مقاوم خواهد بود و مقاومت شیمیایی خوبی نیز دارد. |
الاستومر دچار سایش میشود و نسبت به سایر کوپلینگ ها عمر کمتری دارد. |
گیربکس صنعتی |
ارتعاشات را کاهش میدهد. |
درایوهای مینیاتوری |
گشتاور بالایی را انتقال میدهد. |
پمپها |
ناهماهنگی ها را جبران میکند. |
الکتروموتورها |
3) کوپلینگ KB (N-EUPEX)
کوپلینگ KB شکل و عملکردی همانند کوپلینگ روتکس دارد و در بازار ایران با نام های کوپلینگ N-EUPEX و کوپلینگ لقمه ای نیز شناخته می شود. کوپلینگ KB گشتاور و نیرو را از طریق الاستومر بین هاب انتقال می دهد و معمولاً جنس آن از چدن است. بنا به درخواست و نیاز مشتری، این کوپلینگ انعطاف پذیر از فولاد نیز ساخته می شود. اجزا و ویژگی های این کوپلینگ انعطاف پذیر در تصویر و جدول زیر نشان داده شده است.
مزایا کوپلینگ KB |
معایب کوپلینگ KB |
کاربرد کوپلینگ KB |
ساختار ساده تر |
الاستومر دچار سایش می شود و نسبت به سایر کوپلینگ ها عمر کمتری دارد. |
درایورهای پمپ |
جبران ناهماهنگی های زاویه ای |
درایوهای هواکش |
مونتاژ ساده |
اضافه باز می تواند آسیب های جبران ناپذیری وارد کند. |
موتورهای دیزلی |
با تغییر مواد سازنده الاستومر می تواند محدوده دما را تغییر داد. |
انواع الکتروموتورها |
گیربکس ها |
4) کوپلینگ تایری
کوپلینگ تایری بسیار انعطاف پذیر است. به همین دلیل کوپلینگ تایری برای اتصال ماشین هایی با ناهماهنگی شفت زیاد، مناسب است. این کوپلینگ انعطاف پذیر از دو هاب سوراخ شده و یک قسمت الاستومری (تایر) تشکیل شده است که تصویر به همراه جدول مشخصات آن در زیر نشان داده شده است.
مزایا کوپلینگ تایری |
معایب کوپلینگ تایری |
کاربرد کوپلینگ تایری |
نصب و مونتاژ آسان |
اندازه کوپلینگ بزرگ است. |
ماشین آلات ساختمانی |
مقاومت عالی در برابر بارهای ضربه ای |
بدون نیاز به تعمیر و نگهداری |
ظرفیت تحمل بار بالایی ندارد. |
گشتاور متوسط 50 تا 8000 نیوتن متر |
جبران ناهماهنگی های زیاد شفت |
در صورت خرابی الاستومر، کوپلینگ به کار |
اتصال صفحه های ویبره |
5) کوپلینگ ستاره (HRC)
کوپلینگ ستاره ای HRC همانند کوپلینگ های KB و روتکس، از دو هاب تشکیل شده است که در میان این دو هاب یک الاستومر قرار دارد. الاستومر بین دو هاب در این کوپلینگ انعطاف پذیر، به عنوان ضربه گیر عمل می کند و به دلیل شکل آن، این کوپلینگ با نام ستاره ای شناخته می شود. کوپلینگ ستاره ای در بازار با نام کوپلینگ HRC و کوپلینگ خورشیدی نیز شناخته می شود. ویژگی های این کوپلینگ انعطاف پذیر به همراه تصویر آن در زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ ستاره |
معایب کوپلینگ ستاره |
کاربرد کوپلینگ ستاره |
سرعت بالا |
نسبت به سایر کوپلینگ های انعطاف پذیر، کمتر ناهماهنگی ها را جبران می کند. |
پمپ ها |
مقرون به صرفه |
ظرفیت حمل بار نسبتاً بالا |
گیربکس ها |
بدون نیاز به تعمیر و نگهداری |
نصب آسان |
الکتروموتورها |
6) کوپلینگ نورمکس (NORMEX)
کوپلینگ نورمکس همانند بسیاری از کوپلینگ های انعطاف پذیر از دو هاب و یک الاستومر بین این دو هاب تشکیل شده است. الاستومر بین دو هاب در یک کوپلینگ انعطاف پذیر به عنوان ضربه گیر عمل می کند و عمل انتقال نیرو و گشتاور در کوپلینگ نورمکس نیز توسط الاستومر انجام می شود. در جدول زیر مشخصات و ویژگی های این کوپلینگ انعطاف پذیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ نورمکس |
معایب کوپلینگ نورمکس |
کاربرد کوپلینگ نورمکس |
ناهماهنگی ها را جبران می کند. |
قطعه الاستومر دچار سایش زودرس می شود و نیاز به تعویض دارد. |
پمپ ها |
میرایی داخلی بالا |
گیربکس ها |
ارتعاشات پیچشی را جذب می کند. |
دمنده ها |
در برابر رطوبت مقاومت می کند. |
میکسرها |
نیاز به روانکاری ندارد. |
نوار نقاله ها |
7) کوپلینگ بیپکس (BIPEX)
کوپلینگ بیپکس توانایی جبران انواع ناهماهنگی های شفت را دارد. این کوپلینگ انعطاف پذیر به ویژه برای اتصال با بارهای گشتاور یکنواخت مناسب است. کوپلینگ بیپکس از دو هاب و یک الاستومر بین دو هاب تشکیل شده است و دارای واکنش برگشتی بسیار کم است. مشخصات و ویژگی های این کوپلینگ انعطاف پذیر در زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ بیپکس |
معایب کوپلینگ بیپکس |
کاربرد کوپلینگ بیپکس |
انعطاف پذیری پیچشی |
اگر سرعت بالا باشد یا قطر شفت بزرگ باشد هزینه های کوپلینگ بسیار بالا می رود. |
صنایع هیدرولیکی |
ساختار ساده و جمع و جور |
الکتروموتورها |
مناسب برای نصب عمودی، افقی یا هر زاویه دلخواه |
پمپ |
ایمنی بالا |
فن |
ظرفیت گشتاور بالا |
کمپرسور |
توربین های بادی |
میکسرها |
8) کوپلینگ اولدهام
کوپلینگ اولدهام نوعی از کوپلینگ های انعطاف پذیر است که برای کاربردهای عاری از واکنش مورد استفاده قرار میگیرد. این کوپلینگ انعطاف پذیر از سه قسمت تشکیل شده است که شامل دو هاب (معمولاً از جنس آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ) و یک الاستومر پلاستیکی بین دو هاب تشکیل شده است. تصویر کوپلینگ اولدهام به همراه جدول ویژگی ها و مشخصات این کوپلینگ در زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ اولدهام |
معایب کوپلینگ اولدهام |
کاربرد کوپلینگ اولدهام |
مقدار کمی از ناهماهنگی های زاویه و محوری و به صورت کامل ناهماهنگی موازی را جبران می کند. |
در تحمل ناهماهنگی ها محدودیت دارند و این محدودیت توسط سازنده باید اعلام شود. |
به طور کلی برای کاربردهایی با سیستم های متناوب مناسب است. |
ساختار ساده و جمع و جور |
جلوگیری از آسیب رساندن به قطعات |
9) کوپلینگ هزارخاری (UCC)
کوپلینگ هزارخاری UCC یک نوع از کوپلینگ دنده ای است که به دلیل شکلی که دارد با نام هزارخاری شناخته می شود. کوپلینگ هزار خاری از سه قسمت تشکیل شده است که شامل دو تکه چدنی و یک رابط تفلونی می شود که به همین علت این کوپلینگ انعطاف پذیر با نام کوپلینگ چدنی تفلونی نیز شناخته می شوند. مشخصات کوپلینگ هزارخاری در جدول زیر آورده شده است.
مزایا کوپلینگ هزارخاری |
معایب کوپلینگ هزارخاری |
کاربرد کوپلینگ هزارخاری |
جبران ناهماهنگی های محوری و زاویه ای |
در کاربردهای کمی استفاده می شود و عموماً کاربرد خاصی دارد. |
صنایع هیدرولیکی |
بدون نیاز به تعمیر و نگهداری و بازرسی |
یونیت کارها |
بدون نیاز به روانکاری |
در این مقاله به بررسی جامع انواع کوپلینگ انعطاف پذیر (فلزی، الاستومری) پرداخته شد. اجزا و ویژگی های هرکدام از این کوپلینگ ها به صورت کامل بیان شد و این مقاله یک توضیح جامع از تمامی کوپلینگ های انعطاف پذیر است. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر نسبت به انواع کوپلینگ انعطاف پذیر و همچنین دریافت مشاوره تخصصی رایگان جهت انتخاب مناسب ترین کوپلینگ برای کاربرد خود، با کارشناسان کالا صنعتی در تماس باشید.
این کوپلینگ ها اغلب در پمپ ها، فن ها، کمپرسورها، مجموعه ژنراتور های موتور، نوار نقاله ها، سنگ شکن ها، صفحه های ارتعاشی و ... استفاده می شوند.
مشکل اصلی کوپلینگ های دنده ای روانکاری آن ها است. گریس تحت نیروی گریز از مرکز جدا می شود و با گذشت زمان، O-RING آب بندی ها شروع به نشت می کنند.
اگر روانکاری مناسب این کوپلینگ ها حفظ شود، برای سال های زیادی این کوپلینگ ها پاسخگو خواهند بود.