بلبرینگ و رولبرینگ ها یکی از اصلی ترین اجزا تمامی قطعاتی صنعتی دوار هستند تا بتوانند حرکتی چرخشی در این قطعات را تسهیل نمایند. این قطعات در طیف وسیعی از قطعات نظیر خودرو، گیربکس صنعتی، الکتروموتور، پمپ، هواپیما، ژنراتور و حتی لوازم خانگی مانند یخچال، جاروبرقی، ماشین لباسشویی و... استفاده می شوند. هر بلبرینگ و رولبرینگ دارای کد مخصوص به خود هستند. شماره فنی بلبرینگ نشانگر تمامی مشخصات بلبرینگ نظیر نوع، اندازه، نوع قفسه و... می باشد. شماره فنی بلبرینگ ها می تواند شامل عدد یا عدد به همراه حروف باشد که در این مقاله به بررسی کامل شماره فنی بلبرینگ ها پرداخته شده است. با مطالعه این مقاله شما می توانید با خواندن شماره فنی بلبرینگ تمامی اطلاعات لازم در مورد بلبرینگ خود را به دست آورید. همچنین در صورت نیاز به راهنمایی در مورد نوع بلبرینگ و رولبرینگ مناسب برای الکتروموتور ، می توانید با کارشناسان فروش کالا صنعتی در تماس باشید.
ساختار شماره فنی بلبرینگ
همانطور که گفته شد ساختار شماره فنی بلبرینگ ها می تواند شامل تنها عدد و یا عدد به همراه حروف باشد. ساختار شماره فنی بلبرینگ ها شامل نوع بلبرینگ یا رولبرینگ، اندازه آن ها، وجود یا عدم وجود خار، نوع آب بند، نوع قفسه و... است. در شکل زیر این ساختار آورده شده است. باید توجه داشت بلبرینگ و رولبرینگ ها همگی در ساختار شماره فنی خود نوع بلبرینگ و اندازه بلبرینگ را دارند و لازم نیست حتماً دارای پیشوند و پسوند باشند. همچنین جهت اطلاع از سایر پسوندها به طور دقیق به آخر مقاله مراجعه کنید.
پیشوند بلبرینگ
پیشوند بلبرینگ یک عدد نیست؛ بلکه با حروف مشخص می شوند. پیشوند بلبرینگ معمولاً اطلاعات خاصی را راجع به بلبرینگ بیان می کند و بسیار کم در شماره فنی بلبرینگ ها وجود دارد. در جدول اصلی ترین پیشوند های بکار رفته در شماره فنی بلبرینگ ها به همراه معنی آن ها آورده شده است.
| پیشوند |
توضیحات |
| AR |
مجموعه بلبرینگ و رولبرینگ با قفسه |
| GS |
واشر محفظه رولبرینگ استوانه ای کف گرد |
| K |
رولبرینگ استوانه ای و مونتاژ قفسه کف گرد |
| L |
رینگ داخلی و رینگ خارجی قابل جدا شدن هستند. |
| R |
رینگ داخلی یا خارجی قابل جدا شدن هستند. |
| W,S |
بلبرینگ از جنس فولاد ضد زنگ (شیار عمیق) |
| WF |
بلبرینگ از جنس فولاد ضد زنگ با فلنج روی رینگ خارجی (شیار عمیق) |
| WS |
واشر شفت یک رولبرینگ استوانه ای کف گرد |
| F |
فلنج روی رینگ خارجی (شیار عمیق) |
نوع بلبرینگ
قسمت دوم شماره فنی بلبرینگ، بیانگر نوع بلبرینگ یا رولبرینگ می باشد. این قسمت شامل عدد است که هر نوع بلبرینگ یا رولبرینگ دارای یک کد خاص هستند. در جدول زیر نوع بلبرینگ و عدد هایی که بیانگر نوع آن بلبرینگ می باشند آورده شده است.
اندازه بلبرینگ
قیمت سوم شماره فنی بلبرینگ بیانگر اندازه آن ها می باشد. در تمامی بلبرینگ ها قطر داخلی از شماره فنی بلبرینگ قابل تشخیص است. به این صورت که اندازه بلبرینگ (قطر داخلی) برابر با حاصل ضرب دو رقم آخر (بعد از نوع بلبرینگ) در 5 است. به عنوان مثال اگر دو رقم آخر 04 باشد، بلبرینگ دارای قطر داخلی 20 میلیمتر است. در اندازه بلبرینگ برخی اندازه ها متفاوت است که در جدول زیر آورده شده است.
| شماره کد فنی |
توضیحات |
| 00 |
قطر داخلی 10 میلیمتر |
| 01 |
قطر داخلی 12 میلیمتر |
| 02 |
قطر داخلی 15 میلیمتر |
| 03 |
قطر داخلی 17 میلیمتر |
پسوند بلبرینگ
پسوند بلبرینگ شامل موارد متعددی از قبیل آب بند، قفسه، جای خار و خار، مواد سازنده، نوع روان کننده و ... است. یک بلبرینگ می تواند دارای چندین پسوند بلبرینگ باشد و از طرفی بلبرینگ ممکن است هیچ پسوندی نداشته باشد. پسوند در شماره فنی بلبرینگ در هر برند ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال در بلبرینگ SKF ممکن است قفسه برنجی با یک حرف و در بلبرینگ FAG با حرفی دیگر مشخص شود. در اینجا به بررسی اصلی ترین پسوند های بلبرینگ ها با حروف استاندارد (برند SKF و FAG) پرداخته شده است.
آب بند بلبرینگ
آب بند بلبرینگ وظیفه جلوگیری از ورود گرد و غبار و آلودگی و همچنین جلوگیری از خروج روان کننده را دارد. آب بند ها عموماً به دو صورت فلزی و پلاستیکی تولید می شوند. آب بند فلزی هیچ مقاومتی در برابر گرد و غبار و آب ندارند و برای جلوگیری از ورود ذرات بزرگ مناسب است. در طرف مقابل آب بند پلاستیکی هم در برابر تمامی ذرات و هم در برابر آب مناسب است. اگر بلبرینگ بدون پسوند آب بند باشد به این معنا است که بلبرینگ بدون آب بند است. علامت فنی آب بند ها در شماره فنی بلبرینگ در جدول زیر آورده شده است.
| آب بند |
توضیحات |
| Z |
بلبرینگ آب بندی شده از یک طرف با آب بند فلزی |
| ZZ , 2Z |
بلبرینگ آب بندی شده از دو طرف با آب بند فلزی |
| RS |
بلبرینگ آب بندی شده از یک طرف با آب بند پلاستیکی |
| 2RS |
بلبرینگ آب بندی شده از دو طرف با آب بند پلاستیکی |
قفسه بلبرینگ
وظیفه اصلی قفسه بلبرینگ این است که عناصر غلتان را در جای خود نگه دارد و از افتادن آن ها جلوگیری کند. اگر بلبرینگ بدون پسوند قفسه باشد به این معنا است که بلبرینگ دارای قفسه فولادی است. کد فنی انواع قفسه ها در شماره فنی بلبرینگ در جدول زیر آورده شده است.
| قفسه |
توضیحات |
| V |
بدون قفسه |
| C , JN , JP |
فولادی |
| F |
فولادی ماشین کاری شده (توپ محور) |
| J |
فولادی پرسکاری شده (توپ محور) |
| MB |
برنجی |
| CA |
برنجی ماشین کاری شده (یک تکه) |
| M1 |
برنجی ماشین کاری شده (دو تکه) |
| M |
برنجی ماشین کاری شده (توپ محور) |
| ML |
برنجی ماشین کاری شده (پنجره ای) |
| MA |
برنجی ماشین کاری شده (متمرکز نسبت به رینگ خارجی) |
| Y |
برنجی پرسکاری شده (توپ محور) |
| MP |
برنجی جامد (توپ محور) |
| MPA |
برنجی جامد (متمرکز نسبت به رینگ خارجی) |
| TN , TN1 |
پلی آمید 66 |
| P |
پلی آمید تقویت شده با الیافت شیشه (توپ محور) |
| TN9 |
پلی آمید 66 تقویت شده با الیاف شیشه (توپ محور) |
| PH |
پلی تتراترکنون PEEK تقویت شده با الیاف شیشه (توپ محور) |
| PHAS , PHA |
پلی تتراترکنون PEEK تقویت شده با الیاف شیشه (با شیار های روان کننده، متمرکز نسبت به رینگ خارجی) |
| TVP, TVP2 |
جامد ساخته شده از پلی آمید 66 تقویت شده با فیبر شیشه (توپ محور) |
| TVH |
جامد ساخته شده از پلی آمید 66 تقویت شده با فیبر شیشه |
کلاس دقتی بلبرینگ
بلبرینگ و رولبرینگ ها گاهی بنا بر نیاز در کلاس دقتی متفاوت (با دقت بیشتر و خاص) تولید می شوند. این بلبرینگ ها خاص هستند و عموماً در بازار بسیار کم کاربرد دارند. کلمه P در این کد مخفف Precision به معنای دقت است. اگر بلبرینگی بدون پسوند کلاس دقتی باشد به این معنا است که بلبرینگ به صورت استاندارد تولید شده است. کد فنی کلاس دقتی بلبرینگ در شماره فنی بلبرینگ در جدول زیر نشان داده شده است.
| کلاس دقتی |
توضیحات |
| P6 |
کلاس دقتی مطابق ISO class 6 |
| P5 |
کلاس دقتی مطابق ISO class 5 (دقت بیشتر از P6) |
| P4 |
کلاس دقتی مطابق ISO class 4 (دقت بیشتر از P5) |
| EP |
برای کاربرد های خاص دقت افزایش یافته است. |
| SP |
دقت ابعادی P5 و دقت چرخشی P4 |
| UP |
دقت ابعادی P4 و دقت چرخشی بیشتر P4 |
کلاس لقی بلبرینگ
تمامی بلبرینگ ها دارای یک کلاس لقی هستند و هر بلبرینگ باید حداقل لقی را داشته باشد. بلبرینگ ها دارای دو نوع لقی هستند که با توجه به نیاز بلبرینگ ها در لقی های متفاوتی ساخته می شوند. برخی از بلبرینگ ها در بازار به عنوان بلبرینگ های دور بالا شناخته شده اند که مربوط به همین لقی بلبرینگ است. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به کلاس لقی و بلبرینگ های دور بالا می توانید به مقاله مشخصات بلبرینگ دور بالا مراجعه کنید. اگر بلبرینگی بدون پسوند کلاس لقی باشد به این معنا است که بلبرینگ به صورت استاندارد تولید شده است. کد فنی کلاس لقی بلبرینگ در شماره فنی بلبرینگ در جدول زیر آورده شده است.
| کلاس لقی |
توضیحات |
| C1 |
لقی کمتر از C2 است و کمترین لقی است (کاربرد بسیار محدود) |
| C2 |
لقی کمتر از استاندارد است و بیشتر از C1 |
| C0 , CN |
لقی استاندارد (بدون پسوند هم نشان داده می شود) |
| C3 |
لقی بیشتر از استاندارد (بیشترین کاربرد) |
| C4 |
لقی بیشتر از C3 |
| C5 |
لقی بیشتر از C4 و بیشترین لقی است (کاربرد بسیار محدود) |
زاویه تماس بلبرینگ
در بلبرینگ های تماس زاویه ای و رولبرینگ های مخروطی، رینگ های داخلی و خارجی با یکدیگر زاویه می سازند. زاویه تماس بلبرینگ باعث می شود این بلبرینگ ها بتوانند بارهای محوری و شعاعی را به صورت همزمان تحمل کنند. انواع زاویه تماس به همراه علامت آن ها در شماره فنی بلبرینگ در جدول زیر آورده شده است.
| کد زاویه تماس |
توضیحات |
| C |
15 درجه |
| A |
30 درجه |
| B |
45 درجه |
نصب جفتی بلبرینگ
در بلبرینگ های تماس زاویه ای و رولبرینگ های مخروطی گاهی بلبرینگ تک ردیفه قادر به تحمل بار نیست و از طرفی بلبرینگ دو ردیفه فضای بیشتری را اشغال می کند، به همین دلیل دو بلبرینگ تک ردیفه را به یکدیگر متصل می کنند. این اتصال به سه صورت رو در رو، پشت به پشت و پشت سر هم می باشد. کد فنی نصب جفتی بلبرینگ در شماره فنی بلبرینگ در جدول زیر آورده شده است.
| نصب جفتی |
توضیحات |
| TD , DT |
پشت سر هم |
| FTF |
رو به رو |
| DF |
رو به رو (بار لحظه ای کم) |
| BTB |
پشت به پشت |
| DB |
پشت به پشت (بار لحظه ای زیاد) |
روان کننده بلبرینگ
در بلبرینگ ها برای کاهش اصطکاک و همچنین دفع گرما و جلوگیری از زنگ زدن از روان کننده بلبرینگ استفاده می شود. در مصارف خاص از روان کننده های خاصی استفاده می شود و در جدول زیر انواع این روان کننده ها به همراه نشان آن ها در شماره فنی بلبرینگ آورده شده است. همچنین می توانید برای اطلاع از انواع روان کننده ها به مقاله انواع روان کننده بلبرینگ مراجعه کنید.
| روان کننده |
توضیحات |
| GA14 |
برای سر و صدای کم و D <= 62mm |
| GA13 |
D <= 62mm |
| L138 |
گریس مخصوص به سفارش مشتری |
| MT33 |
گریس با دمای متوسط |
سایر پسوند های بلبرینگ
در بالا به اصلی ترین پسوند های بلبرینگ اشاره شد. در جدول زیر کد فنی سایر پسوند های بلبرینگ که ممکن است در شماره فنی بلبرینگ با آن ها مواجه شوید آورده شده است.
| پسوند |
توضیحات |
| N |
جای خار در رینگ خارجی |
| NR |
جای خار در رینگ خارجی به همراه خار |
| N1 |
یک شکاف در وجه جانبی رینگ خارجی |
| R |
رینگ خارجی فلنج دار |
| HA1 |
رینگ های داخلی و خارجی سخت شده |
| HA2 |
رینگ خارجی سخت شده |
| HA3 |
رینگ داخلی سخت شده |
| HB1 |
رینگ داخلی و خارجی سخت شده با بینیت |
| HB2 |
رینگ خارجی سخت شده با بینیت |
| HB3 |
رینگ داخلی سخت شده با بینیت |
| HN1 |
رینگ داخلی و خارجی سخت شده با عملیات حرارتی ویژه |
| S1 |
رینگ های داخلی و خارجی تثبیت شده برای دماهای عملیاتی بیشتر از 200 درجه سانتی گراد |
| S2 |
رینگ های داخلی و خارجی تثبیت شده برای دماهای عملیاتی بیشتر از 250 درجه سانتی گراد |
| K |
سوراخ مخروطی، مخروطی 1:12 (بلبرینگ خودتنظیم، رولبرینگ کروی) |
| K30 |
سوراخ مخروطی، مخروطی 1:30 (بلبرینگ خودتنظیم، رولبرینگ کروی) |
| XL |
بلبرینگ های ساخت شرکت FAG |
مثال: کد فنی زیر را به عنوان مثال در نظر بگیرید.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی جامع و کامل شماره فنی بلبرینگ (پیشوند، نوع، اندازه، پسوند) پرداخته شد. با خواندن این مقاله شما می توانید اطلاعات کامل راجع به تمامی بلبرینگ ها را تنها با داشتن کد فنی بلبرینگ در دست داشته باشید. در صورتی که کد فنی بلبرینگ را ندارید می توانید با ارسال مشخصات بلبرینگ نظیر اندازه رینگ داخلی، خارجی و تصویر بلبرینگ برای کارشناسان فروش کالا صنعتی از نوع بلبرینگ خود مطلع شوید. همچنین کالا صنعتی به عنوان بزرگترین عرضه کننده انواع کالاهای صنعتی در ایران، انواع بلبرینگ و رولبرینگ ها را در برند های متفاوت به مشتریان خود عرضه می کند.