وظیفه ی یاتاقان ها نگهداری راستای صحیح شفت در برابر بارهای شعاعی و محوری وارد بر آن می باشد. یاتاقان ها در حقیقت تکیه گاه شفت هستند به یاتاقان هایی که موقعیت شعاعی شفت را حفظ میکنند یاتاقان های شعاعی یا ردیال بیرینگ گفته می شود.
یاتاقان کف گرد
به یاتاقان هایی که موقعیت محوری شفت را حفظ می کنند یاتاقان های کف گرد یا تراست بیرینگ گفته می شود.
یاتاقان شعاعی محوری
یاتاقان های شعاعی محوری یاتاقان هایی هستند که تحمل بار را در دو جهت شعاعی و محوری دارا هستند. بار وارد بر شفت از راه اجزای از یاتاقان که دارای تماس لغزشی و یا تماس غلطشی هستند انتقال می یابد.
انواع یاتاقان
بنابراین از لحاظ نحوه تماس اجزای تحمل کننده بار میتوان یاتاقان ها را به دو دسته تقسیم نمود :
- یاتاقان های غلطشی
- یاتاقان های لغزشی
در تماس لغزشی اصطحکاک وجود دارد و در تماس غلطشی اصطحکاک وجود ندارد از این رو رول بیرینگ ها یاتاقان های بدون اصطحکاک و اسلایدینگ بیرینگ ها یاتاقان های با اصطحکاک نامیده می شوند. ژورنال بیرینگ ها یکی از انواع یاتاقان های شعاعی می باشند که از ژورنال و آستین تشکیل می شوند. ژورنال بخشی از شفت است که داخل آستین قرار می گیرد. آستین بر روی ژورنال سوار می شود و ثابت است. آستین استوانه ای شکل بوده و به صورت یک تکه و یا چند تکه ساخته می شود. ژونال بیرینگ ها انواع مختلفی دارند در یک نمونه از آن داخل آستین را با برنز یا بابیت روکش میکنند که به آن بیرینگ های بابیتی گفته می شود. یاتاقان های بوشی دسته ی دیگر از یاتاقان های ژورنال می باشد در این دسته آستین فاقد دسته ای از بابیت بوده و ظاهری شبیه به یک بوش را دارد.
یاتاقان غلطشی چیست؟
یاتاقان های غلطشی یاتاقان های بدون اصطحکاک یا آنتی فیکشن بیرینگ نامیده می شوند عضو غلطان و و تحمل کننده بار شعاعی یا محوری در این دو بیرینگ ساچمه و غلطک می باشند. این دو نوع یاتاقان از حلقه بیرونی یا اودر کونز، حلقه درونی یا اینر کونز، ساچمه یا غلطک و محفظه نگه دارنده تشکیل شده است. محفظه نگهدارنده باعث می شود که ساچمه ها به هم نچسبند و در یک محل تجمع نکند. در بیشتر موارد حلقه بیرونی در محل نصب خود محکم است و نمیچرخد حلقه درونی به محور محکم میشود و با حرکت شفت می چرخد. تمام یاتاقان های ضد اصطحکاک یا از نوع ساچمه ای می باشند و یا غلطکی هستند. سطح تماس غلطک از سطح تماس ساچمه بیشتر است. از این رو یاتاقان های غلطکی به لحاظ سطح تماس بزرگتر بار بیشتری را میتواند تحمل کنند.
یاتاقان در پمپ افقی
در پمپ افقی که در هر دو سر محور یاتاقان قرار می گیرد ، یاتاقان ها معمولا با نام های یاتاقان داخلی و یاتاقان خارجی شناخته می شود. یاتاقان داخلی بین پوسته و کوپلینگ قرار می گیرد. در پمپ اورهنگ یاتاقان بندی محور در یک سمت پروانه قرار می گیرد. در این حالت به نزدیک ترین یاتاقان به پروانه یاتاقان داخلی و به یاتاقانی که دور از پروانه است یاتاقان خارجی گفته می شود.
یاتاقان ها درون محفظه یاتاقان یا همان هوسینگ نصب می شوند. این محفظه ممکن است به پوسته متصل شود و یا به طور یکپارچه با آن ریخته گری شود. نگهداری و ذخیره روانکار لازم برای عملکرد بی نقص یاتاقان ها یکی از وظایف محفظه یاتاقان هاست. یاتاقان ها نیاز به وسیله خنک کننده دارند تا گرمای تولید شده در آن ها و یا گرمای ناشی از سیال پمپ شونده به خارج از محفظه یاتاقان منتقل شود تا به این ترتیب دمای روانکار و یاتاقان ها در حد مناسب قرار گیرد. برای این منظور از واتر جکر استفاده می شود. جکر در دور هوسینگ بیرینگ قرار می گیرد و آب جهت خنک کاری از داخل آن عبور می کند.
وظیفه ی یاتاقان ها نگهداری راستای صحیح شفت در برابر بارهای شعاعی و محوری وارد بر آن می باشد. یاتاقان ها در حقیقت تکیه گاه شفت هستند به یاتاقان هایی که موقعیت شعاعی شفت را حفظ میکنند یاتاقان های شعاعی یا ردیال بیرینگ گفته می شود
ژورنال بیرینگ ها یکی از انواع یاتاقان های شعاعی می باشند که از ژورنال و آستین تشکیل می شوند ژورنال بخشی از شفت است که داخل آستین قرار می گیرد آستین بر روی ژورنال سوار می شود و ثابت است آستین استوانه ای شکل بوده و به صورت یک تکه و یا چند تکه ساخته می شود ژونال بیرینگ ها انواع مختلفی دارند در یک نمونه از آن داخل آستین را با برنز یا بابیت رو کش میکنندکه به آن بیرینگ های بابیتی گفته می شود