برق یکی از انرژیهای حیاتی است که بشر آن را کشف کرده است. از مصارف کوچکی مثل روشنایی منازل گرفته تا بکار انداختن تجهیزات بزرگ صنعتی، همه و همه به برق نیاز دارند. یکی از دستگاههای برقی و پراستفاده که امروزه برای انتقال آب استفاده میشود، پمپ آب است.
پمپ آب انواع مختلفی دارد و از کاربردهای خانگی به منظور افزایش تقویت فشار آب ساختمانهای گرفته تا کاربردهای صنعتی، گلخانه و کشاورزی برای آبرسانی زمینهای کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. اما چالشی که گاهی اوقات در حوزه پمپهای آب وجود دارد این است که در بعضی از اوقات برق قطع میشود یا در یک منطقه بطور کامل دسترسی به برق وجود ندارد. در چنین شرایطی برای راهاندازی و کارکردن پمپ آب نیاز به تجهیز دیگری مثل موتور برق است.
![موتور برق مناسب برای پمپ آب](https://www.kalasanati.com/Portals/0/Image_Files/Article/Pump/6602953-kalasanati.com%20-%20Pump%20electromotor.webp)
موتور برق با مصرف سوخت فسیلی برق مورد نیاز پمپ آب را تامین میکند. برای هر نوع پمپ آبی با توجه به توان مصرفی پمپ و نوع برق مصرفی، موتور برق مناسب انتخاب میشود. در ادامه این مقاله به نحوه انتخاب موتور برق مناسب برای پمپ آب پرداخته خواهد شد و جدول موتور برق متناسب با توان پمپهای مختلف آورده خواهد شد.
علت استفاده از موتور برق برای بکار انداختن پمپ آب
بیشتر پمپهای آب برقی هستند و توسط نیروی الکتروموتوری که با آنها کوپل شدهاند، کار میکنند. در بعضی از مناطق که قطعی برق زیاد اتفاق میافتد یا منطقه دور افتاده بوده و اصلا دسترسی به برق وجود ندارد، برای چنین شرایطی باید برق مصرفی پمپ آب را به طریقی تامین کرد.
- یکی از راهها استفاده از موتور پمپ است که در واقع خود ترکیبی از پمپ و موتور میباشد. موتور پمپ در خیلی از کاربردهای کشاورزی و باغداری گزینه مناسبی است. اما برای همه کاربردها این تجهیز نمیتواند کارایی داشته باشد؛ چرا که معمولا موتور پمپ تا محدوده مشخصی از هد و دبی قابلیت پمپاژ آب را دارد.
- دیگر راه جبران نبود برق، استفاده از تجهیزی به نام موتور برق است که با مصرف سوختهای فسیلی مثل بنزین، گازوئیل، گاز و ترکیب بنزین-دیزل میتواند برق تولید کند. خرید موتور برق برای پمپ آب این مزیت را دارد که از آن میتوان برق سایر تجهیزات برقی را نیز تامین کرد.
راهنمای انتخاب موتور برق مناسب برای پمپ آب
برای اینکه موتور برق مناسبی را برای پمپ آب انتخاب کنیم باید چند پارامتر را مورد ارزیابی قرار دهیم. یکی از مهمترین پارامترها نوع سوختی است که بیشتر به آن دسترسی وجود دارد. البته نوع سوخت در راندمان کاری مجموعه نیز موثر است که در بخش بعدی به آن پرداخته خواهد شد.
نوع پمپ و مقدار توانی که پمپ آب دارد دیگر پارامتری است که در انتخاب موتور برق مهم میباشد. معمولا برای راهاندازی موتور برق، جریان مصرفی در ابتدا بیشتر بوده و معمولا 2 الی 3 برابر توان مصرفی بیشتر است. دیگر پارامتر مهم، برند موتور برق است که در قیمت نهایی تاثیرگذار بوده و برای مشتریان بسیار حائز اهمیت است.
عوامل موثر انتخاب موتور برق برای پمپ آب
در بخش قبل بطور خلاصه به برخی از عوامل تاثیرگذار بر انتخاب موتور برق برای پمپ آب اشاره شد. در اینجا تمام پارامترها بصورت جداگانه بررسی خواهند شد:
- نوع پمپ آب: پمپهای آب دارای انواع مختلف هستند؛ مثلا پمپ آب سانتریفیوژ، حلزونی، فشار قوی، پیستونی و... با توجه به اینکه چه نوع پمپ آب و با چه توانی قرار است بکار گرفته شود، موتور برق مناسب انتخاب میشود.
- نوع موتور برق: موتور برقها از لحاظ سوخت مصرفی چند نوع دارند که شامل بنزینی، دیزلی، گازی و دوگانهسوز میشوند. با توجه به اینکه سطح دسترسی به کدام سوخت برای مشتری راحتتر است و همچنین نوع آب و هوا منطقه، موتور برق مناسب انتخاب میشود.
- راندمان کاری: مقدار بازدهی و کار مفیدی که موتور برق دارد نیز در انتخاب آن مهم است. با توجه به نوع سوخت مصرفی راندمان موتور برق متفاوت است. معمولا موتور برق گازوئیلی بیشترین راندمان را دارد و به همین دلیل برای افرادی که به گازوئیل دسترسی دارند این نوع پیشنهاد میشود. موتور برق بنزینی و بعد گازی در اولویتهای بعدی هستند.
- نوع برق مصرفی: پمپ آب از لحاظ برق مصرفی دو نوع تکفاز و سه فاز دارند. به همین ترتیب موتور برق نیز دارای دو نوع با خروجی برق تکفاز و سه فاز میباشد و با توجه به پمپ آبی که قرار است توسط موتور برق روشن شود از چه نوعی است، تکفاز و سه فاز بودن برق خروجی موتور برق انتخاب میشود.
- توان مورد نیاز: توان موتور برق مهمترین پارامتری است که قبل از خرید موتور برق مناسب برای پمپ آب باید مورد توجه قرار گیرد. این مقدار به توان پمپ آب وابسته است. همان طور که مشخص است میزان جریانی که موتور برق در ابتدای راهاندازی لازم دارد بیشتر بوده و باید بیشتر از 2 برابر جریان مصرفی پمپ آب باشد.
معمولا توان مصرفی موتور برق بین 2 الی 3 برابر توان پمپ آب در نظر گرفته میشود. در صورتی که توان بیشتر از 3 برابر در نظر گرفته شود باید هزینه آن نیز درنظر گرفته شود.
- هزینه سوخت: هزینه سوخت مصرفی موتور برق بسیار مهم میباشد. از لحاظ قیمت سوخت، بنزین نسبت به گازوئیل و گاز گرانتر است.
- برند و قیمت: برند همیشه جز مهمترین فاکتورهای هر کالایی است. موتور برقهای موجود در بازار عمدتا چینی هستند و تعدادی از برندهای اروپایی نیز وجود دارد. با این حال قیمت چینی نسبت به موارد مشابه اروپایی کمتر است. همچنین داشتن گارانتی نیز مهم میباشد که باید توجه داشت برخی از برندها بدون گارانتی هستند.
![معیارهای انتخاب موتور برق برای پمپ آب](https://www.kalasanati.com/Portals/0/Image_Files/Article/Pump/6602954-kalasanati.com-Water-Pump.webp)
جدول انتخاب موتور برق برای انواع پمپ آب
قبل از انتخاب موتور برق مناسب باید دید توان مصرفی پمپ آب چقدر است. توان پمپ بر روی پلاک آن توسط شرکت سازنده درج میشود. همانطور که گفته شد توان موتور برق باید بیشتر از توان پمپ و حداقل دو برابر آن درنظر گرفته شود و آن هم بخاطر آن است که موتور الکتریکی یا همان الکتروموتوری که اکثر پمپهای آب دارند، در موقع استارت و راهاندازی برای غلبه بر ایستایی نیاز به قدرت بیشتری دارند. در جدول زیر برای پمپهای آب با توانهای مختلف، موتور برق مناسب پیشنهاد شده است:
مدل پمپ آب |
توان مصرفی پمپ آب (کیلووات) |
حداقل توان مورد نیاز موتور برق (کیلووات |
مدل موتور برق |
پمپ آب 0.5 اسب |
0.37 |
1 |
موتور برق 1 کیلووات |
پمپ آب 1 اسب |
0.75 |
2.2 |
موتور برق 2.2 کیلووات |
پمپ آب 1.5 اسب |
1.1 |
3 |
موتور برق 3 کیلووات |
پمپ آب 2 اسب |
1.5 |
4.5 |
موتور برق 4.5 کیلووات |
پمپ آب 3 اسب |
2.2 |
6.5 |
موتور برق 6.5 کیلووات |
پمپ آب 5 اسب |
3.7 |
12 |
موتور برق 12 کیلووات |
پمپ آب 10 اسب |
7.5 |
22 |
موتور برق 22 کیلووات |
در جدول فوق انتخاب موتور برق بر اساس توان پمپ آب آورده شده است. در ستون مدل پمپ آب، هر نوع پمپ آبی شامل خانگی، حلزونی، طبقاتی، فشار قوی، اتا و... میتواند باشد. توجه داشته باشید که در این جدول موتور برق پیشنهادی با درنظرگرفتن توان سه برابری لحاظ شده است.
نکته مهم: جدول انتخاب موتور برق در بالا فقط برای حالت استفاده از یک تجهیز پمپ آب پیشنهاد شده است اما در صورتی که قرار است همزمان تجهیزات برقی دیگری توسط موتور برق راهاندازی و کار کنند، بایستی توان سایر تجهیزات نیز در نظر گرفته شود.
جمعبندی
استفاده و بکارگیری هر تجهیز برقی در شرایطی که دسترسی به برق وجود ندارد یا سخت است، همواره چالشی برای مردم بوده است. یکی از تجهیزات برقی، پمپ آب است که در کاربردهای مختلف مسکونی، کشاورزی، باغداری و... استفاده میشود و مواقع بیبرقی در کنار آن معمولا از موتور برق بهره گرفته میشود.
اما برای اینکه از موتور برق در کنار پمپ آب بکار گرفته شود باید این دو تجهیز از لحاظ توان با یکدیگر همخوانی داشته باشند. معمولا توان موتور برق بیشتر از دو برابر توان مصرفی پمپ آب باید باشد که در این مقاله سعی شد به موضوع موتور برق مناسب برای پمپ آب پرداخته شود و جدولی نیز برای موتور برقهایی که مناسب چند مدل پمپ آب هستند به عنوان آورده شود. در صورتی که پمپ آبی دارید که نیاز به موتور برق برای راهاندازی دارد و نیاز به اطلاع دقیقتر از موتور برق مناسب دارید، میتوانید با کارشناسان خبره کالاصنعتی تماس حاصل فرمائید.