وظیفه پروانه پمپ
حرکت از موتور محرک به وسیله شفت به پروانه منتقل می شود سیال از چشمه پروانه به سمت پره ها حرکت کرده و در امتداد پره ها به طرف محیط پروانه جریان می یابد. پروانه پمپ وظیفه انتقال انرژی را به سیال به عهده دارد.
قسمت های مختلف پروانه
یک پروانه از قسمت های زیر تشکیل شده است:
- توپی پروانه
- پره های پروانه یا ون
- لفافه
- چشمه پروانه
توپی پروانه
با محور پمپ در تماس است و خار یا کلید جهت اتصال به پروانه به شافت روی آن قرار دارد.
پره های پروانه یا ون
سیال بعد از ورود به چشمه پروانه در امتداد پره ها به طرف محیط پروانه جریان می یابد در حین حرکت سیال بر انرژی جنبشی آن افزوده می شود.
لفافه
دیواره جانبی پروانه را تشکیل می دهد امکان دارد دو طرف پره ها لفافه داشته باشد یا یک طرف و یا اصلا نداشته باشد.
چشمه پروانه
سیال از طریق چشمه پروانه وارد پره های پروانه می شود.
انواع پروانه از لحاظ ساختمان مکانیکی
- پروانه بسته
- پروانه نیمه باز
- پروانه باز
پروانه بسته
پره های پروانه بین دو صفحه به نام لفافه پروانه قرار میگیرد از آنجا که در صورت وجود مواد جامد امکان انسداد پروانه وجود دارد این نوع پره ها برای پمپاژ سیالی که حاوی مواد جامد باشند استفاده نمی شوند.
ویژگی های پروانه بسته
- پره ها از هر دو طرف بسته می باشند.
- مناسب برای انتقال و جابجایی مایعات تمیز، بدون ناخالصی و جامد
- دارای بازدهی جریان بالا و NPSHr پایین
پروانه نیمه باز
پروانه از یک طرف به وسیله لفافه بسته شده است به منظور به حداقل رساندن انسداد پروانه ها تعداد پره ها کم و طول آنها بلند انتخاب می شود.
ویژگی های پروانه نیمه باز
- فقط از یک سمت پره ها بسته می باشد.
- کاربردی جهت جابجایی سیالات حاوی جامدات تا مقدار متوسط
- از لحاظ بازدهی و NPSH بین دو نوع پروانه باز و بسته
پروانه باز
پره ها بدون لفافه بوده بنابراین از انجا که در این پره ها مشکل انسداد وجود ندارد به عنوان لجن کش میتوان از آنها استفاده کرد.
ویژگی های پروانه باز
- پره ها از هر دو طرف باز هستند.
- کاربردی جهت به حرکت در آوردن سیالات حاوی جامد
- احتیاج به NPSH بالا
- تعمیر آسان و بازدید دوره ای راحت جهت تمیزکاری
انواع پروانه از نظر جهت جریان سیال
- جریان شعاعی
- جریان محوری
- جریان شعاعی – محوری
جریان شعاعی
سیال در جهت محور وارد پروانه میشود و در جهت شعاعی از آن خارج می شود در این نوع پروانه ها سیال در طول پره ها به علت گریز از مرکز حرکت کرده و انرژی جنبشی سیال افزایش می یابد در مواردی که نیاز به هد بالا و دبی کم باشد از این نوع پروانه ها استفاده می شود ، پروانه های استفاده شده در پتروشیمی بیشتر از این نوع است.
ویژگی های پروانه جریان شعاعی
- مناسب برای کاربردهایی که احتیاج به هد و فشار بالا دارند.
- جریان سیال را بصورت شعاعی نسبت به محور پمپ به جریان در می آورد.
- مورد استفاده در پمپ های تغذیه دیگ بخار و انواع پمپ های صنعتی با دبی های کمتر از 30 متر مکعب بر ساعت
- پمپ های تک مرحله ای
جریان محوری
در این نوع پروانه نیروی گریز از مرکز برای تولید فشار دخالتی ندارد جریان در جهت محور وارد و در همان جهت خارج میشود در مواردی که نیاز به دبی بالا و هد پایین باشد از این نوع پروانه استفاده میشود. یک نمونه از پره های جریان محوری ایندیوسر ها هستند، ایندیوسر قبل از پروانه قرار گرفته و هر دو بر روی یک شافت سوار میشود. بنابراین سرعت دورانی هر دو یکی است هدف اصلی بکاری گیری ایندیوسر افزایش فشار ورودی پروانه اصلی وجلوگیری از وقوع کاویتاسیون بر روی آن می باشد.
ویژگی های پروانه جریان محوری
- مناسب برای کاربردهای مورد نیاز به دبی بالا
- مورد استفاده جهت به گردش در آوردن مایعات در کاربردهای فاضلاب و تصفیه خانه ها
- کاربردی در مواردی که نیاز به پمپاژ و جابجایی حجم وسیعی آب می باشد.
جریان شعاعی – محوری
در این نوع پروانه ها هوب مخروطی شکل است جریان در جهت محور وارد پروانه میشود و در جهتی که زوایه با محور میسازد از آن خارج می شود در حقیقت این پروانه ها حالتی ما بین پروانه های جریان شعاعی و پروانه های جریان محوری خواهند داشت.
ویژگی های پروانه جریان ترکیبی
- پمپ های ترکیبی، از لحاظ عملکرد بین جریان شعاعی و محوری می باشد.
- قادر به تامین دبی بیشتر نسبت به جریان شعاعی
- مورد استفاده در کاربردهای خنک سازی، آبیاری و تامین آب
تقسیم بندی پروانه از لحاظ وضعیت ورود سیال
- مکش یک طرفه Single suction
- مکش دو طرفه Double suction
- مکش یک طرفه Single suction : تنها در یک طرف پروانه دهانه مکش وجود دارد و سیال از آنجا وارد پروانه میشود.
- مکش دو طرفه Double suction : در هر دو طرف پروانه دهانه مکش وجود دارد و سیال از هر دهانه وارد پمپ می شود ظرفیت آبدهی پمپ Double suction دو برابر پمپ Single suction خواهد بود.
سیال در جهت محور وارد پروانه میشود و در جهت شعاعی از آن خارج می شود در این نوع پروانه ها سیال در طول پره ها به علت گریز از مرکز حرکت کرده و انرژی جنبشی سیال افزایش می یابد در مواردی که نیاز به هد بالا و دبی کم باشد از این نوع پروانه ها استفاده می شود ، پروانه های استفاده شده در پتروشیمی بیشتر از این نوع است
پروانه بسته
پره های پروانه بین دو صفحه به نام لفافه پروانه قرار میگیرد از آنجا که در صورت وجود مواد جامد امکان انسداد پروانه وجود دارد این نوع پره ها برای پمپاژ سیالی که حاوی مواد جامد باشند استفاده نمی شوند
پروانه نیمه باز
پروانه از یک طرف به وسیله لفافه بسته شده است به منظور به حداقل رساندن انسداد پروانه ها تعداد پره ها کم و طول آنها بلند انتخاب می شود
پروانه باز
پره ها بدون لفافه بوده بنابراین از انجا که در این پره ها مشکل انسداد وجود ندارد به عنوان لجن کش میتوان از آنها استفاده کرد