اکثر پمپ‌های سانتریفیوژ برای پمپاژ سیالات رقیق و تمیز مثل آب طراحی شده‌اند. برای شرایط خاصی که آب همراه با ناخالصی‌های زیادی بوده یا همراه با ذرات جامد مثل ترکیب آب و گل باشد، پمپ‌های سانتریفیوژ معمولی قادر به عملکرد مناسبی نیستند و چه بسا، اصلا امکان انتقال چنین ترکیب غلیظ و سنگینی را ندارند. به این منظور پمپ خاصی به اسم پمپ گل کش طراحی شده است.
پمپ گل کش یک پمپ سانتریفیوژ خاص با پروانه‌هایی مقاوم در برابر سیالات غلیظ مثل آب گل‌آلود است که کاربردهایی در صنایع مختلف، معادن، ساختمان‌سازی، کشاورزی و حفاری دارد. در ادامه به معرفی پمپ گل کش و ویژگی‌های آن، کاربردها، برندهای سازنده، نحوه انتخاب آن و تفاوت‌های بین لجن کش و گل کش می‌پردازیم؛ پس با ما همراه باشید.
پمپ گل کش چیست؟
پمپ گل کش یا HDS که مخفف عبارت Heavy duty sludge می‌باشد، نوعی پمپ سانتریفیوژ است که مخصوص انتقال و پمپاژ سیالات غلیظ یا حاوی ذرات جامد طراحی شده است. پمپ گل کش بصورت تک مکشه و دارای یک پروانه از نوع یکسر آویز است به این معنی که مجموعه یاتاقان‌های شفت متصل به پروانه در یک سمت آن قرار گرفته‌اند.
ویژگی‌های پمپ گل کش
به دلیل نوع سیالی که قرار است پمپ گل کش انتقال دهد، باید طراحی خاصی نیز نسبت به سایر پمپ‌های سانتریفیوژ داشته باشد. پمپ گل کش دارای ویژگی‌های زیر است:
- امکان دسترسی به فشارهای بهينه در سرعت‌هاي پايين
- دارای پروانه‌هایی با پره‌های ضخیم و مقاوم در برابر سیال غلیظ و خمیری
- داشتن پوسته ضخيم‌تر برای افزايش طول عمر نسبت به سایر پمپ‌های سانتریفیوژ
- طراحی جديد بخش حلزونی برای كاهش بار وارد بر پروانه
- بكارگیری شفت قطورتر و مقاوم‌تر به منظور جلوگيری از خمش و تغيير فرم آن
- استفاده از بلبرينگ‌های مقاوم‌تر در برابر نیروهای محوری و شعاعی وارد به شفت
- قابليت تنظيم آبدهی و ارتفاع بدون تراش پروانه
- دارای پروانه مقاوم در برابر مواد سایشی، سیالات دارای ذرات جامد و سیالات خورنده
پروانه پمپ گل کش
یکی از بارز‌ترین تفاوت‌های پمپ گل کش با دیگر پمپ‌ها در نوع پروانه و شکل و جنس آن می‌باشد. گل کش یک پمپ Overhung می‌باشد به این معنی که پمپ از نوع یک طبقه‌ای بوده که پروانه آن از نوع یکسر آویز است و یاتاقان‌ها در یک طرف پروانه واقع شده‌اند.
کاربرد پمپ گل کش
پمپ گل‌کش به عنوان یک پمپ سانتریفیوژ و پروانه‌دار قادر به انتقال سیال رقیق و آبرسانی و آبیاری می‌باشد اما این پمپ با هدف پمپاژ و جابجایی سیالات غلیظ و خمیری طراحی شده است و بهتر است بدین منظور خاص استفاده شود. پمپ گل کش در کشاورزی و صنایع مختلف بکار می‌رود، از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در عملیات حفاری چاه‌ها و انتقال گل حفاری
- پمپاژ آب گل آلود دارای ذراتی چون شن و ماسه
- پمپاژ دوغاب مصالح ساختمانی محلول موم
- در پالایشگاه‌ها برای پمپاژ مخلوط مواد نفتی سنگین
- در صنایع شیمیایی و پالایشگاه‌ها برای انتقال مواد شیمیایی غلیظ یا حاوی جامدات، مواد شوینده و...
- صنایع کاغذسازی و کارتن سازی برای انتقال خمیر کاغذ
- در صنایع نورد فولاد و معادن برای پمپاژ سیالات دارای ذرات سایشی بالا
تولیدکننده‌های گل کش
پمپ گل کش جز پمپ‌های سانتریفیوژ خاصی است که سازندگان محدودی آن را تولید می‌کنند. خوشبختانه در کشور ما سه شرکت پمپ گل کش تولید می‌کنند و به مشتریانی که به دنبال گل کش باشند این سه برند به آنها پیشنهاد می‌شود. در ادامه پمپ گل کش برندهای پمپیران، آبروان و سهند معرفی می‌شوند:
پمپ گل کش پمپیران
پمپیران از سازندگان بزرگ انواع پمپ سانتریفیوژ صنعتی و کشاورزی است. یکی از محصولات خاص این شرکت، پمپ گل کش است. برای کاربردهایی مثل انتقال سیالات غلیظ همراه ذرات جامد مثل آب گل‌آلود، گل حفاری، دوغاب‌ها و سیالات صنعتی ساینده از پمپ گل کش پمپیران استفاده می‌شود.
پمپ گل کش پمپیران سری HDS دارای مشخصات قطر دهانه 50 الی 150 میلی‌متر، آبدهی تا 350 مترمکعب بر ساعت و هد حداکثر 70 متری دارد.
گل کش آبروان
آبروان دیگر شرکت بزرگ پمپ‌سازی در ایران است که در زمینه پمپ‌های کشاورزی، صنعتی و آبرسانی فعالیت می‌کند. پمپ‌های آبروان با استانداردهای بین‌المللی DIN و CE اروپا طراحی می‌شوند. پمپ گل کش یکی از محصولات شاخص این برند است که بسیار مشابه پمپیران می‌باشد و می‌تواند در صورت ناموجودبودن پمپیران از گل کش آبروان استفاده کرد.
پمپ گل کش آبروان است به GGG40 معروف است، دارای مشخصات شامل قطر خروجی بین 50 تا 150 میلی‌متر، ظرفیت دبی 10 تا 350 مترمکعب در ساعت و ارتفاع پرتاب 10 تا 70 متری می‌باشد.
گل کش سهندپمپ
سهندپمپ تبریز دیگر سازنده انواع پمپ کشاورزی و صنعتی است که با ساخت پمپ‌های سانتریفیوژ صنعتی و فشار قوی کار خود را شروع کرد. پمپ گل کش یکی از محصولات سهندپمپ است و در قطرهای دهانه 50 و 150 میلی‌متر تولید می‌شود.
انتخاب پمپ گل کش
روش انتخاب پمپ گل کش مانند سایر پمپ‌های آب کشاورزی و صنعتی مثل فشار قوی، طبقاتی و... از طریق مراجعه به نمودارهای هد برحسب دبی و همپوشانی مدل‌های پمپ گل کش انجام می‌شود.
در زیر نمودار همپوشانی پمپ گل کش پمپیران HDS را مشاهده می‌کنید. غیر از مدل 50-300 که می‌تواند الکتروموتور 1500 و 2900 دور بر دقیقه به پمپ گل کش کوپل شود، سایر مدل‌ها فقط به الکتروموتور 1500 دور بر دقیقه متصل می‌شود. برای بقیه برندها نیز مشابه چنین نموداری را شرکت سازنده در کاتالوگ ارائه می‌کند.
مقایسه گل کش و لجن کش
سیالات غلیظی مثل فاضلاب، گل، ترکیب سیمان و بتن، آب حاوی لجن، خمیر کاغذ، مواد نفتی سنگین، مواد شیمیایی با ویسکوزیته زیاد و حاوی ذرات جامد، دوغاب‌های عمرانی و آهکی و.... همه جز سیالاتی هستند که برای انتقال آنها باید از پمپ‌های خاصی استفاده شود که قدرت جابجایی سیال سنگین یا سیال حاوی بافت‌ها و ذرات جامد مختلف را داشته باشند.
پمپ لجنکش، پمپ گل‌کش و پمپ دوغاب جز پمپ‌هایی هستند که بدین منظور طراحی شده‌اند که البته تفاوت‌هایی از لحاظ طراحی، ساختار، کاربردها با یکدیگر دارند. در ادامه مقایسه‌ای بین گل کش و لجن کش انجام می‌شود تا متوجه شوید آیا این دو نوع پمپ یکی هستند و می‌توانند وظیفه یکدیگر را انجام دهند یا فرق می‌کنند.
- پمپ گل کش و لجن کش هر دو پمپ سانتریفیوژ هستند اما گل کش تک پروانه یکسر آویز دارد و پروانه آن ضخیم‌تر و مقاوم‌تر است ولی لجنکش تک مرحله‌ای یا چندمرحله‌ای می‌تواند باشد و پروانه سانتریفیوژ دارد.
- پمپ گل کش برای انتقال سیالات یک دست غلیظ مثل گل و خمیری شکل مثل خمیر کاغذ مناسب‌تر است اما پمپ لجنکش برای سیالات حاوی ذرات جامد و بافت‌دار مثل لجن و فاضلاب مناسب‌تر است.
جمع‌بندی
اگرچه از لحاظ تعداد و حجم کاری، کاربردهایی که با آب سر و کار دارند بسیار بیشتر از کاربردهایی است که با سایر سیالات سر و کار دارند اما با این‌حال انتقال سیالات غلیظ خمیری‌شکل مثل آب گل‌آلود، گل حفاری، خمیر کاغذ، دوغاب مصالح عمرانی، مواد نفتی سنگین و... نیز در صنایع و معادن مختلف بایستی انجام شود.
به این منظور از پمپ خاصی با نام گل کش بهره گرفته می‌شود که ساختار و طراحی منحصر به فردی داشته و پره‌های پروانه ضخیم و مقاوم در برابر سایش آن می‌تواند با پمپاژ ماده غلیظی مثل گل مقابله کند و به راحتی عملیات جابجایی آن را فراهم سازد. البته ممکن است با توجه به نوع سیال و کاربرد مدنظر از پمپ‌های دیگری نیز استفاده شود.
در این مقاله کالاصنعتی به معرفی پمپ گل‌کش و ویژگی‌ها، کاربردها، برندهای سازنده و انتخاب آن پرداخته شد. در صورتی که نیاز به پمپ گل کش داشته یا نیاز به کسب اطلاعات بیشتر درباره این نوع پمپ دارید فقط کافی است با کارشناسان متخصص ما تماس بگیرید.