کانوایر چیست؟

کانوایر (Conveyor) یا نوار نقاله دستگاهی است که برای جابه‌جایی و انتقال مواد مختلف در صنایع و کارخانه‌ها به کار می‌رود. کانوایرها از اجزای ضروری در فرایندهای تولید، انبارداری و لجستیک بوده و با خودکارسازی فرایند جابه‌جایی مواد، سرعت و دقت کار را افزایش می‌دهند.

علاوه بر این، با استفاده از نوار نقاله هزینه‌های مربوط به جابه‌جایی دستی مواد و نیروی موردنیاز آن کاهش می‌یابد. از جمله دیگر مزایای کانوایرها می‌توان به تنوع بالا و انعطاف‌پذیری آن‌ها برای کاربردهای مختلف صنعتی اشاره نمود. در این مقاله قصد داریم با انواع کانوایر و ویژگی‌های هریک از آن‌ها آشنا شویم؛ با ما همراه باشید.

انواع کانوایر

کانوایر تسمه‌ای (Belt Conveyor)

کانوایر تسمه‌ای یا بلت کانوایر شامل یک تسمه لاستیکی، پارچه‌ای یا فلزی بسته به نوع کاربرد می‌شود که روی قرقره‌های دستگاه کانوایر حرکت می‌کند. این مدل، ساده‌ترین نوع کانوایر بوده و به طور گسترده‌ای در صنایع مختلف به کار می‌رود.

بلت کانوایر برای حمل مواد فله مانند غلات، سنگ معدن و زغال‌سنگ گزینه‌ای ایدئال به شمار می‌رود.

کانوایر غلتکی (Roller Conveyor)

کانوایر غلتکی یا رولر کانوایر از یک سری غلتک که روی فریم دستگاه کانوایر سوار شده‌اند، برای حرکت‌دادن مواد در امتداد مسیر استفاده می‌نماید. رولر کانوایر در دو نوع برقی و غیر برقی تولید می‌شود؛ کانوایر غلتکی برقی توسط الکتروموتور و رولر کانوایر غیر برقی توسط نیروی گرانش هدایت می‌شود.

از رولر کانوایرها معمولاً در انبارها و مراکز توزیع برای جابه‌جایی بسته‌ها و پالت‌ها استفاده می‌شود.

کانوایر زنجیری (Chain Conveyor)

کانوایر زنجیری بیشتر برای بارهای سنگین یا اقلامی که شکل‌های نامنظمی دارند به کار می‌رود. این دستگاه کانوایر از زنجیر برای کشیدن بارها در امتداد مسیر استفاده می‌کند. از کانوایر زنجیری غالباً در خطوط مونتاژ و فرایندهای تولید استفاده می‌شود.

کانوایر مارپیچی (Screw Conveyor)

کانوایر مارپیچی شامل یک تیغه مارپیچی است که در داخل یک لوله یا محفظه استوانه‌ای‌شکلی می‌چرخد تا مواد فله را جابه‌جا کند. این نوع کانوایر به‌ویژه برای حمل مواد گرانولی یا پودری مانند آرد، شکر یا شن به کار می‌رود.

بالابر سطلی (Bucket Elevator)

بالابر یا الواتور سطلی برای جابه‌جایی مواد فله به‌صورت عمودی به کار می‌رود. این کانوایر با استفاده از سطل‌های متصل به یک تسمه یا زنجیر مواد را از زمین برداشته و در ارتفاع مشخصی تخلیه می‌کنند. این کانوایرها معمولاً در صنایع کشاورزی و صنایع سیمان کاربرد دارند.

کانوایر مغناطیسی (Magnetic Conveyor)

کانوایرهای مغناطیسی با استفاده از آهنربا مواد آهنی را در حین حمل نگه می‌دارند. ساختار این دستگاه‌ها بسیار مشابه نوار نقاله تسمه‌ای است و بیشتر برای جابه‌جایی قطعات فلزی کوچک در تولیدی‌ها استفاده می‌شوند.

کانوایر بادی (Pneumatic Conveyor)

کانوایرهای پنوماتیک مواد را درون لوله و با استفاده از سیستم‌های فشار هوا یا خلاء حمل می‌کنند. این روش برای جابه‌جایی پودرها و گرانول‌های در مسافت‌های طولانی و بدون آلودگی مناسب است.

کانوایر هوایی (Overhead Conveyors)

در کانوایر هوایی مواد بالاتر از سطح زمین داخل واگن‌های مخصوص قرار دارند و یا از قلاب آویزان شده‌اند. این کانوایرها از یک مسیر هوایی برای حمل اقلامی مانند لباس یا قطعات خودرو و … در صنایع تولیدی استفاده می‌کنند.

کانوایر ارتعاشی (Vibrating Conveyors)

کانوایر ارتعاشی با استفاده از موتور ویبره و ایجاد ارتعاش، مواد را در امتداد بستر مشخصی حرکت می‌دهند.

اجزای کانوایر

علی‌رغم تنوع بالای کانوایرها، این تجهیزات دارای اجزای نسبتاً مشابهی هستند. به همین علت، در ادامه به معرفی اجزای پرکاربردترین نوع این تجهیزات، یعنی بلت کانوایرها می‌پردازیم. به‌طورکلی اجزای این کانوایر عبارت‌اند از:

• تسمه (Belt): تسمه وظیفه حمل مواد را بر عهده دارد و معمولاً از جنس لاستیک، PVC یا پلی‌اورتان ساخته می‌شود. همچنین باتوجه‌به نوع مواد و شرایط محیطی روکش‌های مختلفی نیز برای تسمه‌های نوار نقاله استفاده می‌کنند.
• غلتک‌ها (Rollers): در دستگاه‌های کانوایر از انواع غلتک‌های محرک، هرزگرد، برگردان و … استفاده می‌شود. این قطعات وظیفه پشتیبانی از تسمه، کاهش اصطکاک و انتقال نیروی موتور و گیربکس کانوایر به تسمه را بر عهده دارند.
• فریم (Frame): فریم دستگاه کانوایر معمولاً از جنس آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شود و وظیفه نگهداری از کلیه اجزای کانوایر و ایجاد ساختار اصلی دستگاه را بر عهده دارد.
• سیستم محرک (Drive System): سیستم محرک کانوایر از موتور، گیربکس صنعتی و قطعات واسط مانند کوپلینگ و … تشکیل شده است. این سیستم نیروی محرک لازم برای حرکت تسمه و جابه‌جایی مواد را تأمین می‌نماید. همچنین برای کنترل بهینه‌تر سرعت کانوایر، بهتر است از یک اینورتر صنعتی مناسب برای موتور دستگاه استفاده شود.
• سیستم کشش (Tensioning System): این سیستم به‌منظور حفظ کشش مناسب تسمه و جلوگیری از جمع‌شدن آن روی غلتک‌ها به کار می‌رود.
• سیستم هدایت‌کننده (Guidance System): این قطعات برای هدایت دقیق تسمه و جلوگیری از انحراف آن استفاده می‌شوند.
• اجزای جانبی: اجزای جانبی دستگاه کانوایر شامل شوت‌ها برای بارگیری و تخلیه مواد، سنسورها برای کنترل سرعت، موقعیت و سایر پارامترهای کانوایر و سیستم های ایمنی می‌شوند.

جمع‌بندی

همان‌طور که مشاهده کردید، انواع مختلفی از کانوایرها با کاربرد و ویژگی‌های منحصربه‌فردی وجود دارد. انتخاب کانوایر مناسب به عواملی مانند نوع مواد، حجم مواد، مسافت حمل، سرعت موردنیاز، محیط استفاده و بودجه بستگی دارد. کارشناسان ما در کالا صنعتی همواره آماده ارائه مشاوره فنی رایگان در زمینه انتخاب و خرید انواع تجهیزات صنعتی به شما هستند. برای دریافت مشاوره فنی رایگان و کسب اطلاعات بیشتر از طریق شماره‌تلفن 02191304300 با ما در ارتباط باشید.