اینورترها دستگاه‌هایی الکترونیکی هستند که برای تبدیل جریان مستقیم (DC) به جریان متناوب (AC) و بالعکس به کار می‌روند. اینورترها با نام درایو کنترل دور موتور نیز شناخته می‌شوند و اصلی‌ترین کاربرد آنها در صنایع کنترل دور خروجی الکتروموتور از طریق کنترل ولتاژ و فرکانس است.
مانند هر دستگاه الکترونیکی دیگری، اینورترها نیز ممکن است دچار خطا شوند؛ این خطاها می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی مانند مشکلات منبع تغذیه، بار، تنظیمات خود دستگاه و … باشند. به‌طورکلی خطاهای اینورتر را میتوان به دو دسته زیر تقسیم کرد:
- خطاهای سخت‌افزاری
- خطاهای نرم‌افزاری
رایج‌ترین راه شناسایی و بررسی کدهای خطای اینورتر، مطالعه دفترچه راهنمای کاربر است که توسط شرکت سازنده به همراه دستگاه ارائه می‌شود. خطاهای اینورتر به‌صورت یک‌رشته حرف یا عدد یا به‌صورت چراغ چشمک‌زن روی پنل جلویی اینورتر نمایش داده می‌شود؛ هر کد خطا مربوط به یک مشکل خاص می‌شود.
اگر پیش از رفع خطای اینورتر دستگاه را ریست کنید یا برق آن را مجدداً وصل نمایید، ممکن است به اینورتر آسیب جدی وارد شود؛ بنابراین آشنایی با کدهای خطای اینورتر و راه‌حل رفع خطا تأثیر زیادی در طول عمر دستگاه دارد.
همان‌طور که اشاره شد، کدهای خطای اینورترهای برندهای مختلف با هم متفاوت است؛ بااین‌حال در این مقاله برخی از مهمترین و رایج‌ترین خطاهای درایو را معرفی می‌کنیم.
دسته بندی خطاهای اینورتر
خطاهای اینورتر را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
- خطاهای سخت افزاری
- خطاهای نرم‌افزاری
خطاهای سخت افزاری
این خطاها ممکن است به دلیل مشکلات در تغذیه قدرت، خروجی ولتاژ یا جریان نامناسب یا مشکل در ولتاژ ورودی، خرابی قطعات الکترونیکی، مشکلات در اتصالات سیم‌ها، کانکتورها و ترمینال‌ها فعال شدن مکانیزم‌های حفاظتی در برابر اتصال کوتاه، افزایش دما، اضافه ولتاژ، اضافه جریان و غیره رخ دهند. مثلاً اتصال نادرست یا کاهش کیفیت اتصال می‌تواند باعث اختلال در جریان برق و انتقال داده شود. همچنین، ممکن است خطاهای اتصال باعث ایجاد نویز یا تداخل الکترومغناطیسی در سیستم شود. این مکانیزم‌ها طراحی شده‌اند تا از خطرات جدی مانند خرابی قطعات یا آسیب به سیستم جلوگیری کنند.
خطاهای نرم‌افزاری
این خطاها ممکن است به دلیل خطا در تنظیم پارامترهای کنترل، عدم تنظیم صحیح جریان مرجع یا ولتاژ مرجع، مشکلات در ارتباط بین اینورتر و سایر دستگاه‌ها مانند سنسورها، کنترلرها یا سیستم‌های مانیتورینگ، دمای بسیار بالا یا پایین در محیط اطراف اینورتر و رطوبت بالا در محیط می‌تواند منجر به خرابی قطعات الکترونیکی، ایجاد تداخل الکترومغناطیسی و آسیب به سیستم خنک‌کننده شود.
خطاهای سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری اینورتر از نظر میزان اهمیت به دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند:
خطاهای جزئی
این دسته از خطاهای اینورتر معمولاً با چشمک‌زدن کد خطا روی نمایشگر یا آلارم هشدار مشخص می‌شوند. خطاهای جزئی اختلالی در عملکرد اینورتر ایجاد نمی‌کنند؛ بااین‌وجود نادیده‌گرفتن آنها می‌تواند زمینه‌ساز بروز خطاهای جدی‌تر در آینده شود.
از جمله خطاهای جزئی اینورتر عبارت‌اند از:
- هشدار دمای بیش از حد ترانسفورماتور
- هشدار دمای بیش از حد کابین
- باز شدن درب کابین
- فعال‌شدن حالت بای‌پس
خطاهای جدی
در مقابل، خطاهای جدی با نمایش ثابت کد خطا روی نمایشگر و احتمال قطع ناگهانی جریان خروجی می‌توانند به‌صورت جدی در عملکرد اینورتر اخلال ایجاد کنند. در این موارد، ابتدا باید علت دقیق خطا را بررسی نموده و (در صورت امکان) دستگاه را ریست نمایید.
برخی از خطاهای جدی اینورتر عبارت‌اند از:
- گرمای بیش از حد ترانسفورماتور و یا کابین
- جریان بیش از حد اینورتر
- افت شدید ولتاژ
- خرابی برد رابط یا عدم برقراری ارتباط با کنترلر
- اضافه‌بار موتور
- خطای پارامتر
- خرابی برد اصلی یا قطعاتی مانند فیوز
- گرمای بیش از حد واحد
- خرابی درایو یا فیبر نوری
- ولتاژ بیش از حد واحد
نکات مهم:
- دسته‌بندی خطاها به‌صورت جزئی و جدی، روش صحیح و دقیق برای بررسی خطاهای اینورتر نیست و ممکن است برخی از کدهای خطای اینورتر در هر دو دسته جای بگیرند.
- برای عیب‌یابی و رفع خطای اینورتر باید به دفترچه راهنمای کاربر مراجعه نموده و علت کدهای خطا را بررسی نمایید.
- درصورتی‌که دانش یا تجربه کافی در زمینه عیب‌یابی اینورتر ندارید، حتماً از یک تکنسین برق یا کارشناسان نمایندگی درایو کمک بگیرید.
خطاهای رایج در درایو اینورتر ها
برخی از کدهای خطای رایج در اینورترها عبارتند از:
کد خطای OCT (over current یا اضافه جریان)
هنگامی رخ می دهد که جریان خروجی درایو از جریان نامی بیشتر شود.
- دلایل رخ دادن : اضافه جریان – تنظیم اشتباه ACC و DEC (زمان صعود و زمان نزول اینورتر) – انتخاب اشتباه سایز درایو – عملکرد سریع ترمز مکانیکی – اتصال کوتاه شدن خروجی ها
- روش رفع این خطا : تنظیم ACC و DEC متناسب با بار – انتخاب درایو متناسب با جریان بار کامل - تنظیم زمان فعال شدن ترمز مکانیکی – بررسی سیستم های خریوجی و رفع اتصال کوتاه
تذکر) اگر خطای oct ماندگار روی درایو بماند و دنبال رفع خطا نباشیم و خطا را ریست کنیم احتمال زیاد IGBT درایو خواهد سوخت.
کد خطای GFT (Ground fault current یا خطای اتصال به زمین)
هنگامی رخ می دهد که جریان اتصال به زمین زیاد باشد.
- دلایل رخ دادن : آسیب دیدن عایق موتور – اتصال فاز خروجی موتور به زمین
- روش رفع این خطا : موتور را تعویض کنید – اتصال به زمین را بررسی کنید.
کد خطای IOT یا OLT (Inverter over load یا over load trip یا خطای اضافه بار)
هنگامی رخ میدهد که جریان خروجی اینورتر به مدت یک دقیقه بیش تر از 150% جریان نامی باشد.
- دلایل رخ دادن : ظرفیت بار از ظرفیت درایو بیشتر باشد – تعیین اشتباه گشتاور – تنظیمات اشتباه
- روش رفع این خطا : تعیین صحیح تنظیمات – تعیین متناسب گشتاور – تعیین درایو متناسب با بار
کد خطای OHT (Inverter over heat یا خطای اضافه گرمای اینورتر)
هنگامی رخ می دهد که اینورتر بیش از حد گرم شود.
- دلایل رخ دادن : عیب در سیستم خنک کاری درایو – بالا بودن دمای محیط
- روش رفع این خطا : خنک کاری هوای محیط – بررسی و رفع عیب سیستم خنک کاری
کد خطای POT (Output phase loss یا خطای قطعی فاز خروجی)
هنگامی رخ می دهد که یکی از فاز های خروجی قطع شوند.
- دلایل رخ دادن : عیب در سیستم خروجی درایو – قطع شدن سیم خروجی درایو – عیب در کنتاکتور ورودی موتور
- روش رفع این خطا : بررسی سیم خروجی درایو – بررسی پیچ های درایو و موتور – بررسی کنتاکتور خروجی درایو
کد خطای OVT (over voltage trip یا خطای اضافه ولتاژ)
هنگامی رخ میدهد که ولتاژ خط بالا برود.
- دلایل رخ دادن : تنظیم نامناسب DEC- بالا بودن ولتاژ خط
- روش رفع این خطا : تنظیم دقیق DEC – استفاده از واحد ترمز مکانیکی – بررسی ولتاژ خط
کد خطای LVT (low voltage trip یا خطای کمبود ولتاژ)
هنگامی رخ میدهد که ولتاژ لینک DC کم شود.
- دلایل رخ دادن : کمبود ولتاژ شبکه – نصب کنتاکتور در ورودی درایو
- روش رفع این خطا : سطح ولتاژ ورودی را تنظیم کنیم – کنتاکتور که در ورودی درایو قرار دارد را عوض کنیم.
کد خطای ETH (Electronic thermal یا خطای گرمای الکترونیکی)
کد خطای COL (Input phase loss یا قطعی فاز ورودی)
این خطا در بعضی از اینورتر ها هنگام قطع فاز ورودی رخ می دهد.
کد خطای FLTL (self diagnostic malfunction)
اگر IGBT آسیب دیده باشد یا اتصال کوتاه فاز خروجی یا اتصال زمین رخ داده باشد به شرطی که پارامتر مربوطه فعال شده باشد خطای FLTL ظاهر می شود.
کد خطای EEP (save parameter error یا خطای ذخیره پارامترها)
هنگامی رخ می دهد که پارامتر های تنظیمی وارد حافظه های درایو نشود.
کد خطای HWT (Hardware Trip یا خطای سخت افزاری درایو)
هنگامی رخ می دهد که برد کنترلی درایو با مشکل مواجه شود.
کد خطای Err (Communication Error یا خطای ارتباطی)
هنگامی رخ می دهد که ارتباط کی پد و اینورتر دچار مشکل شود.
کد خطای rErr (Remote keypad Communication Error یا خطای ارتباطی کی پد دوم)
هنگامی رخ می دهد که کی پد دوم دچار مشکل شود.
- روش رفع این خطا : بررسی مسیر کابل – بررسی کی پد – بررسی کانکتور ها – بررسی برد
کد خطای Com (keypad Error یا خطای کی پد)
هنگامی رخ می دهد که بعد از وقوع خطا اینورتر ریست شود.
کد خطای FAN (Cooling fan fault یا خطای فن خنک کننده)
هنگامی رخ می دهد که فن خنک کاری دچار مشکل شود.
- دلایل رخ دادن : عیب در سیستم خنک کاری
- روش رفع این خطا : سیستم خنک کاری بررسی شود.
کد خطای EST (Emergency shutdown Trip یا خطای قطع لحظه ای)
ETA و ETB : خطاهای خارجی درایو
- دلایل رخ دادن ETA : با تحریک ورودی دیجیتال (NO) درایو فعال می شود، در صورتی که آن ورودی دیجیتالی روی فالت خارجی تنظیم شده باشد.
- دلایل رخ دادن ETB : با قطع ورودی دیجیتال (NC) درایو فعال می شود، در صورتی که آن ورودی دیجیتال روی فالت خارجی تنظیم شده باشد.
- روش رفع این خطا : بررسی مسیر سیم کشی – بررسی فالت وارت شده به درایو – بررسی فرمان PLC
L--
روش عملکرد بعد از اینکه فرکانس فرمان قطع شود.
- دلایل رخ دادن : قطع ورودی های آنالوگ – قطعی شبکه
- روش رفع این خطا : بررسی سیم کشی ورودی های آنالوگ – بررسی سیم کشی شبکه – بررسی فرکانس مرجع
کد خطای NTC (NTC open Fault)
هنگامی رخ می دهد که NTC قطع باشد.
نکته) خطا های EEP ، HWT ، Err ، Com بیشتر علت ها سخت افزاری مثل برد کنترل، برد داخلی درایو، منقضی شدن نرم افزار درایو و ... دارد. برای رفع این مشکلات باید به تعمیرکار درایو مراجعه کرد.
کدهای خطای اینورتر بر اساس برند
اینورترها معمولاً با استفاده از کدهای خطا، هر گونه خطا یا مشکل در عملکرد خود را نمایش می دهند. به صورت کلی به علت کثرت برندها و مدل ها نمیتوان روش یکتایی برای رفع خطاها اعلام کردبه همین علت میتوانید علت خطا هر برند را در صفحه آن مشاهده نمایید:
- خطا اینورتر اینوت
- خطا اینورتر تتا
- خطا اینورتر ls
- خطا اینورتر زیمنس
- خطا اینوتر پنتاکس
- خطا اینورتر دلتا
- خطا اینورتر دانفوس
جمع بندی
مقاله مورد نظر در مورد اهمیت آشنایی با خطاهای اینورتر و نکاتی که باید در رابطه با آنها در نظر گرفته شود، صحبت می‌کند. خطاهای اینورتر می‌توانند مشکلات جدی در راه‌اندازی و عملکرد پروسه‌ها ایجاد کنند و ممکن است باعث آسیب به اینورتر و الکتروموتور شوند. بنابراین، آشنایی با خطاهای مختلف و تریپ‌هایی که در هر مدل اینورتر رخ میدهد، به کاربران کمک می‌کند تا بهتر با مشکلات ممکن در طول عملکرد اینورتر آشنا شوند و از وقوع خطرات جلوگیری کنند.
مهمترین توصیه در این مقاله این است که در صورت بروز هر گونه تریپ یا خطا در اینورتر، تا زمان بررسی و رفع آن خطا، اینورتر را ریست نکنید. این اقدام ممکن است باعث تشدید مشکل یا آسیب به سیستم شود. به جای آن، بهتر است به تیم پشتیبانی فنی تولید کننده یا توزیع‌کننده اینورتر مراجعه کرده و راهنمایی و پشتیبانی لازم را دریافت کنید. بنابراین، با آشنایی به خطاها و تریپ‌های مدل خاص اینورتری که در دسترس دارید، میتوانید در صورت بروز مشکلات، اقدامات لازم را برای رفع آنها به عمل آورید و از آسیب به سیستم جلوگیری کنید.