اینورترها تجهیزات الکترونیکی پرکاربردی هستند که از طریق کنترل ولتاژ و فرکانس اعمالی به الکتروموتورها، سرعت و گشتاور خروجی آن‌ها را کنترل می‌کنند. مانند هر دستگاه الکترونیکی دیگری، اینورترها نیز ممکن است دچار خطا شوند؛ این خطاها می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی مانند مشکلات منبع تغذیه، بار، تنظیمات خود دستگاه و … باشند. خطا یک هشدار حفاظتی است که به کاربر اطلاع می‌دهد در عملکرد سیستم مشکلی ایجاد شده و برای ادامه کار اینورتر، بایستی این خطا برطرف گردد.
رایج‌ترین راه شناسایی و بررسی کدهای خطای اینورتر، مطالعه دفترچه راهنمای کاربر است که توسط شرکت سازنده به همراه دستگاه ارائه می‌شود. خطاهای اینورتر به‌صورت یک‌رشته حرف یا عدد یا به‌صورت چراغ چشمک‌زن روی پنل جلویی اینورتر نمایش داده می‌شود؛ هر کد خطا مربوط به یک مشکل خاص می‌شود.
اگر پیش از رفع خطای اینورتر دستگاه را ریست کنید یا برق آن را مجدداً وصل نمایید، ممکن است به اینورتر آسیب جدی وارد شود؛ بنابراین آشنایی با کدهای خطای اینورتر و راه‌حل رفع خطا تأثیر زیادی در طول عمر دستگاه دارد. در این مقاله قصد داریم برخی از مهمترین و رایج‌ترین خطاهای درایو را با هم بررسی کنیم.
کدهای خطای اینورتر بر اساس برند
همان طور که گفته شد اینورترها مشکلات و خطاهای ایجاد شده در عملکرد خود را با استفاده از کدهای خطا نمایش می‌دهند. با وجود تنوع فراوان در برندها و مدل‌های اینورتر، معمولا خطاهایی که در عملکرد این تجهیزات رخ می‌دهد از یک جنس هستند و یک مفهوم دارند؛ با این حال کد و نحوه نمایش خطاها در اینورترهای مختلف، متفاوت است. برای نمونه، به نحوه نمایش خطای اضافه جریان در خروجی، در چند اینورتر مختلف توجه کنید:
| نوع خطا |
مفهوم خطا |
برند اینورتر |
کد خطا |
| اضافه جریان |
این خطا که به معنی خطای اضافه جریان و بالاتر بودن بار از ظرفیت نامی درایو است. امکان اتصال کوتاه وجود دارد. |
آی مستر
زیمنس
LS
پنتاکس |
E04
F1
OCt
Err01 |
مفهوم اضافه جریان برای همه اینورترها یکسان است اما به خاطر تفاوت در نمایش کدهای خطای اینورتر کاربر لازم است به دفترچه راهنمای اختصاصی برند مورد نظر خود مراجعه کند. در ادامه می‌توانید با مراجعه به صفحات زیر، لیست خطاها، علت خطا و نحوه رفع خطا را برای برندهای مختلف اینورتر مطالعه کنید:
دسته بندی خطاهای اینورتر
در یک دسته بندی کلی و از نظر اهمیت می‌توان خطاهای اینورتر را به دو دسته جزئی و کلی تقسیم کرد:
خطاهای جزئی
این دسته از خطاهای اینورتر معمولاً با چشمک‌زدن کد خطا روی نمایشگر یا آلارم هشدار مشخص می‌شوند. خطاهای جزئی اختلالی در عملکرد اینورتر ایجاد نمی‌کنند؛ با این وجود نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بروز خطاهای جدی‌تر در آینده شود. برخی خطاهای جزئی اینورتر عبارت‌اند از:
- خطای ارتباطی، برای مقال قطع ارتباط اینورتر با کی‌پد
- خطای پارامتری، به علت تنظیم نادرست برخی پارامترها
- خطای ارتباطی، مانند ایراد در ارتباط بین اینورتر و سنسور
خطاهای جدی
خطاهای جدی با نمایش ثابت کد خطا روی نمایشگر و احتمال قطع ناگهانی جریان خروجی می‌توانند به‌صورت جدی در عملکرد اینورتر اختلال ایجاد کنند. در این موارد، ابتدا باید علت دقیق خطا را بررسی و (در صورت امکان) دستگاه را ریست نمایید.
برخی از خطاهای جدی اینورتر عبارت‌اند از:
- گرمای بیش از حد ترانسفورماتور و یا کابین
- جریان بیش از حد اینورتر
- افت شدید ولتاژ
- خرابی برد رابط یا عدم برقراری ارتباط با کنترلر
- اضافه‌بار موتور
- خطای پارامتر
- خرابی برد اصلی یا قطعاتی مانند فیوز
- گرمای بیش از حد واحد
- خرابی درایو یا فیبر نوری
- ولتاژ بیش از حد واحد
تمام این خطاهای جزئی و جدی در اینورتر را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
- خطاهای سخت افزاری
- خطاهای نرم‌افزاری
خطاهای سخت افزاری اینورتر
این خطاها ممکن است به دلیل مشکلات در تغذیه قدرت، خروجی ولتاژ یا جریان نامناسب یا مشکل در ولتاژ ورودی، خرابی قطعات الکترونیکی، مشکلات در اتصالات سیم‌ها، کانکتورها و ترمینال‌ها فعال شدن مکانیزم‌های حفاظتی در برابر اتصال کوتاه، افزایش دما، اضافه ولتاژ، اضافه جریان و غیره رخ دهند.
مثلاً اتصال نادرست یا کاهش کیفیت اتصال می‌تواند باعث اختلال در جریان برق و انتقال داده شود. همچنین، ممکن است خطاهای اتصال باعث ایجاد نویز یا تداخل الکترومغناطیسی در سیستم شود. این مکانیزم‌ها طراحی شده‌اند تا از خطرات جدی مانند خرابی قطعات یا آسیب به سیستم جلوگیری کنند.
خطاهای نرم‌افزاری
این خطاها ممکن است به دلیل خطا در تنظیم پارامترهای کنترل، عدم تنظیم صحیح جریان مرجع یا ولتاژ مرجع، مشکلات در ارتباط بین اینورتر و سایر دستگاه‌ها مانند سنسورها، کنترلرها یا سیستم‌های مانیتورینگ رخ دهد.
رایج‌ترین کدهای خطای اینورتر
همان طور که قبلا هم اشاره شد معمولا نوع و کد خطاها در اینورترها مشترک هستند. در ادامه این بحث، برخی از مهمترین و رایج‌ترین کدهای خطا و نحوه رفع خطاها در اینورتر ها را با هم بررسی می‌کنیم:
کد خطای OCt (اضافه جریان یا overcurrent)
این خطا هنگامی رخ می‌دهد که جریان خروجی درایو از جریان نامی بیشتر شود.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| اضافه جریان |
تنظیم ACC و DEC متناسب با بار |
| تنظیم اشتباه ACC و DEC |
انتخاب یک درایو متناسب با جریان بار کامل |
| انتخاب سایز اشتباه درایو |
تنظیم زمان فعال شدن ترمز مکانیکی |
| اتصال کوتاه در خروجی |
بررسی خروجی‌ها و رفع اتصال کوتاه |
| عملکرد سریع ترمز مکانیکی |
- |
تذکر: اگر خطای oct روی درایو بماند و بدون رفع علت آن، خطا را ریست کنیم به احتمال زیاد IGBT درایو خواهد سوخت.
کد خطای GFT (خطای اتصال زمین یا Ground Fault current)
کد خطای GFT هنگامی روی نمایشگر آشکار می‌شود که در اثر اتصال بدنه، جریان اتصال به زمین ایجاد شده باشد.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| اتصالی فازهای خروجی اینورتر |
بررسی اتصالی فازهای خروجی درایو |
| آسیب دیدن عایق موتور |
تعویض الکتروموتور |
راه‌کار فنی: کابل خروجی اینورتر را از ترمینال‌های U, V, W جدا کنید. اینورتر را با فرکانس ماکزیمم استارت بزنید. اگر پیغام خطا تکرار شد اشکال از اینورتر است وگرنه بایستی موتور و کابل را بررسی کنید.
کد خطای IOT یا OLT (خطای اضافه بار: Inverter overload یا Overload trip)
خطای اضافه بار هنگامی رخ می‌دهد که جریان خروجی اینورتر به مدت یک دقیقه بیشتر از 150% جریان نامی باشد.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| بیشتر بودن ظرفیت بار از درایو |
تعیین درایو متناسب با بار |
| تنظیم گشتاور راه اندازی اشتباه |
افزایش گشتاور راه‌اندازی |
| تنظیم زمان صعود اشتباه |
افزایش زمان صعود |
راه‌کار فنی: جریان فازهای موتور را با آمپرمتر کلمپی اندازه‌گیری کنید. این جریان باید برای هر سه فاز، برابر باشد و از جریان نامی موتور فراتر نرود. در چنین حالتی اگر پیغام خطا داده شد، اینورتر دچار اشکال شده است.
کد خطای OHT (گرمای اضافه در اینورتر یا Inverter overheat)
همان طور که از نامش مشخص است این خطا هنگامی رخ می‌دهد که اینورتر بیش از حد گرم شود.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| بالا بودن دمای محیط |
کنترل گرمای محیط و خنک کردن هوا |
| ایراد در فن خنک‌کننده اینورتر |
بررسی و رفع عیب سیستم خنک‌کاری و تهویه |
کد خطای POT (خطای قطع فاز خروجی یا Output Phase loss)
کد خطای POT هنگامی نمایش داده می‌شود که یکی از فازهای خروجی قطع شوند.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
ایراد در سیستم خروجی درایو
قطع شدن سیم خروجی درایو
عیب در کنتاکتور ورودی موتور |
بررسی هر یک از این ایرادها |
راه‌کار فنی: در صورتی که تمام موارد فوق را بررسی کردید اما باز هم خطا وجود داشت، امکان ایراد در درایو وجود دارد.
کد خطای OVT (خطای اضافه ولتاژ یا Over Voltage Trip)
خطای اضافه ولتاژ هنگامی رخ می‌دهد که ولتاژ خط دی سی (DC BUS) اینورتر بالا برود.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| تنظیم نامناسب پارامتر DEC |
افزایش مقدار DEC |
| بالا بودن ولتاژ ورودی |
بررسی ولتاژ ورودی اینورتر |
| - |
استفاده از یونیت ترمز مکانیکی |
کد خطای LVT (خطای کمبود ولتاژ یا Low Voltage Trip)
کد خطای LVT زمانی نمایش داده می‌شود که مقدار ولتاژ باس DC کم شود.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| افت ولتاژ شبکه |
تنظیم سطح ولتاژ ورودی اینورتر |
| کنتاکتور معیوب در ورودی درایو |
تعویض کنتاکتور ورودی اینورتر |
کد خطای ETH (خطای گرمای الکترونیکی یا Electronic Thermal)
خطای EtH به معنی اضافه بار حرارتی است و زمانی رخ می‌دهد که بار بیش از حد از موتور کشیده شده است. در این حالت همچنین امکان دارد که بار، از ظرفیت نامی اینورتر بیشتر باشد.
| علل خطا |
روش‌های رفع خطای اینورتر |
| پایین بودن ظرفیت اینورتر |
کاهش بار موتور |
| اعمال بار زیاد به موتور |
انتخاب اینورتر بزرگتر |
| کار کردن موتور در سرعت پایین |
استفاده از فن خارجی |
کد خطای COL (قطع فاز ورودی یا Input Phase loss)
این خطا در بعضی از اینورترها هنگام قطع فاز ورودی رخ می دهد.
برای رفع این خطای اینورتر بایستی اتصال فازهای ورودی را بررسی کرد؛ همچنین از صحت خازن الکترولیتی در منبع تغذیه اطمینان پیدا کرد.
کد خطای FLTL (تشخیص خطای عملکرد نادرست self diagnostic malfunction)
در صورت فعال بودن پارامتر FLTL، اگر IGBT آسیب دیده یا اتصال کوتاه فاز خروجی یا اتصال زمین رخ داده باشد کد خطای FLTL ظاهر می شود.
کد خطای EEP (خطای ذخیره پارامترها یا save parameter error)
این خطا زمانی رخ می‌دهد که پارامترهای تنظیم شده در حافظه درایو ذخیره نشود.
کد خطای HWT (خطای سخت افزاری درایو یا Hardware Trip)
هنگامی رخ می‌دهد که برد کنترلی درایو دچار مشکل شده است.
کد خطای Err (خطای ارتباطی یا Communication Error)
این کد خطا زمانی نمایش داده می‌شود که ارتباط کی‌پد و اینورتر دچار مشکل شود.
کد خطای rErr (خطای ارتباطی کی‌پد دوم Remote keypad Communication Error)
کد خطای rErr زمانی دیده می‌شود که کی‌پد دوم دچار مشکل شود.
روش رفع خطای rErr: بررسی مسیر کابل؛ بررسی کی‌پد؛ بررسی کانکتورها؛ بررسی برد
کد خطای FAN (خطای فن خنک کننده یا Cooling fan fault)
این کد خطا زمانی مشاهده می‌شود که که فن خنک کننده دچار مشکل شود. برای رفع این خطا بایستی فن را بررسی یا تعویض کرد.
نکته: کد خطاهای EEP ، HWT ، Err بیشتر به علت ایرادات سخت افزاری مثل برد کنترل، برد داخلی درایو، منقضی شدن نرم افزار درایو و ... نمایش داده می‌شوند. برای رفع این مشکلات باید به تعمیرکار درایو مراجعه کرد.
جمع بندی
در این مقاله درباره آشنایی با خطاهای اینورتر و نحوه رفع خطا صحبت کردیم. خطاهای اینورتر می‌تواند مشکلات جدی در راه‌اندازی و عملکرد اینورتر ایجاد کند و باعث آسیب به اینورتر و الکتروموتور شود. بنابراین، آشنایی با خطاهای مختلف و تریپ‌هایی که در هر مدل اینورتر رخ می‌دهد، به کاربران کمک می‌کند تا بهتر با مشکلات ممکن در هنگام کار اینورتر آشنا شوند و از وقوع خطرات جلوگیری کنند.
مهمترین توصیه در این مقاله این است که در صورت بروز هر گونه تریپ یا خطا در اینورتر، تا زمان بررسی و رفع آن خطا، اینورتر را ریست نکنید. این اقدام ممکن است باعث تشدید مشکل یا آسیب به سیستم شود. به جای آن، بهتر است به تیم پشتیبانی فنی تولید کننده یا توزیع‌کننده اینورتر مراجعه و راهنمایی و پشتیبانی لازم را دریافت کنید.
بروز خطای جدی مانند اضافه بار، اضافه ولتاژ، افت ولتاژ و گرمای زیاد اینورتر، خروجی دستگاه قطع می‌شود. بایستی ابتدا علت خطا شناسایی و رفع و سپس اینورتر راه اندازی شود.
بالا بودن ولتاژ باس DC اینورتر به علت بالا بودن ولتاژ ورودی و تنظیم نامناسب پارامتر DEC. برای رفع خطای اینورتر، بایستی این دو ایراد را بررسی کرد. همچنین می‌توان از یونیت ترمز مکانیکی هم استفاده کرد.