یکی از پرکاربردترین کاربریهای صنعتی و غیرصنعتی الکتروموتورها، در هواکشها، فنها و سیستمهای تهویه مطبوع است. از آنجا که هواکشها بسته به حجم مورد نیاز برای تهویه، در سرعتهای متغیر کار میکنند، بهتر است برای کنترل دور آنها از اینورتر استفاده شود.
اینورتر هواکش، اینورتر فن یا به عبارت دقیقتر اینورتر مناسب برای هواکش، در دسته اینورتر سبک کار قرار میگیرد. با توجه به آنکه در هواکشها و فنها و نیز پمپها، برعکس آسانسورها و جرثقیلها، لختی بار زیاد نیست و به گشتاور زیادی برای راهاندازی احتیاج ندارند، از اینورتر سبک کار استفاده میشود. در این هواکشها و پمپها در سرعتهای پایین، گشتاور مورد نیاز بار کم است و با افزایش سرعت، گشتاور هم افزایش مییابد.
الکتروموتور هواکشها و پمپها، مخصوصا سه فاز در هنگام راهاندازی جریان زیادی را از شبکه میکشد که باعث صدمه به سایر تجهیزات برقی و قطع شدن تجهیزات حفاظتی میشود. همچنین لزومی ندارد که در تمام اوقات با دور نامی کار کنند. استفاده از اینورتر علاوه بر جلوگیری از صدمه به الکتروموتور و سایر تجهیزات، باعث صرفهجویی در مصرف انرژی و کاهش استهلاک الکتروموتور نیز میشود.

مزایای استفاده از اینورتر در هواکشها
همانطور که گفته شد استفاده از اینورتر برای کنترل دور هواکش، کاهش مصرف انرژی، کنترل دقیق سرعت موتور و افزایش عمر مفید دستگاه را به همراه دارد.
1) کنترل بهتر سرعت و عملکرد هواکش:
استفاده از اینورتر فن به شما امکان میدهد که سرعت موتور هواکش را بر اساس نیاز تغییر دهید و جریان هوا را بهطور دقیق کنترل کنید و در نتیجه در مصرف انرژی صرفهجویی کنید.
2) افزایش عمر مفید تجهیزات:
اینورتر هواکش با تامین کنترل جریان راهاندازی، از آسیبهای الکتریکی و مکانیکی به الکتروموتور و سایز تجهیزات در اثر جریان راهاندازی زیاد و نیز لرزش و تکانهای شدید، جلوگیری میکند. در نتیجه، استهلاک الکتروموتور و سایز تجهیزات کاهش و عمر مفیدشان افزایش مییابد.
3) کاهش مصرف انرژی و هزینهها:
تنظیم و کنترل دور موتور متناسب با نیاز و نیز کاهش جریان راهاندازی، باعث بهینهسازی مصرف انرژی هواکش و در نتیجه صرفهجویی در هزینه انرژی میشود.

پارامترهای مهم در انتخاب اینورتر مناسب برای هواکش
برای انتخاب یک اینورتر مناسب برای هواکش بایستی مواردی را مدنظر داشته باشیم:
تطابق توان و ولتاژ اینورتر با هواکش:
اینورتر هواکش باید قادر به تامین ولتاژ و توان لازم برای کنترل الکتروموتور باشد؛ بنابراین نخست باید ولتاژ و توان مورد نیاز هواکش را تعیین و متناسب با آن اینورتر سه فاز یا تک فاز مناسب را تهیه کنیم.
توجه به شرایط محیطی و نوع کاربری:
این نکته که در محیطی و نوع کاربردی قرار است از اینورتر فن استفاده شود اهمیت زیادی دارد.
آیا قرار است از اینورتر برای کنترل یک هواکش صنعتی استفاده شود یا برای تهویه یک محیط مسکونی و تجاری؟
چند ساعت در روز و با چه سرعتی لازم است اینورتر هواکش کار کند؟
هواکش قرار است چه موادی را تهویه کند؟ گازهای خطرناک و سمی، دود یا آلایندههای شیمیایی؟ برخی از اینورترها برنامههای پیشرفتهای برای تهویه کامل این مواد دارند.
بررسی ویژگیهای حفاظتی و کنترلی:
انتخاب اینورترهایی که دارای قابلیتهای حافظتی مانند حفاظت در برابر اضافه بار، اضافه ولتاژ، افت ولتاژ و دمای بالا هستند میتواند به طول عمر بیشتر دستگاه کمک کند. همچنین همانطور که گفته شد برخی از اینورترها دارای امکانات و برنامههایی برای استفاده در شرایط آتشسوزی دارند که این مزیت باعث افزایش ایمنی میشود.
معرفی بهترین برندهای اینورتر هواکش در بازار و معرفی مدل
شرکتهای معتبر زیادی هستند که اینورتر فن تولید میکنند. وبسایت کالاصنعتی به عنوان تامینکننده بزرگ انواع اینورتر، امکان تهیه و ارسال اینورتر مناسب برای هواکش را در توانهای مختلف و در سراسر کشور دارد.
در ادامه با برخی از بهترین برندهای اینورتر هواکش آشنا میشویم.
اینورتر پنتاکس DSI 200 و DSI 100

اینورترهای پنتاکس با دو مدل DSI-100 (با موجودی کمتر در بازار) و DSI-200 از اینورترهای سبک کار شرکت پنتاکس هستند که برای کاربردهای ساده و عمومی طراحی و تولید شدهاند. از این اینورترها در کاربردهایی مانند سیستمهای پمپ آب، فن، بوستر پمپها، نوارهای نقاله، کمپرسورهای کوچک و انواع ماشینآلات بستهبندی و مواد غذایی استفاده میشود.
از جمله ویژگیهای این مدل درایو پنتاکس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کنترل برداری حلقه باز و V/F
- حداکثر فرکانس 500 هرتز در کنترل برداری و V/F
- قابلیت اضافهبار و تقویت گشتاور
- PLC ساده
- کنترل PID داخلی
- پشتیبانی از پروتکل ارتباطی RS485 بهصورت پیشفرض
- 5 ترمینال ورودی دیجیتال و 2 ترمینال ورودی آنالوگ
- 1 ترمینال خروجی دیجیتال و 1 ترمینال خروجی رله قابلبرنامهریزی
اینورتر LS H100
اینورتر LS سری H100 با تغذیه 220 ولت در محدوده توان 18.5 - 0.75 کیلووات و با تغذیه 400 ولت در محدوده 500 - 0.75 کیلووات تولید میشود. این اینورتر یک درایو کمحجم است و با قابلیتهای خوبی که دارد، یک اینورتر بسیار مناسب و کاربردی برای کنترل فن، پمپ و سیستمهای تهویه مطبوع به شمار میرود.

درایو H100 از مدلهای خوب اینورتر LS و مناسب برای کاربریهای سبک است. درایو LS مدل H100 یک اینورتر هوشمند با قابلیتهای عملیاتی و حفاظتی پیشرفته است که آن را برای استفاده در کاربردهای هواکش و پمپ بسیار مناسب کرده است:
- حالت آتشسوزی: در هنگام وقوع آتشسوزی، تا زمانی که اینورتر خراب و معیوب یا به شکل سختافزاری متوقف شود، برای خروج دود به طور مداوم فنهای تهویه را کنترل میکند.
- حالت Sleep و Wakeup: برای کاهش تلفات در موتورها، درایو به کمک کنترل کننده PID در حالت آماده به کار و نیز شروع مجدد قرار میگیرد.
- عملکرد soft fill: از وارد شدن آسیب به پمپ به علت تغییرات فشار در هنگام راهاندازی پمپ یا درون آن، جلوگیری میکند.
- جبران جریان: زمانی که طول لولهها زیاد است، با اضافه کردن فشار، افت فشار را جبران میکند.
اینورتر تکو E310
اینورتر تکو E310 پلاس در دو نوع تک فاز و سه فاز تولید میشود و با عملکرد بالا و قابلیتهای متنوع، یک گزینه مناسب برای کاربردهای سبک به شمار میرود. قابلیتهای سختافزاری و نرمافزاری درایو تکو E310 پلاس مانند ورودیهای آنالوگ، کنترلکننده PID و محدوده توان (3.7 ~ 1.5 کیلووات)، این مدل از اینورتر تکو را پاسخگوی طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی از قبیل هواکش و سیستمهای تهویه مطبوع کرده است.

اینورتر اینوت مدل GD27
اینورتر اینوت سری GD27 نسل جدید درایوهای VFD این شرکت است که با ابعاد کوچکتر نسبت به محصولات قبلی، قابلیتهای متنوع و کاربری آسان ارائه میشود. از این درایو در کاربردها و صنایع مختلفی از جمله صنایع چوب، نساجی، صنایع غذایی، چاپ و بستهبندی، صنایع پلاستیک، هواکش، تهویهمطبوع، جرثقیل، نوار نقاله، بالابرها و … استفاده میشود. دامنه توان این درایوها به شرح زیر است:
- تکفاز 200 تا 240 ولت: 0.4 تا 2.2 کیلووات
- سهفاز 200/240 ولت: 0.4 تا 4 کیلووات
- سهفاز 380/480 ولت: 0.75 تا 7.5 کیلووات

اینورتر دلتا سری CP2000
اینورتر دلتا سری CP2000 بهطور خاص برای کاربردهایی مانند هواکش، دمنده هوا، پمپها و سیستمهای تهویه مطبوع طراحی شده است و کنترل هوشمند PID آن کارایی بالایی دارد. از حالت کنترلی V/F این درایو در کاربردهای گشتاور متغیر، برای تنظیم مناسب ولتاژ ورودی و دستیابی به بهترین عملکرد استفاده میشود. این عملکرد بهخصوص در برنامههای پمپ و فن مفید است.

اینورتر دلتا سری CP2000 علاوه بر صرفهجویی در مصرف انرژی، دارای عملکردهای اضافی حفاظتی برای بارهای متغیر نیز هست. برخی از ویژگیهای اینورتر دلتا سری CP2000 عبارتاند از:
- مخصوص کاربریهای فن و پمپ
- دارای پارامترهای ویژه برای استفاده در بوستر پمپها
- دارای PLC داخلی
- قابلیت پارامتردهی 8 موتور به صورت همزمان
- بازه توان 400 ~ 0.75 کیلووات
جمعبندی
در این مقاله اینورترهای مناسب برای فن و هواکش را با هم بررسی کردیم. برای کنترل این تجهیزات به اینورتر سبک کار نیاز داریم؛ بنابراین دست بازی برای انتخاب از انواع برندهای اینورتر داریم و کافی است با توجه به توان مورد نیاز، اینورتر را تعیین کنیم.