یک زمستان سرد را تصور کنید که در یکی از روزهای آن نیاز به حمام گرم و دلنشین دارید اما زمانی که دوش آب گرم را باز می‌کنید در ابتدا با آب سرد مواجه شده و باید مدت‌ها صبر کنید تا آب گرم از سردوش خارج شود؛ قطعا این اتفاق آزاردهنده است. اما مشکل کجاست و راه حل آن چیست؟
در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری بزرگ برای گرم‌کردن و تامین آب گرم سیستم گرمایشی و مصرفی معمولا اتاقی در زیرزمین به نام موتورخانه تعبیه می‌شود. موتورخانه شامل اجزا و تجهیزات مختلفی است. یکی از اجزای اصلی که وظیفه به گردش در آوردن آب گرم را برعهده دارد، نوعی پمپ سیرکولاتور است.
یکی از پمپ‌ها که برای به گردش درآوردن دائمی آب گرم مصرفی استفاده می‌شود به نام پمپ برگشت آب گرم شناخته می‌شود و در واقع نوعی پمپ پکیج است. در صورت نصب این پمپ در مدار آب گرم مصرفی موتورخانه، همواره در کسری از ثانیه آب گرم از شیر مصرفی خارج می‌شود و دیگر اتلاف وقت و هدررفت آب اتفاق نمی‌افتد. در ادامه مقاله به معرفی پمپ برگشت آب گرم، انواع، نحوه عملکرد و مزایا استفاده از آن، انتخاب و تولیدکنندگان پمپ برگشت آب گرم مصرفی پرداخته خواهد شد. با ما همراه باشید.
پمپ برگشت آب گرم چیست؟
پمپ برگشت آب گرم یک پمپ سیرکولاسیون است که در سیستم‌های گرمایشی مثل موتورخانه در یک ساختمان مسکونی، تجاری یا اداری، به منظور گردش مداوم آب گرم مصرفی و دوش حمام استفاده می‌شود.
پمپ برگشت آب گرم مصرفی در مسیر برگشت آب گرم به سمت منبع کوئلی نصب می‌شود و وجود آن باعث گرم‌بودن همیشگی آب مصرفی شبکه و تامین آب گرم در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌شود.
انواع پمپ برگشت آب گرم
- پمپ برگشت آب گرم تک سرعته
- پمپ برگشت آب گرم سه سرعته
- پمپ برگشت آب گرم هوشمند
وظیفه پمپ برگشت آب گرم مصرفی در سیکل گرمایشی موتورخانه
موتورخانه در ساختمان‌ها، هسته مرکزی تامین آب گرم مورد استفاده برای مصرف و گرمایش می‌باشد. در شکل زیر، شماتیکی ساده از یک موتورخانه را مشاهده می‌کنید. موتورخانه را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد؛ یک بخش مربوط به گرمایش رادیاتورها و یک بخش مربوط به آب گرم مصرفی.
آب مورداستفاده برای گرمایش و مصرف، در ابتدا توسط دیگ آب گرم یا بویلر گرم شده و وارد یک کلکتور رفت می‌شود. در کلکتور رفت، یک مسیر لوله‌کشی به سمت رادیاتورها و مسیر دیگر به منبع کوئلی (یا منبع دوجداره) می‌رود.
هر دو این اجزا (رادیاتور و منبع کوئلی) دارای یک مسیر برگشت نیز هستند و به یک کلکتور برگشت متصل می‌شوند. در مسیر خروجی از کلکتور برگشت در واقع آب جمع‌شده از خروجی مجموع رادیاتور و آب گرم داخل منبع کوئلی توسط یک پمپ سیرکولاتور، برای گرم‌شدن مجدد دوباره به دیگ آب گرم برمی‌گردد و این مسیر بطور مداوم انجام می‌شود.
اما حالا بپردازیم به بخش مربوط به آب گرم مصرفی که موضوع اصلی این مقاله است. در این بخش یک منبع کوئلی (یا منبع دو جداره) وجود دارد که آب گرم از دیگ وارد کوئل‌های مسی آن شده و آب سرد داخل پوسته منبع را گرم می‌کند. آب گرم‌شده مصرفی از منبع به سمت مصرف‌کننده می‌رود. یک لوله برگشت نیز به منبع کوئلی وجود دارد که در مسیر آن یک پمپ سیرکولاتور پکیجی تعبیه شده است. این پمپ سیرکولاتور همان پمپ برگشت آب گرم مصرفی است و دائما آب گرم را در مسیر لوله مصرفی به چرخش در می‌آورد.
انتخاب پمپ برگشت آب گرم
پمپ آب برگشتی یک پمپ سیرکولاتور کوچک است که همانند بقیه پمپ‌های آب برای انتخاب به دو مقدار هد و دبی نیاز دارد. هد پمپ آب برگشتی به مسیر لوله‌کشی برگشت آب گرم مصرفی از دورترین مصرف‌کننده تا منبع کوئلی وابسته است و بصورت تجربی از رابطه زیر محاسبه می‌شود:
دبی پمپ آب برگشتی مقدار حجم آب گرم برگشتی است که قرار است پمپ در واحد زمان سیرکوله کند. از دید دیگری مقدار دبی پمپ برگشت آب گرم مصرفی به بار حرارتی اتلافی لوله‌ها نیز وابسته است و بصورت تجربی طبق رابطه زیر محاسبه می‌شود:
در روابط فوق L طول مسیر لوله‌کشی برگشت آب گرم برحسب فوت، Q بار حرارتی اتلافی است که در آن، در صورتی که سیستم عایق باشد از ضریب 30 و در صورتی که بدون عایق باشد از ضریب 50 استفاده می‌شود. H مقدار هد برحسب فوت و GPM مقدار دبی برحسب گالن بر دقیقه است. با داشتن دو مقدار هد و دبی و مراجعه به کاتالوگ شرکت‌های سازنده پمپ سیرکولاتور می‌توان پمپ برگشت آب گرم مصرفی مناسب را انتخاب کرد.
تولیدکنندگان پمپ برگشت آب گرم
سازندگان داخلی و خارجی زیادی محصولات پمپ سیرکولاتور مورد استفاده برای برگشت آب گرم را تولید می‌کنند. در بین برندهای ایرانی می‌توان به معروف‌ترین آنها یعنی نوید موتور یا سمنان انرژی اشاره کرد. در بین برندهای چینی لئو و کالمو و در بین برندهای اروپایی IMP اسلوونی و ابارا جز بهترین‌ها هستند. برای آشنایی با مشخصات پمپ پکیج به مقاله مذکور مراجعه کنید. برخی از برندهای موجود در بازار در زیر نام برده شده‌اند:
- پمپ برگشت آب گرم نوید موتور
- پمپ برگشت آب گرم ارس
- پمپ برگشت آب گرم لئو
- پمپ برگشت آب گرم کالمو
- پمپ برگشت آب گرم آکوا استرانگ
- پمپ برگشت آب گرم IMP
- پمپ برگشت آب گرم ابارا
- پمپ برگشت آب گرم ویلو
- پمپ برگشت آب گرم گراندفوس
مزیت استفاده از پمپ برگشت آب گرم
ممکن است فردی سوال بپرسد که وجود پمپ برای آب گرم چه ضرورتی دارد؟ وقتی شیر آب گرم مصرفی باز می‌شود با کمی صبرکردن آب گرم خودش از شیر خارج می‌شود. پمپ برگشت آب گرم مصرفی یک جز اصلی در مدار موتورخانه محسوب می‌شود که وجود آن منجر به در دسترس‌بودن همیشگی آب گرم شیرآلات ساختمان می‌شود.
اگر پمپ برگشت آب گرم مصرفی در مسیر برگشت آب گرم مصرفی موتورخانه نصب نشود، زمانی که شیر آب گرم یا دوش باز می‌شود باید از چند ثانیه تا چند دقیقه منتظر رسیدن آب گرم از سمت موتورخانه تا شیر مصرفی بود؛ به این دلیل که آب سرد داخل لوله کامل تخلیه شود تا به آب گرم برسد.
به شکل بالا توجه کنید. حتما می‌دانید که این فرد منتظر چیست؟ منتظر رسیدن آب گرم؛ بخاطر اینکه در موتورخانه ساختمان، پمپ برگشت آب گرم نصب نشده است و علاوه بر اتلاف وقت، هدررفت آب هم اتفاق می‌افتد.
جمع‌بندی
با اینکه پمپ برگشت آب گرم جز کوچکی از سیکل گرمایش آب گرم مصرفی ساختمان‌ها است اما وظیفه مهمی را برعهده دارد. این پمپ با سیرکوله‌کردن مداوم آب گرم در مسیر منبع کوئلی تا شیر مصرفی، اجازه می‌دهد تا آب گرم همیشه در پشت شیر آب مصرفی باشد و بازکردن شیر آب گرم به صورت آنی در دسترس باشد. این مزیت بزرگی است که از هدررفت آب و اتلاف وقت جلوگیری می‌کند. پمپ برگشت آب گرم یک پمپ سیرکولاتور است و برای مطالعه بیشتر درباره بهترین پمپ سیرکولاتور پیشنهاد می‌شود مقاله مذکور را مطالعه کنید.
در این مقاله به طور کامل به معرفی پمپ برگشت آب گرم مصرفی، نحوه عملکرد، مزایا، نحوه انتخاب سرانگشتی و برندهای تولیدکننده آن پرداخته شد. در صورتی که نیاز به مشاوره بیشتر برای انتخاب و خرید پمپ‌های برگشت آب گرم دارید می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.