در فصول گرم سال، گرمای طاقت فرسا باعث اذیت و آزار زیادی برای مردم می‌شود و این گرما مخصوصا در بیرون از منزل بیشتر آزاردهنده است چرا که در داخل منزل از تجهیزات خنک‌کننده مثل کولر استفاده می‌شود. در محیط‌هایی مثل رستوران و کافی‌شاپ مخصوصا قسمت تراس‌ها و روف گاردن‌ها برای مقابله با گرما روشی جدید که در چند سال اخیر رایج شده است، استفاده از تجهیزی به نام مه پاش است.
مه پاش دستگاهی است که علاوه بر خنک‌کردن، گرد و غبار موجود در هوا را نیز کاهش و رطوبت نسبی را افزایش می‌دهد و برای مناطق خشک می‌تواند بسیار مناسب باشد. کاربرد سیستم‌های مه پاش بسیار گسترده است و محدود به اماکن عمومی نمی‌شود و در حوزه‌های کشاورزی و گلخانه، گاوداری و مرغداری، صنایع فولاد و معادن، کارگاه‌های چوب و... نیز به اهداف متفاوت استفاده می‌شود. برای کاربردهای نام‌برده‌شده از مه پاش صنعتی استفاده می‌شود که به دلیل داشتن پمپ فشار قوی، توانایی ایجاد ذرات ریزتری از آب را دارند. در ادامه این مقاله به معرفی سیستم مه پاش، انواع و نحوه عملکرد آن پرداخته خواهد شد، با ما همراه باشید.
مه پاش چیست؟
مه پاش یا فوگر دستگاهی است که آب را به ذرات ریزمانند مه تبدیل می‌کند. این دستگاه با پخش‌کردن مه به داخل محیط مدنظر باعث خنکی و ایجاد رطوبت می‌شود. هر چقدر ذرات آب ریزتر باشند، با گرفتن گرمای اندک سریع‌تر به بخار تبدیل می‌شوند؛ مه نیز چنین خصوصیتی دارد. با پخش شدن مه در هوای محیط، ذرات ریز آب گرمای اطراف را جذب کرده و تبخیر می‌شوند، بدین ترتیب کارکردن مه پاش باعث کم‌شدن دما و خنکی می‌شود.
انواع سیستم مه پاش
اگر بخواهیم انواع سیستم مه پاش رو ذکر کنیم بهتر است آنها را از سه دید دسته‌بندی کنیم؛ انواع مه پاش از لحاظ فشار کاری، انواع مه پاش از لحاظ کاربرد و انواع مه پاش از لحاظ منبع تغذیه.
انواع مه پاش از لحاظ فشار کاری
مه پاش‌ها را معمولا به سه نوع از لحاظ فشار عملکردی تقسیم می‌کنند:
- مه پاش فشار کم: فشار کاری تا 10 بار
- مه پاش فشار متوسط: فشار کاری 10 الی 20 بار
- مه پاش فشار زیاد: فشار کاری بیشتر از 20 بار (معمولا تا 100 بار)
انواع مه پاش از لحاظ کاربرد
مه پاش کاربردهای متنوعی دارد. مه پاش را بر اساس چند کاربرد اصلی نیز دسته‌بندی می‌کنند:
- خانگی: این نوع مه پاش در تراس، روف گاردن و آلاچیق‌های داخل حیاط به منظور خنک‌کردن و ایجاد حس طراوت استفاده می‌شود.
- رستورانی: این نوع مه پاش در ورودی، تراس و داخل رستوران‌ها و همچنین در کافی‌شاپ‌ها برای خنک‌کردن، ایجاد رطوبت و زیبایی‌های بصری استفاده می‌شود.
- گلخانه‌ای: مه پاش گلخانه به منظور ایجاد و حفظ رطوبت نسبی در محیط داخل آن برای رشد و بهترشدن کیفیت محصولات گلخانه‌ای و همچنین سم پاشی و دورکردن آفات و حشرات از گیاهان بکار می‌رود.
- صنعتی: مه پاش صنعتی در واقع نام کلی است که بسیاری از مه پاش‌ها در این دسته قرار می‌گیرند، مثل رستورانی و گلخانه‌ای. در مکان‌هایی که نیاز به ایجاد مه بیشتر برای خنک‌کاری بیشتر می‌باشد مثل کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، دامداری‌ها و... از مه پاش صنعتی استفاده می‌شود.
انواع سیستم‌های مه پاش از لحاظ منبع تغذیه
مه پاش برای ایجاد مه و تبدیل آب و ترکیبات مایع دیگر به ذرات بسیار ریز، نیاز به انرژی و منبع خارجی دارند و بنابراین آنها را از لحاظ منبع تغذیه به چند دسته زیر تقسیم می‌کنند:
- دستی: بعضی از مه پاش‌هایی که معمولا در منازل برای آبیاری کم، مرطوب‌کردن برگ گیاهان و سم زدن به آنها استفاده می‌شود بصورت دستی هستند.
- برقی: اکثر مه پاش‌ها از نوع برقی هستند و برای ایجاد فشار آب زیاد به پمپ پیستونی نیاز دارند که با نیروی الکتروموتور کار می‌کنند.
- گازی: مه پاش‌های گرم که برای از بین بردن آفات، حشرات و سم پاشی گیاهان و درخت‌ها و همچنین جلوگیری از سرمازدگی آنها استفاده می‌شود معمولا از نوع گازی هستند و با سوخت گاز مایع کار می‌کنند.
- اولتراسونیک: مه پاش اولتراسونیک نیز برقی بوده که با امواج مافوق صوت می‌تواند آب را به ذرات بسیار ریز تبدیل کند. این نوع مه پاش بسیار کم صدا بوده و مصرف برق کمی دارد.
کاربردهای سیستم مه پاش
- منازل، ویلاها
- رستوران‌ها، کافی شاپ‌ها
- مراکز خرید و مکان‌ها عمومی
- گلخانه‌ها
- زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها
- کارگاه‌ها مثل چوب‌بری
- کارخانه‌ها و صنایع مثل فولاد، معادن و نساجی
مزایای سیستم مه پاش
- کاهش دما: مه پاش در فضاهای باز مانند رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، ویلاها و باغ‌ها برای ایجاد فضایی خنک و دلپذیر در گرمای طاقت‌فرسای تابستان ایده‌آل می‌باشد.
- افزایش رطوبت: در مناطق خشک، مه پاش با افزایش رطوبت هوا، تنفس را آسان‌تر کرده و از خشکی پوست و مجاری تنفسی جلوگیری می‌کند.
- کنترل گرد و غبار: در فضاهای صنعتی و کارگاهی، مه پاش با پاشیدن ذرات ریز آب، گرد و غبار معلق در هوا را به سطح زمین برمی‌گرداند و به تصفیه هوا کمک می‌کند.
- کنترل بوی نامطبوع: در مکان‌هایی مثل گاوداری‌ها و مرغداری‌ها، مه پاش با ایجاد رطوبت و طراوت بخشیدن به محیط، بوی نامطبوع را کاهش داده و از جمع‌شدن حشرات جلوگیری می‌کند.
- آبیاری و سم‌پاشی گیاهان: در گلخانه‌ها و باغ‌ها، استفاده از مه پاش روشی کم‌مصرف و کارآمد برای آبیاری گیاهان می‌باشد. همچنین با ترکیب آب و سم مایع می‌توان از آن به عنوان سم‌پاش استفاده کرد.
تجهیزات مورد استفاده در سیستم‌های مه پاش
قبل از بررسی نحوه عملکرد یک سیستم مه پاش و اطلاع از چگونگی خنک‌کردن و پایین‌آوردن دما توسط مه پاش باید اجزا و تجهیزاتی که در اکثر سیستم‌های مه پاش بکار گرفته می‌شود، آشنا شد.
- پمپ: وظیفه‌ی پمپ، تامین فشار لازم برای پاشش آب به صورت مه است. پمپ‌های مورد استفاده در مه پاش‌ها معمولا توسط الکتروموتور و با برق کار می‌کنند.
- لوله: لوله‌ها، آب را از منبع به نازل‌ها انتقال می‌دهند. جنس لوله‌ها و اتصالات باید با توجه به فشار کاری سیستم انتخاب شود.
- اتصالات: در هر نوع لوله‌کشی، برای اتصال لوله‌ها و ایجاد خم و زاویه در مسیر لوله‌کشی نیاز به اتصالاتی مثل زانویی و سه راهی است.
- نازل: نازل‌ها وظیفه‌ی تبدیل آب به ذرات ریز را بر عهده دارند. نازل‌ها در انواع مختلف با قطر سوراخ‌های متفاوت تولید می‌شوند که هر کدام برای کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند.
- فیلتر: فیلتر برای تصفیه آب و جلوگیری از گرفتگی سوراخ‌های نازل استفاده می‌شود.
- شیر تنظیم فشار: به دلیل اینکه پمپ پیستونی فشار بسیار زیادی تولید می‌کند و ممکن است بیشتر از حداکثر فشار قابل تحمل لوله‌ها و نازل‌ها باشد، این شیر مقدار فشار را به مقدار مجاز تنظیم می‌کند.
- تابلو برق: تابلو برق شامل رله‌ها، کنترلرها و سایر تجهیزات الکتریکی برای کنترل و تنظیم عملکرد سیستم مه پاش است.
- منبع ذخیره: پمپ اولیه سیستم، آب را از منبع ذخیره مکش می‌کند.
نحوه عملکرد سیستم‌های مه پاش
همانطور که قبلا توضیح داده شد، سیستم‌های مه پاش چند نوع مختلف دارند. نحوه کارکردن مه پاش‌ها و چگونگی ایجاد مه در هر کدام از آنها به ساختار آنها بستگی دارد. با اینکه وظیفه همه انواع مه پاش شامل دستی، گازی و برقی تبدیل آب به ذرات ریز، ایجاد مه و افزایش رطوبت می‌باشد، اما نحوه اجرایی‌کردن این وظیفه در هر کدام فرق دارد. اکثر مه پاش‌های مورد استفاده از نوع برقی هستند و بنابراین در زیر نحوه عملکرد این سیستم مه پاش توضیح داده شده است.
مطابق با شکل فوق، در ابتدا یک پمپ آب با فشار پایین آب را از مخزن ذخیره مکش کرده و آب را از فیلتر عبور می‌دهد. بعد از فیلتر، آب کم فشار توسط یک پمپ فشار قوی که فشار مورد نیاز سیستم
مه پاش را تامین می‌کند پمپاژ می‌شود. پمپ با فشار زیاد از طریق سیستم لوله‌کشی به نازل‌ها می‌رسد.
بر روی نازل‌ها سوراخ‌های ریزی وجود دارند که بسته به کاربرد قطرهای مختلفی می‌تواند داشته باشند. آب با فشار زیاد با عبور از سوراخ‌های ریز تبدیل به مه می‌شود. ذرات بسیار ریز آب در هوا پخش می‌شوند و برای تبخیرشدن گرمای محیط را جذب کرده و بدین صورت دمای محیط کاهش می‌یابد.
نکته: برای تنظیم فشار ورودی به نازل‌ها و به منظور جلوگیری از خرابی آنها از شیر تنظیم فشار بعد از پمپ پیستونی استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
سیستم‌های مه پاش، با تبدیل آب به ذرات ریز مه، روشی خلاقانه و کارآمد برای خنک کردن هوا، افزایش رطوبت و کنترل گرد و غبار ارائه می‌کنند. این سیستم‌ها در بسیاری از کاربردها، از مصارف خانگی و کشاورزی گرفته تا کاربردهای صنعتی و تجاری، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله به معرفی انواع سیستم‌های مه پاش و نحوه عملکرد و کاربردهای آنها پرداخته شد.
اکثر سیستم‌های مه پاش از نوع پر فشار می‌باشند و به همین دلیل یکی از اجزای اصلی این سیستم‌ها پمپ مه پاش است. این پمپ همان پمپ کارواش می‌باشد. با توجه به مقدار فشار کاری سیستم مه پاش نوع پمپ کارواش آن از نظر فشار و ظرفیت انتخاب می‌شود. جهت مشاوره درباره انتخاب و خرید پمپ مه پاش میتوانید با کارشناسان کالاصنعتی تماس بگیرید.