ابزار و نحوه نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها

هر یاتاقان دارای پتانسیل عمر مفید خاصی است. با این حال ممکن است به دلایل مختلفی طول عمر یاتاقان تحت تاثیر قرار بگیرد. چرخه عمر یاتاقان به طور کلی به پنج مرحله نصب، روانکاری، تراز، نظارت بر شرایط اولیه و دمونتاژ تقسیم می شود. با به کار گیری شیوه های نصب بلبرینگ روی شفت، می توان عمر مفید بلبرینگ را به میزان قابل توجهی افزایش داد. در این مقاله قرار است در مورد ابزار و نحوه نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها صحبت کنیم. بهتر است قبل از مطالعه این مطالب، مقاله بلبرینگ را مطالعه کنید. همچنین شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره رایگان و خرید انواع ابزار جا زدن بلبرینگ، بلبرینگ و رولبرینگ ها با کارشناسان فروش کالا صنعتی در تماس باشید.

محل نصب و اندازه بلبرینگ

در اولین قدم باید از محل نصب و اندازه بلبرینگ ها آگاه باشید. برای تشخیص این کار بهتر است ابتدا به نکات زیر توجه کنید:

1) اولین نکته این است که بدانید محلی که قرار است بلبرینگ روی آن نصب شود چه نوعی است. برخی از محل های نصب بلبرینگ ها شامل موارد زیر می باشد:

• Cylindrical seating: بلبرینگ هایی که پسوند K در شماره فنی خود ندارد.
• Tapered seating: بلبرینگ هایی که پسوند K دارند و مستقیما بر روی شفت های مخروطی نصب میشوند.
• Adapter sleeve: بلبرینگ هایی که بر روی چاکنت های مخروطی نصب میشوند.
• Housing: با پوسته یاتاقان ها نصب می شوند.

2) دومین نگاه این است که اندازه بلبرینگ مشخص باشد. موارد زیر اندازه های بلبرینگ است:

• ببرینگ هایی که قطر داخلی بلبرینگ کمتر از ۸۰ میلیمتر داشته باشند، بلبرینگ های کوچک (small) نام دارند.
• ببرینگ هایی که قطر داخلی بلبرینگ بین ۸۰ تا 200 میلیمتر داشته باشند، بلبرینگ های متوسط (medium) نام دارند.
• ببرینگ هایی که قطر داخلی بلبرینگ بیشتر از 200 میلیمتر داشته باشند، بلبرینگ های بزرگ (large) نام دارند.

روش های صحیح نصب و جداسازی بلبرینگ

نحوه نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها مانند تعویض بلبرینگ ها در موتور الکتریکی شامل روش های متفاوتی می شود. در هر کدام از این روش ها از ابزار جا زدن بلبرینگ خاصی استفاده می شود. حدود 16 درصد از خرابی بلبرینگ ها به دلیل استفاده از روش های نصب نادرست می باشد. در ادامه به بررسی مهم ترین ابزار و نحوه نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها می پردازیم:

1. روش های مکانیکی
2. روش های هیدرولیکی
3. روش های تزریق روغن
4. روش های گرم کردن

در ادامه به بررسی مختصری از نحوه نصب بلبرینگ روی شفت و دمونتاژ آن در این روش ها میپردازیم:

1) روش های مکانیکی

در نصب به روش های مکانیکی، معمولا در حالت سرد این کار انجام می شود. اگر از ابزار مناسب استفاده نشود و به روش سنتی این کار انجام شود، ممکن است باعث انتقال نیرو از عناصر غلتان شود که باعث در نهایت موجب خرابی بلبرینگ و رولبرینگ می شود. در تصویر زیر برخی از ابزار نصب بلبرینگ ها را مشاهده می کنید.

در جداسازی بلبرینگ به روش های مکانیکی از ابزاری به نام پولی کش استفاده می شود. انتخاب کشنده بلبرینگ برای جداسازی آن بسیار مهم است زیرا هر کشنده دارای ظرفیت خاصی برای برداشت بلبرینگ است. در تعویض بلبرینگ پمپ آب معمولا از این روش استفاده می شود. در تصویر زیر برخی از انواع بیرینگ کش ها را مشاهده می کنید.

2) روش های هیدرولیکی

ابزار ها و روش های هیدرولیکی برای نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها اغلب برای بلبرینگ های متوسط و بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. این یک روش مطمئن برای نصب و جداسازی انواع یاتاقان ها است. روش های هیدرولیکی ایمنی کارگران و همچنین خطرات آسیب به قطعات را کاهش می دهد. در تصویر زیر برخی از ابزار های هیدرولیک نصب و جاسازی بلبرینگ را مشاهده می کنید.

3) روش های تزریق روغن

روش های تزریق روغن یکی از راه های آسان برای نصب و جداسازی بلبرینگ ها، رولبرینگ ها و قطعات آن ها هستند. روش های تزریق روغن می توانند تداخل یاتاقان ها و سایز اجزا را از بین ببرند. بسیاری از اوقات این تنها راه حل برای نصب بلبرینگ ها است.

4) روش های گرم کردن

با استفاده از روش های گرم کردن بلبرینگ هزینه ها به صورت قابل توجهی کاهش می یابد. گرم کن های بلبرینگ به ویژگی های خاصی مجهز هستند که استفاده از آن ها را آسان می کند. این قطعات امکان کنترل از راه دور را دارند که باعث می شود ایمنی اپراتورها افزایش یابد. در تصویر زیر برخی از بیرینگ گرمکن ها را مشاهده می کنید.

برای جداسازی بلبرینگ ها نیز ابزارهای گرمایشی وجود دارد. این ابزار جداسازی اجازه می دهد عمل جداسازی به راحتی انجام شود و به قطعات آسیبی وارد نشود. در تصویر زیر برخی از این ابزار را مشاهده می کنید.

روش نصب مناسب هر بلبرینگ

با توجه به محل نصب و نشیمن گاه و اندازه بلبرینگ ها، در مورد روش نصب مناسب هر بلبرینگ ، راهکارهای زیر موجود است:

1) Cylindrical seating

• بلبرینگ های کوچک (small) : روش نصب، مکانیکی (با ابزار مناسب) یا گرم کردن (به وسیله القای گرما) است.
• بلبرینگ های متوسط (medium) : روش نصب، تنها راه نصب فقط گرم کردن ( به وسیله القای گرما) است.
• بلبرینگ های بزرگ (large) : روش نصب، تنها راه نصب فقط گرم کردن (به وسیله القای گرما) است.

2) Tapered seating

• بلبرینگ های کوچک (small) : روش نصب، مکانیکی (به وسیله آچار قلاب) است.
• بلبرینگ های متوسط (medium) : هیدرولیکی(با شیوه های راندن) یا تزریق روغن است.
• بلبرینگ های بزرگ (large) : روش نصب، هیدرولیکی(با شیوه های راندن) یا تزریق روغن است.

3) Adapter sleeve

1. بلبرینگ های کوچک (small) : روش نصب، مکانیکی (به وسیله آچار قلاب) یا گرم کردن بلبرینگ.
2. بلبرینگ های متوسط (medium) : هیدرولیکی (با شیوه های راندن) یا تزریق روغن است.
3. بلبرینگ های بزرگ (large) : روش نصب، هیدرولیکی (با شیوه های راندن) یا تزریق روغن است.

4) Withdrawal sleeve

• بلبرینگ های کوچک (small) : روش نصب، مکانیکی (با ابزار مناسب) یا گرم کردن است.
• بلبرینگ های متوسط (medium) : روش نصب ، گرم کردن می باشد.
• بلبرینگ های بزرگ (large) : روش نصب، گرم کردن بلبرینگ می باشد.

روش جداسازی مناسب هر بلبرینگ

همانند نصب برای جداسازی بلبرینگ نیز چهار روش وجود داشت که در ادامه به بررسی روش جداسازی مناسب هر بلبرینگ میپردازیم:

1) Cylindrical seating

• بلبرینگ های کوچک (small) : به تمامی روش ها جدا می شوند.
• بلبرینگ های متوسط (medium) : به تمامی روش ها جدا می شوند.
• بلبرینگ های بزرگ (large) : به تمامی روش ها جدا می شوند.

2) Tapered seating

• بلبرینگ های کوچک (small) : با روش های هیدرولیکی و مکانیکی جدا می شوند.
• بلبرینگ های متوسط (medium) : با روش های هیدرولیکی و مکانیکی جدا می شوند.
• بلبرینگ های بزرگ (large) : با روش های هیدرولیکی و مکانیکی جدا می شوند.

3) Adapter sleeve

1. بلبرینگ های کوچک (small) : روش دمونتاژ، مکانیکی (با ابزار مناسب) یا هیدرولیکی (به وسیله مهره و پمپ هیدرولیک) است.
2. بلبرینگ های متوسط (medium) : روش دمونتاژ، هیدرولیکی (به وسیله مهره و پمپ هیدرولیک) یا تزریق روغن است.
3. بلبرینگ های بزرگ (large) : روش دمونتاژ، هیدرولیکی (به وسیله مهره و پمپ هیدرولیک) یا تزریق روغن است.

4) Withdrawal sleeve

• بلبرینگ های کوچک (small) : روش دمونتاژ، مکانیکی (آچار قلاب) است.
• بلبرینگ های متوسط (medium) : روش دمونتاژ، مکانیکی (به وسیله اهرم ضربه) است.
• بلبرینگ های بزرگ (large) : روش دمونتاژ، هیدرولیکی (به وسیله مهره و پمپ هیدرولیک) یا تزریق روغن است.

در تصویر زیر می توانید تمامی مطالب بالا را مشاهده کنید.

نصب حرارتی بلبرینگ ها

گرم کردن بلبرینگ ها صرفا مجاز است با گرمکن القایی اتفاق بیفتد و تا آنجایی که میشود باید از گرم کردن بلبرینگ با حرارت مستقیم جلوگیری کرد. روش وان روغن یک روش منسوخ است که استاندار ها اعتقادی به آن ندارند و حتی آن ها ممنوع کرده اند. اما در مواقعی چاره ای نیست جز اینکه از روش وان روغن استفاده کنیم.

نکات نصب حرارتی بلبرینگ ها

اما در مورد نصب حرارتی بلبرینگ ها با نکاتی مواجه هستیم که عبارتند از:

1. اختلاف دمای شفت و بلبرینگ باید به عدد 70 درجه سانتی گراد برسد.
2. در صورتی که بلبرینگ باز باشد، مجاز هستیم 110 تا 120 درجه با گرمکن القایی بلبرینگ را گرم کنیم و به هیچ وجه بیشتر از 120 درجه بلبرینگ را گرم نکنیم. اگر بلبرینگ از جنس فولاد اکسپرورر باشد مجاز هستیم تا دمای 150 درجه گرم کنیم.
3. اگر بلبرینگ آب بند باشد، به هیچ وجه حق بالا بردن دما بیشتر از 80 درجه را نداریم.

هنگامی بلبرینگ را تا دمای 120 درجه گرم کردیم ولی اختلاف دمای شفت و بلبرینگ 70 درجه نشده بود، اگر بلبرینگ از جنس فولاد اکسپرورر باشد که میتوانیم تا دمای 150 درجه بالا ببریم و معمولا اختلاف دمای 70 درجه حاصل میشود اما اگر این چنین نبود، راه حل سرد کردن شفت است.

برای سرد کردن شفت به هیچ وجه اجازه نداریم از یخ به طور مستقیم استفاده کنیم، باید یخ داخل پلاستیک عایق قرار گیرد و آن پلاستیک بر روی شفت گذاشته شود. میتوانیم از یخ خشک و نیتروژن مایع به طور مستقیم استفاده کنیم. اگر قرار است از موادی استفاده شود که گرمای نهان تبخیر زیادی جذب میکنند مانند فریون ها، اکسیژن مایع و نیتروزن مایع، باید دمش این گازها و مایعات به آرامی و از فاصله دور اتفاق افتد. در شرایطی که چاره ای جز نصب بلبرینگ غیر از وان روغن وجود ندارد باید به استانداردها و نکات این مسئله دقت کرد که عبارتند از :

1. روغن باید توسط المانی که شعله مستقیم ایجاد نمیکند مانند هیترها اتفاق افتد.
2. اگر نمیتوان از فرآیند هیتر استفاده کرد، باید از سطحی که مستقیم در معرض شعله قرار میگیرد، یک پشتیبانی با فاصله مناسبی ایجاد کرد تا این تضمین را بدهد که حرارت شعله مستقیم به صورت موضعی بلبرینگ را داغ نمیکند و حرارتی که بلبرینگ دریافت میکند فقط حرارت روغن باشد.
3. دمای روغن بیشتر از 120 درجه نباید بالا برود.
4. استفاده از روغن های کارکرده به شدت خطرناک است.

در این مقاله به بررسی ابزار و نحوه نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها پرداختیم. برای نصب و دمونتاژ بلبرینگ ها، پیشنهاد می شود از افراد متخصص کمک بگیرید ولی در صورتی که ابزار مناسب را در اختیار دارید می توانید با مطالعه مطالب بالا، این کار را انجام دهید. استفاده از ابزارهای دیگر مانند چکس می تواند به دستگاه و بلبرینگ شما آسیب بزنید پس از این کار خودداری کنید. ما در کالا صنعتی انواع بلبرینگ ها، رولبرینگ ها و یاتاقان ها را در برند های متفاوت به مشتریان خود ارائه می دهیم. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر، دریافت مشاوره رایگان و خرید بلبرینگ ها با کارشناسان فروش کالا صنعتی در تماس باشید.