در بسیاری از کاربردها نیاز است مواد یا سیالاتی که غلیظ هستند از جایی به جای دیگه منتقل شوند. صنایع مختلفی مثل شیمیایی، نفتی، دارویی، پزشکی، غذایی، آرایشی و بهداشتی، پلاستیک و پلیمر از جمله صنایعی هستند که با سیالات غلیظ و با خصوصیات مختلف سر و کار دارند. برای چنین کاربردهایی از پمپ‌های روتاری که برای سیالات غلیظ طراحی شده‌اند، استفاده میشود؛ پمپ دنده ای و لوب پمپ دو نوع از این پمپ‌ها هستند.
در فرآیند انتقال سیال در صنایع بهداشتی و غذایی که نیاز است آلودگی به مواد غذایی، بهداشتی یا دارویی وارد نشود، پمپ لوب گزینه مناسبی است. در ادامه به معرفی کامل لوب پمپ از منظر اجزا، نحوه عملکرد و کاربردها پرداخته خواهد شد.
لوب پمپ چیست؟
لوب پمپ (Lobe pump) یا پمپ گوشواره‌ای یکی از انواع پمپ جابجایی مثبت است. این پمپ همانند پمپ دنده‌ای بوده با این تفاوت که در آن بجای دنده از لوب برای به جریان انداختن سیال استفاده میشود. در پمپ لوب به عنوان یک پمپ روتاری با چرخش گوشواره‌ها (لوب‌ها) بر خلاف جهت همدیگر و بدون تماس با یکدیگر و با وجود یک فضای خالی بین لوب و محفظه پمپ قادر است سیالات با ویسکوزیته زیاد و همچنین سیالات حاوی ذرات جامد را پمپاژ کند.
انواع لوب پمپ
لوب پمپ از لحاظ تعداد پره معمولا شامل 4 نوع مختلف است:
- تک پره‌ای
- دو پره‌ای (پروانه‌ای)
- سه پره‌ای
- چند پره‌ای
هر کدام از انواع پره‌های لوب‌پمپ، بسته به نوع سیال از لحاظ غلظت، اندازه و مقدار ذرات جامد در پمپ مدنظر بکار می‌روند. نوع تک پره‌ای در کاربردهایی که نیاز به انتقال سیال حاوی ذرات بزرگتر که نباید در هنگام پمپاژ آسیبی به آنها برسد، مناسب میباشد. نوع دو پره‌ای یا پروانه‌ای برای انتقال سیالات حاوی ذرات ریز تا متوسط و غلیظ مناسب میباشد.
نوع سه پره‌ای بیشترین کاربرد را دارد و برای محدوده وسیعی از سیالات قابل استفاده است. در نوع چندپره‌ای نیز هر چقدر تعداد پره‌ها بیشتر باشد برای انتقال حجم کمتر با دقت بالاتر مناسب‌تر است و به عنوان دوزینگ پمپ از آن استفاده میشود.
کاربرد لوب پمپ
لوب پمپ و پمپ دنده‌ای هر دو برای انتقال سیالات غلیظ مناسب هستند اما با این‌حال تفاوت‌هایی نیز با هم دارند و در لوب پمپ فاصله بین غلتک‌ها تا پوسته داخلی بیشتر است که آن را برای انتقال سیالات حاوی ذرات جامد مخصوصا در شرایطی که نباید به ذرات آسیبی وارد شود، مناسب‌تر کرده است. همچنین لوب پمپ‌ها معمولا از جنس‌های استیل ساخته می‌شوند و برای کاربردهای بهداشتی، غذایی و تمیز گزینه مناسبی هستند.
برخی از کاربردهای لوب پمپ به تفکیک در زیر آورده شده‌اند:
- صنایع غذایی: انواع لبنیات، انواع مربا، آبمیوه، کارامل، انواع روغن، رب گوجه فرنگی، انواع سس، عسل، شکلات، خمیر کیک، ترشی، سالاد، مارمالاد، پالپ میوه، ژلاتین، اسانس، طعم‌دهنده و...
- صنایع شیمیایی: حلال‌ها، رنگ، چسب، رزین‌ها، آفت‌کش، سموم شیمیایی، امولسیون‌ها، سوسپانسیون‌ها، انواع مواد قلیایی و اسیدی و...
- صنایع آرایشی و بهداشتی: صابون، شامپو، کرم، عطر و ادکلن، لاک ناخن، خمیر دندان، وازلین، پماد و...
- صنایع نفتی: انواع فرآورده‌های نفتی، مواد پتروشیمی
اجزا لوب پمپ
مهم‌ترین جز لوب پمپ، غلتک‌ها یا لو‌ب‌های آن است که با چرخش آنها سیال از از ورودی به خروجی پمپ جابجا میشود. در شکل زیر نقشه انفجاری یک مدل لوب پمپ همراه با اجزای آن مشخص شده است. با شناخت اجزای لوب پمپ می‌توان بهتر با نحوه عملکرد آن آشنا شد.
نحوه عملکرد لوب پمپ
لوب پمپ دارای دو غلتک است که در شکل فوق نیز نشان داده شده است. یکی از غلتک‌ها به شفت محرک متصل شده است که با نیروی الکتروموتور به چرخش در می‌آید. غلتک دیگر نیز به شفت متحرک متصل شده است. این دو شفت توسط دنده‌ها با یکدیگر در تماس هستند و بنابراین با چرخش شفت محرک، شفت متحرک نیز به چرخش در می‌آید.
زمانی که پمپ شروع بکار می‌کند، با چرخش لوب‌ها سیال یا ماده غلیظ از قسمت ورودی پمپ مکش شده و با چرخش مداوم آنها سیال از بین فضای خالی بین لوب و پوسته داخلی به سمت خروجی منتقل میشود. توجه شود که سیال از بین دو لوب عبور نمی‌کند و تمام حجم سیال از اطراف لوب‌ها حرکت می‌کنند.
جمع‌بندی
لوب پمپ یکی از پمپ‌های خاص روتاری است که همانند پمپ‌های دنده‌ای برای سیالات غلیظ طراحی شده‌اند. همچنین در برخی از کاربردها مثل انتقال آبمیوه حاوی تیکه‌های ریز میوه که سیال همراه با ذرات جامد است، لوب پمپ گزینه مناسبی برای انتخاب است.
لوب پمپ معمولا از استیل 304 و استیل 316 ساخته میشود به همین خاطر بهترین گزینه برای کاربردهای غذایی و بهداشتی میباشد. لوب پمپ انواع مختلفی از لحاظ تعداد پره دارد و با توجه به غلظت سیال و میزان ذرات جامدی که در سیال وجود دارد، نوع غلتک یا لوب آن انتخاب میشود. در صورتی که نیاز به مشاوره در زمینه انتخاب، خرید و دریافت قیمت پمپ لوب دارید می‌توانید با کارشناسان کالاصنعتی تماس بگیرید.