انتخاب و محاسبه بوستر پمپ

پمپ آب دستگاهی است که برای تقویت و افزایش فشار آب استفاده می‌شود. پمپ آب با توجه به سایز، توان الکتروموتور و نوع آن قدرت پمپاژ متفاوت و نهایتا تا یک مقدار مشخصی می‌تواند داشته باشد. اما در ساختمان‌هایی که بسیار بلند هستند و تعداد واحدهای آنها زیاد می‌باشد و یک پمپ آب قادر به افزایش فشار و رساندن آب به بالاترین طبقات را ندارد، راه حل چیست؟

در چنین مواقعی بوستر پمپ که مجموعه‌ای از چندین پمپ می‌باشد، طراحی شده است. بوستر پمپ می‌تواند آب را به ساختمان‌های بلند مسکونی، تجاری و اداری با فشار مناسب پمپاژ کند. همانطور که انتخاب پمپ آب مراحل و فرمول‌هایی دارد، انتخاب بوستر پمپ نیز از طریق روش و فرمول محاسبه می‌شود.

دو پارامتر اصلی که در انتخاب بوستر پمپ اهمیت دارد، هد و دبی است. در ادامه این مقاله قرار است نحوه محاسبه هد و دبی یک ساختمانی که قرار است در آن بوستر پمپ نصب شود، بطور کامل همراه با مثال عینی آورده شود. پس حتما با ادامه این مقاله همراه باشید.

محاسبه دبی بوستر پمپ

میزان مصرف آب واحدهای یک ساختمان به روش‌های مختلفی محاسبه یا تخمین زده می‌شود. هر کدام از روش‌هایی که برای محاسبه دبی پمپ‌های آبرسانی مثل بوسترپمپ وجود دارند، می‌توانند عددهای متفاوتی برای دبی نشان دهند.

یکی از روش‌ها محاسبه دبی از طریق میزان مصرف آب وسایل بهداشتی و شیرآلات مختلف به روش SFU می‌باشد. این روش در مقاله انتخاب پمپ آب خانگی بطور کامل توضیح داده شده است و جداول مربوطه آن آورده شده است. اگرچه این روش مطابق با استانداردهای آمریکایی بوده و میزان مصرف آب را بیشتر از استانداردهای اروپایی نشان می‌دهد اما روشی است که برای ایران نیز می‌تواند کارایی داشته باشد.

روش دیگری نیز وجود دارد که مطابق استاندارد اروپایی DIN 1988 می‌باشد. در این روش همانند روش قبلی مجموع مصرف آب شیرآلات، وسایل بهداشتی و خروجی‌های آب محاسبه شده و سپس توسط نمودار همزمانی مصرف، مقدار دبی کل ساختمان بدست می‌آید. این مقدار دبی کل محاسبه شده برای انتخاب بوستر پمپ استفاده می‌شود.

محاسبه دبی بوستر پمپ با روش استاندارد DIN

برای محاسبه بوستر پمپ مطابق با استاندارد اروپایی DIN در ابتدا باید نوع مصرف کننده‌ها و شیرآلات و تعداد آنها را برای هر واحد ساختمان شناسایی کرد. سپس با استفاده از جدول مقدار مصرف آب لوازم بهداشتی که در استاندارد اروپایی DIN در زیر آورده شده است. سپس مجموع مصرف آب یکی از واحدها محاسبه شده و در نهایت با ضرب آن در تعداد واحدها، مقدار کل دبی مصرفی ساختمان در حالت بیشترین مصرف آب بدست می‌آید.

همانطور که مشخص است احتمال اینکه تمام شیرها و مصرف‌کننده‌های آب همزمان باز باشد، بسیار کم است. به همین خاطر مقدار کل دبی مصرفی که در قسمت قبل محاسبه می‌شود باید در ضریب همزمانی ضرب شود.

ضریب همزمانی مصرف آب برای ساختمان‌های مختلف که در استاندارد DIN 1988 آمده، در نمودار زیر آورده شده است. محور افقی این نمودار، دبی تجمیعی است که از قسمت قبلی محاسبه شد. هر نوع از ساختمان‌ها یک منحنی دارند، مثلا منحنی ضریب همزمانی برای ساختمان مسکونی با A نمایش داده شده است. محل تقاطع منحنی فوق با خط عمودی دبی تجمیعی، مقدار دبی پیک مصرف را که ضرایب همزمانی در آن لحاظ شده است، نشان می‌دهد.

مثال محاسبه مقدار دبی بوستر پمپ یک ساختمان

یک ساختمان 8 طبقه را فرض کنید که دو طبقه پارکینگ در زیر زمین نیز دارد. در هر کدام از طبقات 5 واحد وجود دارد. با فرض اینکه برای کل طبقات حتی طبقات ابتدایی نیز نیاز به پمپ آب است. در هر واحد یک سردوشی، یک فلش ولو یورینال، یک ماشین لباسشویی، یک ظرفشویی و شیر مخلوط برای دوش، حمام، سینک و روشویی استفاده شده است. مقدار دبی آب مصرفی لازم برای انتخاب بوستر پمپ را محاسبه کنید.
مجموع دبی یک واحد با جمع مصرف شیرآلات، 1.34 لیتر بر ثانیه و درنتیجه دبی مصرفی 40 واحد مقدار 53.6 لیتر بر ثانیه بدست می‌آید. با مراجعه به نمودار همزمانی مصرف، مقدار دبی بوستر پمپ 3.2 لیتر بر ثانیه حاصل می‌شود

محاسبه هد بوستر پمپ

برای پیدا کردن مقدار هدی که بوستر پمپ آبرسانی باید تامین کند، نیاز به مقدار هد کل ساختمان است. هد کل ساختمان خود مجموع چند هد و افت فشار است. چهار مقدار هد یا فشار در ساختمان را باید در نظر گرفت، اولی مقدار ارتفاع عمودی از محل نصب بوستر پمپ تا دورترین شیر در بالاترین طبقه است، دومی مقدار معادل افت فشار مسیر لوله‌کشی تا دورترین شیر مصرفی است، سومی مقدار حداقل فشار خروجی آب دورترین شیر مصرفی و آخری فشار آب مکش بوستر پمپ است.

فرمول و جداول مربوطه برای محاسبه هد بوستر پمپ

مطابق با توضیحات قسمت قبلی، مقدار هد کل یک ساختمان از مجموع هد هر بخش و با فرمول ساده زیر محاسبه می‌شود:

مقدار حداقل فشار آب خروجی لوازم بهداشتی و شیرآلات مختلف (H_M) مطابق با مبحث 16 مقررات ملی ساختمان در جدول زیر آورده شده است:

مثال محاسبه هد بوستر پمپ یک ساختمان

همان مثال قبلی که یک ساختمان با 8 طبقه بالای زمین و دو طبقه پارکینگ است را در نظر بگیرید. دورترین مصرف‌کننده در بالاترین طبقه ساختمان دستشویی بوده و سطح آب مخزن ذخیره 2 متر بالاتر از بوستر پمپ واقع شده است. مقدار هد لازم برای انتخاب بوستر پمپ را محاسبه کنید.

معمولا ارتفاع هر طبقه در ساختمان 3.5 متر در نظر گرفته می‌شود. مقدار H_S برابر 35 متر می‌شود. اگر دورترین مسیر لوله‌کشی 50 متر باشد مقدار H_F با ضرب در عدد 0.165 برابر با 8.5 متر بدست می‌آید. حداقل فشار آب دستشویی به عنوان دورترین وسیله بهداشتی مطابق با جدول بالا مقدار 5.5 متر می‌باشد. همچنین به دلیل اینکه مخزن ذخیره 2 متر بالاتر از خروجی پمپ است، مقدار H_P برابر منفی 2 متر در نظر گرفته می‌شود. هد کل ساختمان 47 متر بدست می‌آید.

متر47 = 2 - 5.5 + 8.5 + 35 =H_tot

انتخاب بوستر پمپ

در قسمت‌های قبل گفته شد که دو پارامتر اصلی انتخاب بوستر پمپ، هد و دبی است. روش محاسبه هد و دبی پمپ ساختمان با مثال عینی توضیح داده شد. با داشتن مقدار هد و دبی مورد نیاز ساختمان می‌توان بوستر پمپ مناسب ساختمان‌ها بلند مرتبه را انتخاب کرد.

نحوه انتخاب هم به این گونه است که بعد از بررسی فاکتورهایی مثل قیمت، کیفیت، گارانتی و البته برند، با مراجعه به کاتالوگ و دیتاشیت محصولات بوسترپمپ برند مدنظر و منحنی مشخصه هد و دبی مدل بوستر پمپ انتخاب می‌شود.

مثال انتخاب بوستر پمپ برای یک ساختمان

برای اینکه راحت‌تر و بصورت عینی روش انتخاب بوستر پمپ را متوجه شوید، برای ساختمانی که در قسمت‌های قبلی مقدار هد و دبی آن را محاسبه شد، بوستر پمپ را انتخاب می‌کنیم. مقدار هد و دبی حداکثر این ساختمان، 47 متر و 3.2 لیتر بر ثانیه محاسبه شده است. زمانی که دبی زیاد باشد و البته برای دریافت کارایی بهتر از پمپ، معمولا از دو یا سه پمپ بصورت موازی بهره گرفته می‌شود. در اینجا قرار است دو پمپ موازی شود، بنابراین دبی هر پمپ نصف می‌شود (1.6 لیتر بر ثانیه معادل 96 لیتر بر دقیقه).

برای این ساختمان برند پمپ لئو در سری ECH انتخاب شده است. با مراجعه به دیتاشیت و نمودار هد بر حسب دبی پمپ افقی طبقاتی لئو سری ECH، در هد 47 متر مدل ECH 10-50 تکفاز می‌تواند دبی 110 لیتر بر دقیقه را تامین کند و گزینه مناسبی می‌باشد. بنابراین دو پمپ طبقاتی لئو مدل ECH 10-50 بصورت موازی به عنوان بوستر پمپ این ساختمان نصب خواهد شد. برای راه اندازی بوستر پمپ با اینورتر پیشنهاد می‌شود مقاله مذکور را مطالعه فرمائید.

جمع‌بندی

ساختمان‌ها کاربری‌های مختلفی دارند و شامل مسکونی، اداری، تجاری و... می‌شوند. برای افزایش فشار آب آنها از پمپ آب استفاده می‌شود. زمانی که یک ساختمان ارتفاع زیادی دارد یا تعداد واحدهای زیادی دارد استفاده از یک پمپ آب کافی نیست و باید چندین پمپ که با یکدیگر موازی شده‌اند، نصب کرد. به این مجموعه پمپ بوستر پمپ گفته می‌شود. مانند سایر پمپ‌های آب ساختمان، برای انتخاب بوستر پمپ نیز باید محاسبات هد و دبی انجام شود. در این مقاله کالاصنعتی به روش محاسبه هد و دبی بوستر پمپ و نحوه انتخاب آن پرداخته شد. در صورت داشتن هر گونه سوال درباره انتخاب و خرید بوستر پمپ می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.