شیر خوراکی یکی از مواد پر مصرف در دنیای امروز است. شیر که حاوی مواد بسیاری مغذی ارزشمندی از جمله کلسیم و پروتئین است و برای رشد بدن نقش کلیدی را ایفا میکند اهمیت ویژه ای دارد. بسیاری از مواد پر مصرف دیگر نظیر کره، پنیر، خامه، سرشیر، کشک و ... از مشتقات آن به شمار میآید. همچنین در کارخانجات بزرگ بستنی سازی، تولید شیرینی، کیک و ... شیر ماده حیاتی به شمار میرود.
از زمان شیردوشی تا رسیدن به محصول نهایی پمپ نقش کلیدی را ایفا میکند. در این مقاله از کالا صنعتی به معرفی پمپ انتقال شیر و پمپ وکیوم شیر دوشی پرداخته میشود. همانطور که پیشتر در مقالات کالا صنعتی بیان شد یکی از الزامات مهم در صنایع حساسی نظیر دارویی و غذایی استفاده از پمپ تمام استیل یا پمپ کله استیل است.
مزایای استفاده از پمپهای استیل
اگر چه جایگزین کردن پمپهای چدنی به جای استیل هزینه بر است، پمپهای استیل مزایایی دارد که قابل چشم پوشی نیست.
- پاک کردن آلودگی از پمپهای استیل در مقایسه با نوع چدنی آسان تر است. این دلیل موجب کاهش هزینه میشود.
- زنگ زدگی پمپ استیل نسبت به چدن در مقابل سیال یا رطوبت ساکن کمتر است.
- پمپ استیل در مقابل پمپ چدنی عمر بیشتری دارد.
- پمپ استیل شکنندگی کمتری نسبت به چدن دارد.
- با مقایسه چگالی مواد مختلف و از دیدگاه وزن میتوان بیان کرد که وزن پمپهای استیل کمتر است.
- مهمترین نکته که موجب شده است پمپهای استیل مورد توجه بیشتری قرار بگیرید واکنش پذیری شیمیایی کمتر پمپهای استیل نسبت جنس چدن است.
معرفی برند و مدلهای پمپ انتقال شیر یا پمپ شیردوش گاو
شیر به دلیل مشخصاتی که از لحاظ نوع ماده دارد بیشتر متمایل به سیال اسیدی است. همچنین میدانیم در کارخانههای فرآوری و انتقال شیر باید نکات بهداشتی حتما رعایت شود. به همین دلیل برای انتقال شیر باید از پمپهای با جنس استیل بکار گرفته شود. یکی از برندهای معتبر و با کیفیت بازار برای پمپ استیل، برند پمپ لئو است و در ادامه به معرفی یک سری پمپ استیل لئو همراه با مشخصات فنی و ابعادی که برای انتقال شیر استفاده میشود، خواهیم پرداخت.
پمپ استیل لئو
یکی از مهمترین پمپهای مورد استفاده برای پمپاژ و انتقال شیر، پمپهای کله استیل سری AMS و AMSm برند لئو است. به لطف کلگی از جنس استیل 304، قیمت مناسب و گارانتی 24 ماهه، پمپ لئو سری AMS و AMSm به عنوان پمپ شیر برای انتقال آن استفاده میشود. پمپ شیر برند لئو از توان نیم اسب تا 3 اسب به صورت تکفاز و سه فاز تولید میشود که میتوانند دبی ماکزیمم 30 متر مکعب بر ساعت و ماکزیمم هد 30 متر را تامین کند. این ویژگی ها موجب شده است که پمپهای لئو سری سری AMS و AMSm در کارگاههای کوچک، دامداریها تا کارخانجات بزرگ مورد استفاده قرار بگیرد. در ادامه مشخصات فنی پمپ لئو سری AMSm و AMS بررسی میشود.
مشخصات الکتروپمپ استیل لئو
بدنه و شفت پمپ استیل لئو سری AMS و AMSm از جنس استیل 304 است. بیشترین دمای سیال قابل تحمل برای این نوع پمپ 85 درجه سانتی گراد است. کلاس عایق بندی و کلاس حفاظتی الکتروموتور متصل به پمپ به ترتیب از نوع F و IPX4 است. خروجی پمپ شیر استیل از نوع رزوه ای است که اتصال لوله های آن را آسان تر میکند. انتخاب پمپ شیر لئو براساس هد و دبی کاری (یا ماکزیمم) تعیین میشود. در ادامه به طور خلاصه نمودارهای هد بر حسب آبدهی نشان داده شده است.
مشخصات ابعادی و وزن پمپهای لئو
پارامتر دیگری که در موقع انتخاب پمپ شیر باید مورد توجه قرار بگیرد ابعاد هندسی و وزن است. از توان نیم اسب (AMS70-AMSm70) تا سه اسب (AMS370-AMSm370) مشخصات هندسی و همچنین وزن در تصاویر بعد مشخص شده است.
پمپ شیر دوش در دامداری از جمله تجهیزات پر کاربرد در دوشیدن شیر و همچنین انتقال شیر به مخازن است. در کنار پمپ شیر تجهیزات دیگری مانند اتصالات پلاستیکی و موتور الکتریکی قرار دارد. پمپ انتقال شیر دو حالت متغیر و ثابت کار می کند. پمپ شیردوش گاو در واقع یک پمپ وکیوم است که با توجه به تولید میزان خلا در دقیقه کار می کند. پمپ شیر با توجه به میزان دبی شیر و همچنین فاصله انتقال شیر میتواند دارای توان های مختلفی باشد. هر چه کیفیت تولید پمپ برای شیر بالاتر باشد، هزینه تعمیر و نگهداری آن کاهش می یابد.
خصوصیات پمپ شیر
پمپ شیر باید دارای استحکام بالایی باشد زیرا باید به صورت مداوم به پستان های گاو متصل بوده و شیر را به سمت مخازن هدایت کند. همچنین پمپ انتقال شیر باید به گونه ای باشد تا آسیبی به پستان های گاو نزند. پمپ شیر گاو معمولا به صورت سالیانه سرویس میشود تا مشخصه های فنی آن بررسی شود.
جنس پمپ شیر
پمپ شیر معمولا دارای سرعت 1400 دور بر دقیقه است که البته با توجه به مدل مورد نیاز و توان مد نظر میتواند سرعت متفاوتی داشته باشد. با توجه به سرعت بالای چرخش پمپ شیر، در صورت پایین بودن کیفیت پوشش این پمپها میتوان شاهد ایراداتی از قبیل ترک خوردن پوسته، استهلاک بالای قطعات، نوسان آبدهی و گیر کردن پره ها در دماهای مختلف بود. در قسمت خروجی هوا پمپ شیر آلیاژ های فلزی مختلفی استفاده میشود که در صورتی که این آلیاژ کیفیت پایین داشته باشد، دیواره این قسمت تغییر شکل داده و به صورت بیضی شکل در می آید. برای ادامه کار پمپ باید سرویس پمپ انجام شود و هر چه این آلیاژ ضعیف تر باشد این سرویس در زمان نزدیک تری صورت می پذیرد.
نکات مهم در پمپ شیر
یکی از مسائل مهم در پمپ خلا میزان فاصله رتور و پوسته پمپ است که باید مقدار استانداردی باشد. با توجه به اینکه این پمپها متناسب با این فاصله هوا را به داخل می کشند، در صورت زیاد یا کم بودن این فاصله، راندمان کاهش پیدا کرده و تولید شیر نیز کاهش می یابد. پمپ همزن شیر از دیگر محصولات کاربردی در صنعت دامداری است که وظیفه یکنواخت کردن شیر در مخازن را دارد.
انتخاب پمپ شیر با توجه به نوع شیر
یکی دیگر از نکات مهم در انتخاب پمپ شیر، نوع شیر است. پمپاژ شیر کم چرب به مراتب ساده تر از پمپاژ شیر پر چرب است زیرا در شیرهای پر چرب میزان گرانروی سیال کاهش یافته و انتقال آن از یک موقعیت به موقعیت دیگر سخت تر میشود. همچنین پمپ برای شیر پر چرب دارای استهلاک به مراتب بالاتری نسبت به پمپ برای شیر کم چرب است و سرویس های پمپ شیر پر چرب باید در بازه های زمانی کوتاه مدتی صورت گیرد.
نحوه سرویس کردن پمپ شیر
برای سرویس پمپ شیر باید پمپ به یک کارگاه مخصوص تعمیر و سرویس پمپ برده شده و مراحل تعمیر در آنجا صورت گیرد. در بیشتر مواقع سرویس پمپ شیر گاو به صورت سالیانه و بیشتر حول رتور و پوسته پمپ انجام میشود. همانطور که گفته شد فاصله بین پوسته و روتور اهمیت بالایی دارد و میزان قدرت پمپ ارتباط مستقیمی با این فاصله دارد.
در بیشتر پمپ شیر یک قطعه به نام فیبر وکیوم یا خلا وجود دارد که وظیفه بیرون راندن هوا از داخل محفظه پمپ را دارد که به عبارتی حالت خلا را در پمپ ایجاد می کند. این قطعه یکی از حساس ترین تجهیزات پمپ خلا است که باید در بازه زمانی مشخصی تعویض شود.
تعویض فیبر خلاء پمپ شیر
بازه زمانی تعویض فیبر خلا بستگی به جنس فیبر دارد. عملکرد نامناسب پمپ شیر میتواند نشانگر خوبی از بازه زمانی تعویض فیبر پمپ شیر باشد. تعویض دیر هنگام این قطعه میتواند آسیب های جبران ناپذیری به پره های رتور وارد کند که هزینه های سنگینی خواهد داشت. تعویض این قطعه باید توسط یک فرد متخصص صورت گیرد تا میزان جاگذاری آن به صورت استاندارد صورت پذیرد.
روغن رسانی در پمپ شیردوش گاو
یکی دیگر از نکات مهم در کارکرد پمپ شیر، روغن رسانی آن ها است. این تجهیزات باید به شکل مناسبی روغن رسانی شوند و به هیچ عنوان خشک کار نکنند. در صورتی که این پمپها برای مدت کوتاهی خشک کار کنند، فیبر و پروانه های رتور آسیب شدیدی می بینند. دو چکاپ مهم پمپ شیر عبارتست از پر بودن مخزن روغن و اتصالات سالم و دقیق برای ارسال روغن به تجهیزات مختلف پمپ. نوع روغن متناسب با نوع پمپ و توان آن میتواند متغیر باشد.
مشکلات مهم پمپ شیر
یکی از مسائل و مشکلات اصلی پمپ شیر، ورود اجسام جامد و حشرات به داخل شیر است. این اجسام میتواند آسیب های زیادی به پره های رتور و تجهیزات پمپ وارد کند. همچنین عدم استفاده از روغن های استاندارد میتواند یکی از عوامل سایش قطعات فلزی پمپ شده و این فلزات باعث ایجاد ذرات جامد شده که به مرور زمان در کل اتصالات پمپ جاری شده و موجب آسیب به فیبر و رتور پمپ میشود.
استفاده از فیلترهای مناسب در ورودی روغن و شیر میتواند احتمال ورود اجسام جامد به داخل محفظه پمپ را به شکل مناسبی کاهش دهد. برای پیشگیری از بروز این اتفاقات بهتر است بعد از هر بار استفاده از پمپ شیر یک بار پمپ و اتصالات آن را به طور کامل شستشو داده و از تمیزی آن مطمئن شوید. پمپ برای شیر قادر به تولید شیر در ظرفیت های بین 200 تا 3000 لیتر بر دقیقه است. ظرفیت این پمپها بستگی به میزان شیردهی گاو و شرایط محیطی کارگاه دارد. در زمان بروز مشکل در قسمت پستان های گاو بهتر است پمپ را جدا کرده و به شکل مناسبی شستشو دهید.
گاهی بیماری های مختلفی در قسمت پستان های گاو به وجود آمده که میتواند اتصالات پمپ را نیز آلوده کند و بهتر است پس از اطمینان از سلامت گاو نسبت به اتصال پمپ اقدام کنید. مکش از پستان های گاو باید به شکل منظم و تنظیم شده ای صورت گیرد تا میزان شیردهی افزایش پیدا کند. پمپهای خلا میتوانند هم به صورت نیوماتیکی (بادی) و هم به صورت الکتریکی کار کنند. تفاوت این دو مدل از پمپها در این است که در مورد اول از نیروی هوا برای جا به جایی شیر استفاده میشود و در حالت دوم از یک سیلندری که به یک موتور متصل است برای انتقال سیال استفاده میشود.
پمپ شیر از جمله تجهیزات پر کاربرد در دوشیدن شیر و همچنین انتقال شیر به مخازن می باشد. در کنار پمپ شیر تجهیزات دیگری مانند اتصالات پلاستیکی و موتور الکتریکی قرار دارد. پمپ انتقال شیر دو حالت متغیر و ثابت کار می کند. پمپ شیر در واقع یک پمپ خلا یا وکیوم می باشد که با توجه به تولید میزان خلا در دقیقه کار می کند. پمپ شیر با توجه به میزان دبی شیر و همچنین فاصله انتقال شیر می تواند دارای توان های مختلفی باشد. هر چه کیفیت تولید پمپ برای شیر بالاتر باشد، هزینه تعمیر و نگهداری آن کاهش می یابد.
بازه زمانی تعویض فیبر خلا بستگی به جنس فیبر دارد. عملکرد نا مناسب پمپ شیر می تواند نشانگر خوبی از بازه زمانی تعویض فیبر پمپ شیر باشد. تعویض دیر هنگام این قطعه می تواند آسیب های جبران ناپذیری به پره های رتور وارد کند که هزینه های سنگینی خواهد داشت. تعویض این قطعه باید توسط یک فرد متخصص صورت گیرد تا میزان جاگذاری آن به صورت استاندارد صورت پذیرد.