در دستگاه دانخوری اتوماتیک، گیربکس دانخوری نقش مهمی در انتقال و توزیع یکنواخت دان به طیور ایفا می‌کند. این مکانیزم با کنترل حرکت و سرعت انتقال دان، به بهبود بهره‌وری و کاهش هدررفت خوراک کمک می‌نماید. دانخوری اتوماتیک سیستمی است که با استفاده از اجزایی مانند مخزن (هاپر)، خطوط انتقال، موتور گیربکس و بشقاب‌های توزیع، فرآیند تغذیه طیور را به صورت خودکار انجام می‌دهد. این سیستم در توزیع یکنواخت دان در سراسر سالن کمک شایانی می‌کند.
پیش از معرفی جزئیات گیربکس دانخوری، به بررسی و معرفی دانخوری اتوماتیک و عملکرد آن می‌پردازیم.
دانخوری اتوماتیک مرغداری چیست و چه انواعی دارد؟
سیستم‌های دانخوری اتوماتیک از مهم‌ترین تجهیزات مورد استفاده در مرغداری‌های مدرن هستند که به توزیع یکنواخت و منظم دان در سالن‌ها کمک می‌کنند. استفاده از چنین سیستم‌هایی، رشد یکنواخت جوجه‌ها، کاهش استهلاک تجهیزات و جلوگیری از هدررفت دان را به همراه دارد. در ادامه، به بررسی انواع مختلف این سیستم‌ها و نحوه عملکرد هر یک خواهیم پرداخت.
سیستم زنجیری دانخوری اتوماتیک - استفاده از الکترو گیربکس های صنعتی
در این روش، دان از مخزن ذخیره توسط یک نوار نقاله زنجیری که معمولاً از جنس ورق گالوانیزه ضد زنگ ساخته شده، به تمامی نقاط سالن منتقل می‌شود. حرکت نقاله توسط یک الکتروموتور و گیربکس صنعتی کنترل می‌گردد. این نوع سیستم به دلیل انتقال سریع و پیوسته دان، به حفظ کیفیت خوراک در ابتدای مسیر کمک می‌کند؛ با این حال، به دلیل استفاده از مکانیزم زنجیری، استهلاک نسبتاً بالایی دارد.
سیستم بشقابی (اوگر) دانخوری اتوماتیک - استفاده از گیربکس خاص صنعتی
در این روش، دان از مخزن یا هاپر به وسیله یک لوله حاوی مارپیچ (اوگر) به بشقاب‌های توزیع هدایت می‌شود. چرخش مارپیچ توسط موتور و گیربکس انجام شده و باعث می‌شود دان به طور یکنواخت به همه بشقاب‌ها برسد. این سیستم مجهز به سنسور چشمی نیز هست که با پر شدن آخرین بشقاب، فرمان توقف به موتور می‌دهد.
دانخوری بشقابی به دلیل توزیع یکنواخت خوراک، به رشد متعادل و وزن‌گیری یکسان طیور کمک می‌کند و به‌ویژه در مرغداری‌های بزرگ بسیار پرکاربرد است. اما در سال های اخیر به علت پیشرفته شدن انواع دانخوری های زنجیری دیگه استفاده از این سیستم های دانخوری منسوخ شده است.
گیربکس دانخوری چیست و چه نقشی در عملکرد دانخوری اتوماتیک دارد؟
گیربکس دانخوری یکی از اجزای مهم در سیستم دانخوری اتوماتیک است که نقش اصلی آن انتقال قدرت از موتور به اجزای مکانیکی سیستم برای جابجایی و توزیع دان است. این گیربکس‌ها وظیفه دارند سرعت و قدرت خروجی موتور را تنظیم و متناسب با نیاز سیستم تغییر دهند تا دان به طور یکنواخت در سالن پخش شود.
با توجه به نوع سیستم دانخوری، مانند سیستم زنجیری یا بشقابی، گیربکس می‌تواند حرکت نوار نقاله یا مارپیچ داخل لوله را کنترل کند. به همین دلیل، عملکرد دقیق و بدون نقص گیربکس باعث افزایش راندمان توزیع دان، کاهش استهلاک قطعات و بهبود تغذیه طیور می‌شود.
انواع گیربکس مناسب برای دانخوری و مرغداری
در سیستم‌های دانخوری اتوماتیک، از انواع مختلف گیربکس برای کنترل و تنظیم حرکت اجزای سیستم استفاده می‌شود. دو نمونه رایج عبارت‌اند از: گیربکس دانخوری زنجیری و گیربکس دانخوری بشقابی که هر یک متناسب با نوع سیستم عملکرد متفاوتی دارند.
گیربکس دانخوری زنجیری - الکترو گیربکس صنعتی
در این سیستم از الکتروگیربکس‌های معمولی و نوار نقاله‌ای استفاده می‌شود که معمولاً از نوع شافت مستقیم یا هلیکال هستند. این گیربکس‌ها وظیفه انتقال قدرت به نوار نقاله زنجیری را بر عهده داشته و دان را در طول سالن جابه‌جا کرده و به طور یکنواخت توزیع می‌کنند. عملکرد دقیق این سیستم موجب بهینه‌سازی تغذیه طیور و افزایش بهره‌وری در پرورش می‌شود. استفاده از الکتروگیربکس‌های مناسب در این مکانیزم، باعث افزایش دوام، کارایی و کاهش هزینه‌های نگهداری خواهد شد.
گیربکس دانخوری بشقابی - گیربکس خاص صنعتی
در سیستم دانخوری بشقابی، گیربکس وظیفه چرخش مارپیچ درون لوله را بر عهده دارد تا دان به طور یکنواخت به تمامی بشقاب‌ها برسد. این نوع گیربکس صنعتی در سال های اخیر به علت عملکرد نامناسب از رده تولید خارج شده است.
مشخصات فنی گیربکس مناسب برای دانخوری
در صنعت مرغداری، به منظور افزایش بهره‌وری و مکانیزه کردن فرایندهای تغذیه طیور، استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته ضروری است. برای توزیع دقیق و بهداشتی دان در سالن‌های پرورش طیور، سیستم‌های دانخوری مجهز به الکتروگیربکس طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها در دو نوع زنجیری و بشقابی مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر کدام برای عملکرد بهینه، نیازمند گیربکس‌های مخصوص و باکیفیت هستند.
یک گیربکس مناسب برای سیستم‌های دانخوری باید دارای مشخصات زیر باشد تا عملکرد مطلوب و طول عمر بالایی در شرایط خاص مرغداری داشته باشد:
- نوع شافت: شافت مستقیم یا شافت خروجی با زاویه ۹۰ درجه، متناسب با نیاز و سفارش مشتری
- محدوده توان: پوشش محدوده توان بین ۰.۵۵ تا ۱.۵ کیلووات برای پاسخگویی به نیازهای مختلف
- جنس بدنه: استفاده از فولاد مقاوم برای افزایش دوام و کارایی در شرایط محیطی سخت
- آب‌بندی مناسب: بهره‌مندی از آب‌بندی دقیق و سیل‌های خروجی مقاوم برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و گردوغبار، که در محیط‌های مرغداری بسیار اهمیت دارد.
در سیستم دانخوری زنجیری، برای به حرکت درآوردن نوار نقاله، معمولاً از گیربکس حلزونی یا گیربکس هلیکال شافت مستقیم استفاده می‌شود. انتخاب نوع و ظرفیت مناسب گیربکس به تعداد طیور و ظرفیت مرغداری بستگی دارد تا عملکرد بهینه و پایداری سیستم تضمین شود.
در سیستم‌های دانخوری بشقابی یا اوگر، از گیربکس‌هایی استفاده می‌شود که وظیفه چرخش لوله و مارپیچ داخل آن را بر عهده دارند. این نوع گیربکس‌ها در بازار با نام گیربکس دانخوری یا گیربکس بشقابی (اوگر) شناخته می‌شوند.
نتیجه گیری
در نهایت، انتخاب مناسب گیربکس دانخوری برای مرغداری‌ها، نقشی مهم در بهبود عملکرد و رعایت نکات بهداشتی دارد. گیربکس‌های زنجیری با مکانیزم نقاله و سرعت بالا، توزیع سریع دان را ممکن می‌سازند، در حالی که گیربکس‌های بشقابی با استفاده از مارپیچ داخلی، توزیع یکنواخت‌تری را ارائه می‌دهند. با در نظر گرفتن نیازهای خاص هر مرغداری و ویژگی‌های هر نوع گیربکس، می‌توان به بهینه‌سازی عملکرد دانخوری اتوماتیک کمک کرد.
دو نوع گیربکس اصلی برای سیستم‌های دانخوری مرغداری استفاده می‌شود:
گیربکس حلزونی: این نوع گیربکس با طراحی جمع‌وجور و قابلیت کارکرد نرم و بی‌صدا، برای سیستم‌های زنجیری مناسب است.
گیربکس هلیکال شافت مستقیم: برای حرکت نوار نقاله‌های سنگین‌تر در مرغداری‌های بزرگ به کار می‌رود و بازدهی بالایی دارد.
گیربکس ترکیبی (حلزونی و مکعبی NMRV): این نوع ترکیبی برای افزایش انعطاف‌پذیری و دقت در توزیع دان، به ویژه در سیستم‌های بشقابی یا اوگر استفاده می‌شود.
هزینه تعمیر و نگهداری گیربکس به عوامل مختلفی از جمله نوع گیربکس، برند آن، میزان خرابی و قطعات یدکی مورد نیاز بستگی دارد. به‌طور کلی، گیربکس‌های باکیفیت با آب‌بندی مناسب و بدنه مقاوم، هزینه‌های نگهداری کمتری دارند. انجام سرویس‌های دوره‌ای مانند تعویض روغن و بررسی سلامت قطعات داخلی، می‌تواند از بروز خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کند. هزینه‌های تعمیر ممکن است بسته به مدل گیربکس از چند میلیون تومان به بالا متغیر باشد.