پاتیل ذوب یکی از تجهیزات مهم در صنایع ریختهگری و فلزات است که برای جابجایی و تخلیه مواد مذاب به کار میرود. این دستگاه با استفاده از ساختار مقاوم و کنترل دقیق، ایمنی و کارایی در فرآیند ذوب را تضمین میکند. گیربکس پاتیل ذوب نقش مهم در عملکرد این دستگاه دارد، چرا که حرکت روان و کنترلشده پاتیل را امکانپذیر میسازد. اما قبل از بررسی گیربکس پاتیل ذوب، خوب است نگاهی به ساختار و عملکرد کلی دستگاه پاتیل ذوب داشته باشیم.
پاتیل ذوب چیست؟
پاتیل ذوب در کارخانجات نورد فولاد و قالب سازی و ریخته گری چدن و آلومنیوم کاربرد زیادی دارد. این پاتیل ظرفی حجیم و بزرگ است که توسط آجرهای نسوز یا عوامل دیگر عایق و نسوز پوشیده شده و بدنه آهنی دارد. برای قالب گیری قطعات فولادی و چدنی، عموماً جریان مواد مذاب از داخل کوره به پاتیل منتقل شده و برای ریختن داخل قالب آماده می شود. برای حرکت مستقیم و دورانی پاتیل ذوب، نیاز است که از گیربکس های خاصی استفاده شود که معمولاً به وسیله اپراتور و با حرکت فرمان کنترل می شود.
عموماً این گیربکس ها به صورت خود قفل شونده بوده و بسته به حجم و وزن پاتیل، میتوان از گیربکس های Worm در سایز های متفاوت استفاده کرد. باید توجه داشت که برگشت ناپذیر بودن گیربکس مهمترین عامل برای انتخاب آن است و از این رو از انواع گیربکس مرکب حلزونی استفاده می شود. به عبارتی گیربکس حلزونی این امکان را دارد که به محض خاموش کردن الکتروموتور یا ایستادن گردش توسط دست اپراتور، به صورت کاملاً آرام متوقف شده و برگشت نیز نداشته باشد.

بررسی و معرفی گیربکس پاتیل ذوب
گیربکس پاتیل ذوب یکی از اجزای مهم در سیستمهای حمل و تخلیه مواد مذاب است. این گیربکس با انتقال دقیق نیرو، امکان چرخش و تخلیه کنترلشده و ایمن پاتیل را فراهم میکند. عملکرد صحیح این قطعه نهتنها به بهرهوری و کاهش زمان توقف دستگاه کمک میکند، بلکه از خطرات ناشی از نشت یا افتادن مواد مذاب نیز جلوگیری مینماید.
مشخصات فنی گیربکس مناسب برای پاتیل ذوب
نسبت تبدیل گیربکس باید حدود 100 تا 120 باشد. به عبارتی این نسبت تبدیل نمایشگر این است که اگر ورودی گیربکس 100 دور بزند، خروجی یک دور خواهد زد. در گیربکس های حلزونی روتین بازار عموماً نهایت نسبت تبدیل 1 به 100 است. البته برای این گیربکس ها که عموماً به صورت VF/VF بسته می شود، باید از دو گیربکس استفاده شود.
همانطور که در شکل ذیل نمایش داده شده است، باید جهت چرخش خروجی گیربکس صنعتی با جهت چرخش فلکه که توسط اپراتور چرخانده می شود، هم جهت باشد. گیربکس بهتر است که دارای ترمز باشد تا در جایی که باید پاتیل ثابت بماند، این اتفاق با یک ترمز مقدور باشد. البته راه کارهای دیگری نیز میتوان برای ثابت کردن پاتیل در نظر گرفت، علاوه بر آن، گیربکس حلزونی در نسبت تبدیل انتخابی خواصیت خود قفل شوندگی نیز دارد.
همانطور که در شکل نمایش داده شده است، بهتر است که ورودی و خروجی گیربکس موازی باشند، تا اپراتور بتواند به کل پاتیل اشراف کامل داشته باشد. گیربکس پاتیل مواد مذاب ترکیبی از ترکیبی از یک گیربکس پینیون کرانویل و یک گیربکس حلزونی می باشد، نسبت تبدیل اولین گیربکس، 2.5 بوده و به صورت پنیون 90 درجه است.
گیربکس دوم یک گیربکس روتین و عموماً مکعبی حلزون است که با نسبت تبدیل های نسبت 1 به 48 الی 56 ساخته می شود. در جدول ذیل مشاورین کالا صنعتی، گیربکس هایی را برای تناژ مختلف پاتیل ذوب پیشنهاد داده اند.
راهنمای انتخاب و خرید گیربکس مناسب پاتیل ذوب
برای پاتیلهای ذوب، گیربکسهای خود قفل شونده (Self-Locking) مورد استفاده قرار میگیرند، زیرا با توقف توسط اپراتور، حرکت گیربکس کاملاً متوقف میشود و بازگشتی رخ نمیدهد. این ویژگی برای جلوگیری از حوادث خطرناک و کنترل دقیق مواد مذاب ضروری است. در این زمینه، گیربکسهای حلزونی بیشترین کاربرد را دارند، چرا که این نوع گیربکسها با مکانیزم خاص خود امکان ایستادن بدون بازگشت را فراهم میکنند.

گیربکسهای مرکب حلزونی نیز که از ترکیب چند مرحله انتقال قدرت ساخته میشوند، گزینهای مناسب برای عملکرد پایدار و دقیق در پاتیلهای ذوب به شمار میآیند. این گیربکسها در سایزها و توانهای مختلف طراحی و به بازار عرضه میشوند تا با نیازهای متفاوت صنایع ریختهگری و فلزی تطابق داشته باشند.
برای خرید گیربکس پاتیل ذوب، انتخاب نسبت تبدیل مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. مدلهای دارای نسبت تبدیل 1 به 48 الی 56 معمولاً از ویژگی بازگشتناپذیری خوبی برخوردارند، اما استفاده از نسبتهای بسیار بالا توصیه نمیشود.
دلیل این موضوع، ظرافت بیش از حد دندهها و افزایش خطر شکستن یا آسیب دیدن آنهاست. گیربکسی که با دقت و آگاهی انتخاب شود، طول عمر بیشتری خواهد داشت و در عملکرد پاتیل، چه برای ریختهگری و چه حمل مواد مذاب، مشکل خاصی ایجاد نخواهد کرد. در نتیجه، توجه به مشخصات فنی و کیفیت ساخت امری ضروری است.
پاتیل ذوب با نامهای مختلفی از جمله پاتیل ریختهگری، پاتیل مواد مذاب آهن، چدن و آلومینیوم شناخته میشود. با این حال، انتخاب گیربکس برای همه این موارد مشابه است. برای جزئیات بیشتر درباره نوع روانکار، بلبرینگها و کاسهنمدها، بازرسیهای دورهای و نکات فنی مرتبط، توجه به دستورالعملها و راهنماییهای متخصصان ضروری است.
گیربس حلزونی مناسب برای ظرفیت مختلف پاتیل ذوب
پاتیل تا 10000کیلوگرم
|
پاتیل تا 5000 کیلوگرم |
پاتیل تا 3000 کیلوگرم |
پاتیل تا 2000 کیلوگرم |
پاتیل تا 1000 کیلوگرم |
پاتیل تا 500 کیلوگرم |
VF.VF130/250
|
VF.VF86/185
|
VF.VF86/150
|
VF.VF86/130
|
VF.VF86/110
|
VF.VF86/86
|
نتیجه گیری
گیربکس پاتیل ذوب نقشی مهم در بهبود عملکرد و ایمنی دستگاههای حمل و تخلیه مواد مذاب دارد. این گیربکسها با طراحی مناسب و مشخصات فنی بهینه، از برگشتپذیری جلوگیری کرده و به اپراتور کمک میکنند تا کنترل دقیق و ایمنی بیشتری بر فرآیند داشته باشد.
استفاده از نسبتهای تبدیل متناسب، نگهداری دورهای و انتخاب گیربکس با کیفیت، طول عمر و کارایی این تجهیزات را افزایش میدهد. بنابراین، در صنایع ریختهگری و ذوب، توجه به انتخاب صحیح گیربکس عاملی کلیدی در افزایش بهرهوری و کاهش خطرات محسوب میشود.