گیربکس سنگین صنعتی (Heavy Duty Gearbox) است که به طور خاص برای مقاومت در برابر بارهای سنگین، سرعت های بالا و محیط های عملیاتی و کاری سخت طراحی شده است. از جمله کاربردهای انواع گیربکس سنگین می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- معادن
- صنایع کشاورزی
- صنایع دریایی
- تجهیزات ساختمان سازی
- ماشین آلات صنعتی سنگین
وظیفه اصلی گیربکس سنگین مانند بسیاری از گیربکس های صنعتی دیگر، تغییر سرعت و گشتاور ورودی است؛ این مدل گیربکس صنعتی معمولاً از مواد اولیه بسیار مستحکمی مانند چدن یا فولاد ساخته می شود تا بتواند سطوح گشتاور بسیار بالا را بدون سایش یا خرابی کنترل کند. چرخ دنده های این گیربکس ها به گونه ای طراحی شده اند که اصطکاک را به حداقل رسانده و راندمان انتقال نیرو را به حداکثر برسانند.
تفاوت گیربکس صنعتی سنگین و معمولی
گیربکس های سنگین علاوه بر ساختار قوی و تحمل بارهای بالا، برای کار در محیط های سخت کاری نیز طراحی شده اند. به همین علت این تجهیزات اغلب از یاتاقان های تقویت شده، دندانه های بزرگتر و سیستم روانکاری پیشرفته تری استفاده می کنند و مجهز به ویژگی های حفاظتی مانند مهر و موم، واشر و سیستم های خنک کننده هستند که در برابر نفوذ آلاینده هایی مانند گرد و غبار، آب یا مواد شیمیایی از آن ها محافظت می کنند. اگر علاقمند به آشنایی با انواع گیربکس سنگین و کاربرد آن ها هستید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع گیربکس ها، مقاله راهنمای انتخاب گیربکس را مطالعه فرمایید.
انواع گیربکس سنگین صنعتی
گیربکس های سنگین در انواع مختلفی طراحی و تولید می شوند که مزایا و مشخصات مخصوص به خود را دارند و با سرعت، حجم، نسبت تبدیل و گشتاورهای مختلف تولید می شوند. 8 مورد از بهترین انواع گیربکس سنگین صنعتی عبارتند از:
- گیربکس هلیکال
- گیربکس خورشیدی
- گیربکس حلزونی
- گیربکس مخروطی
- گیربکس سایکلو
- گیربکس شفت موازی
در ادامه به معرفی هریک از موارد بالا پرداخته و کاربردهای آن ها را نیز بیان می کنیم.
گیربکس هلیکال سنگین
گیربکس هلیکال سنگین، یکی از پر مصرف ترین انواع گیربکس سنگین است که در ماشین آلات صنعتی به کار می رود. به دلیل طراحی خاص گیربکس هلیکال و زاویه دندانه های آن، روند انتقال نیرو با راندمان بالایی انجام می گیرد و سر و صدا و لرزش گیربکس کاهش می یابد. این گیربکس ها برای کاربردهایی که نیاز گشتاور بالا و سرعت کم تا متوسط دارند از جمله نوار نقاله، میکسر و سنگ شکن ها مناسب هستند.
گیربکس خورشیدی سنگین
گیربکس خورشیدی سنگین یا سیاره ای، نوع دیگر از گیربکس های سنگین است که به صورت گسترده ای در کاربردهایی که نیاز به گشتاور بالا و اندازه فشرده گیربکس دارند، استفاده می شود. اصطلاحاً به پیکربندی گیربکس خورشیدی، سیاره ای نیز می گویند، زیرا چند چرخ دنده حول محور یک چرخ دنده خورشیدی می چرخند. همانطور که گفتیم این گیربکس ها ضریب گشتاور بالا، توزیع بار بسیار عالی و طراحی فشرده ای دارند و اغلب در تجهیزات ساختمانی، ماشین آلات معدن، توربین های بادی، دستگاه های شریدر (Shrader) و روبات های صنعتی به کار می روند.
گیربکس حلزونی سنگین
انواع گیربکس حلزونی سنگین نیز به دلیل گشتاور بالا و قابلیت قفل شوندگی خود بسیار شناخته شده هستند. گیربکس حلزونی از یک ماردون و یک چرخ دنده حلزونی تشکیل شده و برای انتقال نیرو بین شفت های غیر موازی و با زاویه 90 درجه استفاده می شوند. نسبت کاهش دور در گیربکس های حلزونی بسیار بالا است و معمولاً در کاربردهای سنگین بالابرها، جرثقیل و نوار نقاله کاربرد دارند. برای سفارش و قیمت گیربکس حلزونی با کارشناسان ما در تماس باشید.
گیربکس مخروطی سنگین
گیربکس مخروطی سنگین به طور خاص برای کاربردهایی طراحی شده است که نیاز به تغییر در جهت انتقال نیرو دارند. این گیربکس ها از چرخ دنده های مخروطی با محورهای متقاطع تشکیل شده اند که نیرو را بین شفت های قائم بر هم منتقل می کنند. از این دسته گیربکس های سنگین برای سیستم های محرکه دریایی، کارخانه های تولید کاغذ، کارخانجات فولاد و ماشین های چاپ استفاده می شود.
گیربکس سایکلو
گیربکس های سیکلوئیدی که با نام گیربکس سایکلو یا سایکلو درایو نیز شناخته می شوند، نوع خاصی از گیربکس های صنعتی هستند که به جای استفاده از دندانه در چرخ دنده ها، از مجموعه بادامک و پین روی دیسک سیکلوئیدی برای انتقال نیرو استفاده می کنند. این گیربکس ها علیرغم حجم نسبتاً کمی که دارند، ظرفیت گشتاور بالا و مقاومتی استثنائی در برابر شوک دارند. از گیربکس سایکلو معمولاً در کاربردهای سنگین صنعتی مانند دستگاه های حفاری، روباتیک، ماشین آلات بسته بندی و تجهیزات جابجایی مواد استفاده می کنند. در همین راستا مطالعه مقاله گیربکس دستگاه حفاری را نیز پیشنهاد می کنیم.
گیربکس شفت موازی سنگین
گیربکس شفت موازی سنگین برای کاربردهایی طراحی شده که نیاز به انتقال نیرو بین شفت های موازی دارند. این گیربکس ها معمولاً در دستگاه های بالمیل، شن شویی، نوار نقاله، میکسر و اکسترودر استفاده می شوند. برای آشنایی بیشتر با دستگاه های بالمیل، مقاله گیربکس بالمیل یا آسیاب گلوله ای را مطالعه فرمایید. علاوه بر موارد فوق، انواع خاصی از گیربکس های سنگین نیز تولید و در بازار ارائه می شوند که به صورت اختصاصی برای نیازهای خاصی طراحی شده اند. این محصولات شامل انواع گیربکس خاص صنعتی می شوند که با مشخصات فنی مختلفی ارائه می شوند.
نسبت دنده گیربکس سنگین
یکی از مهم ترین نکات برای انتخاب گیربکس، نسبت دنده یا Ratio است که گاهی با نام نسبت تبدیل نیز از آن یاد می شود. منظور از نسبت دنده گیربکس سنگین، نسبت سرعت ورودی به سرعت خروجی آن است که از تقسیم تعداد دندانه های خروجی گیربکس به تعداد دندانه های ورودی آن به دست می آید.
برای هر کاربرد صنعتی، میزان بار روی گیربکس، سرعت خروجی مطلوب و مشخصات گشتاور متغیر است و باید بر اساس این موارد بهترین گیربکس را انتخاب نمایید. معمولاً نسبت دنده های بالاتر برای دستیابی به گشتاور بالا انتخاب می شوند و به گیربکس اجازه می دهند تا بارهای سنگین را به راحتی تحمل کنند. در مقابل نسبت دنده پایین، برای کاربردهایی که سرعت بالا و گشتاور کمتری نیاز دارند، انتخاب می شود؛ مانند نوارهای نقاله و برخی از دستگاه های تولیدی. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم، مقاله نسبت تبدیل گیربکس حلزونی را مطالعه فرمایید.
تعمیر و نگهداری گیربکس سنگین
نگهداری و نظارت منظم تأثیر زیادی بر عملکرد بهینه و طول عمر گیربکس های صنعتی دارد. از جمله اقدامات لازم برای تعمیر و نگهداری گیربکس سنگین شامل موارد زیر می شود:
- تجزیه و تحلیل روغن: بازدید دوره ای و منظم روغن گیربکس و بررسی آلودگی، فرسودگی و مسائلی از این قبیل می تواند به شناسایی آسیب های احتمالی گیربکس کمک کند تا در زمان مناسب از آن ها پیشگیری کرد.
- فواصل تعویض روغن: تعیین فواصل تعویض روغن به عواملی مانند شرایط عملیاتی، نوع روانکار استفاده شده و دستورالعمل های سازنده گیربکس بستگی دارد. نظارت منظم بر وضعیت روغن و تجزیه و تحلیل آن می تواند به بهینه سازی فواصل تعویض روغن کمک نماید.
- سیستم های فیلتراسیون: نصب سیستم های فیلتراسیون می تواند نقش مؤثری در حذف آلاینده ها از روان کننده، کاهش سایش و افزایش عمر مفید قطعات گیربکس داشته باشد.
- بازرسی آب بندی ها: بازرسی منظم مهر و موم ها می تواند نشتی های احتمالی را تشخیص داده و از آسیب دیدن اجزای گیربکس جلوگیری کند.
تمامی موارد بالا به اهمیت بسیار زیاد روغن کاری گیربکس سنگین اشاره می کنند، بنابراین بهتر است کمی بیشتر در این زمینه اطلاعات کسب کنیم. همچنین در مقاله نگهداری دوره ای و تعمیر گیربکس صنعتی هم راهکارهایی برای پیشگیری از آسیب دیدن گیربکس ها ارائه شده است.
روغن کاری گیربکس سنگین
روغن کاری گیربکس سنگین، مهم ترین اقدام در تعمیر و نگهداری این گیربکس ها است. انتخاب روغن یا روانکار مناسب نقش بسیار مهمی در عملکرد مطلوب و طول عمر گیربکس دارد؛ برخی از روان کننده های معمول برای گیربکس های صنعتی سنگین عبارتند از:
- روان کننده های مبتنی بر روغن معدنی: این روان کننده ها به دلیل ظرفیت بالایی که در تحمل بارها دارند و همچنین پایداری حرارتی مناسب و مقرون به صرفه بودن بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.
- روان کننده های مصنوعی: روان کننده های مصنوعی در مقایسه با روغن های معدنی، عملکرد بهتری دارند. این مواد پایداری حرارتی عالی، مقاومت در برابر اکسیداسیون و ظرفیت تحمل بار بالایی داشته و اغلب برای شرایط عملیاتی سخت یا کارکردهای طولانی مدت به کار می روند.
- روان کننده های نیمه سنتتیک: روان کننده های نیمه سنتتیک، مزایای دو دسته قبلی را با هم ترکیب می کنند. این مواد عملکرد بهتری نسبت به روغن های معدنی دارند و در عین حال مقرون به صرفه تر از روان کننده های مصنوعی هستند.
- روغن کاری با گریس: در برخی موارد گیربکس ها به جای روغن کاری با گریس روانکاری می شوند. استفاده از گریس مزایایی مانند کاهش نشتی، آب بندی بهتر و مقاومت بیشتر در برابر شستشو با آب را ارائه می دهد. با این وجود، برای انتخاب نوع گریس متناسب با گیربکس باید با کارشناسان متخصص در این زمینه مشورت نمایید. برای آشنایی با نحوه روغن کاری گیربکس، پیشنهاد می کنیم مقاله روش های روغنکاری گیربکس صنعتی را مطالعه فرمایید.
تولید کنندگان گیربکس سنگین
تا اینجا با انواع گیربکس سنگین، کاربردها و برخی اقدامات لازم برای نگهداری آن ها آشنا شدیم؛ اما اگر قصد خرید این محصولات را داشته باشید با طیف وسیعی از تولید کنندگان، برندها و انواع مختلف این گیربکس ها مواجه می شوید. از این رو، تعدادی از برندهای مطرح و معتبر ایرانی و جهانی را در هر شاخه از گیربکس های سنگین به شما معرفی می کنیم.
| نوع گیربکس |
بهترین تولید کنندگان |
| گیربکس هلیکال سنگین |
شریف، SEW |
| گیربکس خورشیدی سنگین |
شهباز، رجیانا |
| گیربکس حلزونی سنگین |
سهند اصفهان، شاکرین اصفهان |
| گیربکس مخروطی سنگین |
شریف (سری K)، SEW (سری K)، ایلماز (سری KR) |
| گیربکس سایکلو سنگین |
گومائو |
| گیربکس شفت موازی سنگین |
ایلماز (سری B)، شریف (سری H)، SEW |
تجهیزات جانبی گیربکس سنگین
از جمله تجهیزات جانبی گیربکس سنگین و قطعات صنعتی که با این گیربکس ها به کار می روند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
شرینک دیسک (Shrink Disc)
شرینک دیسک وسیله ای مکانیکی است که برای اتصال ایمن دو جزء دوار به کار می رود.
بک استاپ (BackStop)
بک استاپ گیربکس سنگین که به عنوان کلاچ پشتی نیز شناخته می شود، قطعه ای مکانیکی است که در انواع ماشین آلات و تجهیزات صنعتی برای جلوگیری از چرخش معکوس محور متحرک استفاده می شود. این قطعه معمولاً در خروجی گیربکس نصب می شود.
انواع کوپلینگ
یکی دیگر از لوازم جانبی مکانیکی گیربکس سنگین، کوپلینگ ها هستند که برای اتصال دو شفت و انتقال گشتاور بین آن ها استفاده می شود. به عنوان مثال گاهی برای اتصال الکتروموتور به گیربکس ها از کوپلینگ استفاده می کنند.
ترمز مغناطیسی
ترمز مغناطیسی گیربکس که با نام ترمز الکترومغناطیسی یا کلاچ مغناطیسی نیز شناخته می شود، نوعی سیستم ترمز است که می تواند در شفت ورودی یا خروجی نصب شود و چرخش گیربکس را کنترل یا به طور کلی متوقف نماید. برای آشنایی بیشتر با ترمز مغناطیسی، مقاله انواع ترمز الکتروموتور و کاربرد آن ها را مطالعه فرمایید.
نتیجه گیری: از آن جایی که گیربکس سنگین قرار است در شرایط سخت و صنایع حساسی استفاده شود و هزینه نسبتاً بالایی دارد، باید از سلامت، عملکرد بهینه و افزایش عمر مفید آن اطمینان حاصل نماییم. برخی از اقدامات لازم در این زمینه توسط استفاده کننده و کاربران انجام می شود و برخی دیگر نیازمند مشاوره با کارشناسان و متخصصان صنعتی است. کارشناسان وبسایت کالا صنعتی در این مسیر همراه شما هستند و در هر مرحله از انتخاب، خرید، نصب، راه اندازی و تعمیر و نگهداری گیربکس سنگین همراه شما هستند.