گیربکس های صنعتی یکی از اجزای مهم و حیاتی در صنایع و دستگاه های صنعتی هستند و برای انتقال گشتاور از الکتروموتورها به سایر دستگاه ها به کار می روند. همچنین از گیربکس صنعتی برای تنظیم سرعت (کاهش یا افزایش) و جهت چرخش محورها نیز استفاده می شود. علیرغم اینکه گیربکس های صنعتی برای تحمل دما، فشار و شرایط سخت طراحی و ساخته شده اند، اما اگر در مورد ایرادات جزئی آن ها سهل انگاری شود، می توانند حوادث ناگواری را به وجود آورده و هزینه های بسیاری را به شما تحمیل کنند. بنابراین عیب یابی گیربکس صنعتی، یکی از اقدامات بسیار مهمی است که در تعمیر و نگهداری گیربکس ها باید به آن توجه داشته باشید.
مانند هر ماشین دیگری، اگر متوجه مشکلی در گیربکس شدید، از جمله صدای عجیب و غریب، لرزش یا تولید حرارت بیش از حد، باید علت این مشکلات را سریعاً بررسی کنید تا باعث خرابی گیربکس و سایر دستگاه ها نشوند. در این مقاله قصد داریم 5 مورد از رایج ترین ایراداتی که در حین عیب یابی گیربکس صنعتی با آن مواجه می شوند را بررسی نماییم. در صورت مشاهده هریک از این علائم، پیش از آن که آسیبی جدی به گیربکس و سایر تجهیزات شما وارد شود، با کارشناسان وبسایت کالا صنعتی تماس بگیرید تا راهنمایی های لازم در خصوص نحوه تعمیر و تأمین و جایگزینی قطعات را به شما ارائه دهند.
5 عامل اصلی خرابی گیربکس صنعتی
گیربکس های صنعتی به دلایل مختلفی می توانند دچار مشکل شوند، اما علت و ریشه بسیاری از مشکلات گیربکس ها در 5 مورد خلاصه می شود. در ادامه 5 عامل اصلی خرابی گیربکس صنعتی، علائم و راه حل رفع آن ها را بررسی می نماییم؛ عیب یابی گیربکس صنعتی و بررسی علل این مشکلات شاید آن قدر مهم و جدی به نظر نرسد، اما اگر به موقع بررسی نشوند باعث خرابی کل گیربکس و دستگاه های مرتبط با آن می شود.
1) عدم تراز بودن گیربکس صنعتی
اگر محورهای گیربکس به درستی در یک راستا قرار نگیرند، باعث عدم تراز بودن گیربکس صنعتی شده و اصطکاک و تنش چرخ دنده ها و بلبرینگ ها را افزایش می دهد. ناهماهنگی یا عدم تراز بودن بر عملکرد و طول عمر گیربکس اثرگذار بوده و علل آن عبارتند از:
- نصب نادرست: نصب نادرست گیربکس و محکم نبودن پیچ های آن منجر به عدم تراز بودن گیربکس صنعتی می شود.
- ساییدگی یاتاقان ها: به مرور زمان، یاتاقان و سایر اجزای گیربکس دچار فرسودگی و ناهماهنگی می شوند؛ علت این امر ممکن است در اثر فرسودگی طبیعی یاتاقان ها و یا ناشی از بار بیش از حد روی دستگاه باشد.
- انبساط حرارتی: تغییرات دما می تواند باعث انبساط یا انقباض اجزای گیربکس و در نتیجه ناهماهنگی آن ها شود. این عامل معمولاً زمانی پیش می آید که از گیربکس در دمایی خارج از محدوده استاندارد استفاده شود.
علائم عدم تراز بودن گیربکس صنعتی عبارتند از:
- لرزش
- سر و صدا
- گرمای بیش از حد
برای رفع ناهماهنگی گیربکس صنعتی می توان راه حل مختلفی اجرا کرد که بعضی از آن ها عبارتند از:
تنظیم مجدد محورها به وسیله ابزارهای تراز لیزری و دقیق
تعویض قطعات فرسوده مانند بلبرینگ ها و چرخ دنده ها
نصب درست گیربکس
ارتقاء گیربکس برای تحمل بارهای بیشتر و تغییرات دمایی گسترده تر
2) روانکاری نادرست گیربکس صنعتی
روغن کاری و روانکاری نادرست گیربکس صنعتی می تواند آسیب قابل توجهی به گیربکس و قطعات آن وارد نماید. برای روغن کاری گیربکس صنعتی حتماً مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده عمل نمایید. علل این ایراد شامل:
- کم بودن سطح روغن یا روانکاری نادرست
- استفاده از روان کننده آلوده و کثیف
- نگهداری نادرست گیربکس؛ بررسی قطعات و تعویض روغن دوره ای و منظم
روانکاری نادرست گیربکس صنعتی، علائم مختلفی دارد؛ از جمله:
- صدای بیش از حد؛ شبیه به صدای ناله، ساییده شدن یا کلیک
- لرزش
- گرمای بیش از حد
برای رفع روانکاری نادرست گیربکس صنعتی می توان راه حل های زیر را در پیش گرفت:
- افزودن روغن یا تعویض روان کننده
- استفاده از روان کننده های با کیفیت تر
- تعمیر و نگهداری منظم
همچنین پیشنهاد می کنیم مقاله انواع روانکاری صنعتی را نیز مطالعه فرمایید.
3) مشکلات بلبرینگ های گیربکس صنعتی
بلبرینگ ها نقش بسیار مهمی در گیربکس های صنعتی ایفا کرده و پشتیبانی از محورهای چرخان را بر عهده دارند؛ بنابراین اگر ایرادی در کار آن ها به وجود آید، آسیب قابل توجهی به گیربکس وارد می شود. از جمله علل اصلی مشکلات بلبرینگ های گیربکس صنعتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عدم روانکاری مناسب
- اضافه بار
- تراز نبودن گیربکس
- نگهداری نامناسب
علائم مشکلات بلبرینگ های گیربکس صنعتی نیز بی شباهت به سایر موارد نبوده و شامل موارد زیر است:
- صدای بیش از حد؛ شبیه به صدای خراش یا ناله
- لرزش
- گرمای بیش از حد
برخی از راه حل هایی که برای رفع مشکلات بلبرینگ های گیربکس صنعتی به کار می روند، عبارتند از:
- تعویض بلبرینگ ها
- بهبود روانکاری
- تنظیم مجدد شفت ها و تراز نمودن گیربکس
4) داغ شدن گیربکس صنعتی
یکی دیگر از مشکلات رایج در عیب یابی گیربکس صنعتی، داغ شدن بیش از حد آن ها است که باعث افزایش اصطکاک شده و گاهی تراز اجزای گیربکس را بر هم می زند. علت داغ شدن گیربکس صنعتی عبارت است از:
- اضافه بار
- روانکاری ناکافی یا نادرست
- تهویه نامناسب و جوابگو نبودن فن خنک کننده
- بالا بودن دمای محیط کار
از جمله علائم داغ شدن گیربکس صنعتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- گرمای بیش از حد گیربکس و سایر تجهیزات
- صدای بیش از حد؛ مانند صدای خراش یا ناله
- لرزش
و برای رفع این مشکل می توان راهکارهای زیر را اجرا نمود:
- عیب یابی و تقویت فن خنک کننده
- تنظیم بار
- بهبود روانکاری
5) لرزش بیش از حد گیربکس صنعتی
گیربکس ها نیز مانند الکتروموتورها در حین کار تا حدی لرزش دارند، اما اگر لرزش آن ها به طرز قابل توجهی افزایش یابد، نشانه ای خرابی دستگاه بوده و باید عیب یابی گیربکس صنعتی انجام شود. از جمله علل این مشکل می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تراز نبودن گیربکس
- بار زیاد
- فرسودگی قطعات
راه حل هایی که می توان برای رفع لرزش بیش از حد گیربکس صنعتی انجام داد عبارتند از:
- تنظیم مجدد محورها
- متعادل کردن بار
- تعویض قطعات فرسوده یا آسیب دیده
- ارتقاء گیربکس
جدول زیر می تواند به عیب یابی گیربکس صنعتی کمک کند:
عیب |
دلایل |
راه حل |
لرزش
غيرمعمول گيربکس |
شل بودن پيچ ها |
تمامی پیچ ها را مجدداً محکم ببندید. |
محکم نبودن يا خرابی اتصالات ورودی |
اتصالات ورودی را چک کنید و در صورت نیاز محکم یا تعویض نمایید. |
خرابی خار، جای خار يا درست قرار نگرفتن جای خار |
خار را چک کنید تا کاملاً ثابت و محکم باشد؛ در صورتی که خار لقی دارد باید جای خار را تعویض نمایید. |
وجود اجسام خارجی درون گیربکس |
ابتدا روغن را تخلیه نموده و سپس محفظه گیربکس را شستشو دهید. پس از اتمام شستشو مجددا محفظه را از روغن پر کنید. |
خرابی بلبرینگ ها |
بلبرینگ را تعویض نمایید. |
خرابی چرخ دنده ها |
چرخ دنده ها را تعویض نمایید. |
نشت روغن |
نصب نادرست: نامناسب بودن جای درپوش ها ، نصب نادرست گیربکس |
محل درپوش روغن را کنترل و در صورت نياز محل آن را اصلاح نمایید. |
محکم نبودن درپوش روغن |
درپوش روغن را محکم کنيد. |
زياد بودن میزان روغن درون گیربکس |
سطح روغن را کاهش دهید؛ به طور کلی سطح روغن باید تا نیمه محفظه گیربکس باشد. |
خرابی درپوش های روغن |
درپوش های روغن را تعويض کنيد. |
خرابی کاسه نمدها |
کاسه نمد ها بايد تعويض شوند. |
خرابی واشرها / گسکت ها |
واشرها / گسکت ها بايد تعويض شوند. |
دمای زياد گيربکس |
بار بیش از حد روی گیربکس (ضریب کار را به درستی در نظر نگرفته اند یا محاسبات توان و گشتاور اشتباه بوده و در نتیجه قطعات گیربکس تحت فشار هستند.) |
فاکتور سرویس گیربکس را از روی کاتالوگ کنترل نمایید. همچنین باید از روان بودن حرکت قطعات گیربکس اطمینان حاصل نمایید و در صورت نیاز، گیربکس فعلی را با یک گیربکس بزرگ تر جایگزین نمود. |
کم یا زیاد بودن مقدار روانکار |
مقدار روغن را تنظيم کنيد. |
عدم استفاده از روانکار مناسب |
از روغن های توصیه شده توسط شرکت سازنده که در کاتالوگ دستگاه قید شده است، استفاده نمایید. |
دمای بالای محیط کار |
از روغن های مناسب دمای بالاتر استفاده کنيد و در صورت نياز گيربکس بزرگتری را جايگزين گیربکس فعلی نمایید. |
دمای زياد در محل برينگ ها |
بار شعاعی زياد |
بار شعاعی گيربکس را کم کنيد، از ياتاقان بندی مناسب در جهت مقابل استفاده کنيد، در صورت نياز گيربکس بزرگتری را جايگزين کنيد. |
کم بودن مقدار روانکار |
سطح روغن را تنظيم کنيد. |
صدای گيربکس |
مقدار کم روانکار |
سطح روغن را تنظيم کنيد. |
لقی خار و جای خار ورودی یا خروجی |
در صورت نیاز خار را تعویض نمایید. |
وجود اشکال در قطعات گیربکس و نصب آن ها |
اتصالات، یاتاقان ها، ریل و راهنماها، بدنه و سایر اجزای ماشین را کنترل نمایید و از محکم بودن و روان کار کردن آن ها اطمینان حاصل نمایید. |
وجود جرم خارجی در محفظه پوسته گيربکس |
روغن را تخليه و محفظه گيربکس را شستشو دهید؛ سپس آن را مجدداً از روغن پر کنید. |
خرابی کوپلينگ و اتصالات ورودی و خروجی |
خار را تعویض نمایید تا کاملاً بدون لقی باشد. از خار استاندارد استفاده نمایید و در صورت آسیب دیدگی جار خار و گشاد شدن، آن را تعویض نمایید. |
شل بودن پيچ های نصب پايه ها |
پیچ های مخصوص نصب پایه را محکم کنید. |
تراز نبودن سطح گيربکس |
از تراز بودن سطح نصب اطمينان حاصل کنيد. در صورت نياز از تکيه گاه استفاده کنيد. |
خرابی بلبرینگ ها |
بلبرینگ ها بايد تعويض شوند. |
خرابی چرخ دنده ها |
چرخ دنده ها بايد تعويض شوند. |
دمای بالای محیط کار |
از روغن مناسب با ویسکوزیته بالا استفاده نمایید. |
نتیجه گیری
تعمیر گیربکس صنعتی، کاری تخصصی و نیازمند تجهیزات خاص است که باید توسط کارشناسان و متخصصان مربوطه انجام شود، ولی عیب یابی گیربکس صنعتی را با کمی آگاهی درباره ساختار و عملکرد گیربکس ها و از روی نشانه های ایرادات رایج می توان انجام داد. علاوه بر این عیب یابی در اولین مراحل ایراد می تواند از بروز مشکلات جدی و آسیب دیدن گیربکس و سایر تجهیزات جلوگیری نماید. کارشناسان کالا صنعتی آمادگی ارائه راهنمایی ها و پشتیبانی لازم در خصوص انتخاب، خرید، راه اندازی و عیب یابی انواع گیربکس صنعتی را داشته و قدم به قدم در این مسیر همراه شما عزیزان هستند.